Hợp đồng tương lai "chìm sâu", đồng Yên vững mạnh khi căng thẳng thuế quan gia tăng

Quỳnh Chi
Junior Editor
Đợt bán tháo trên thị trường chứng khoán toàn cầu đã tăng cường độ vào thứ Hai, với dòng vốn đầu tư đổ mạnh vào các tài sản trú ẩn an toàn khi những hệ lụy từ chính sách thuế quan của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trở nên trầm trọng hơn sau động thái đáp trả từ phía Trung Quốc.

Hợp đồng tương lai của các chỉ số S&P 500 và Nasdaq 100 sụt giảm trên 4% sau khi đã lao dốc vào phiên giao dịch thứ Sáu. Từ Sydney đến Tokyo, thị trường chứng khoán châu Á đồng loạt suy giảm ngay từ khi mở cửa, đi kèm với sự sụt giảm của các mặt hàng nguyên liệu thô như dầu và đồng. Lợi suất trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ kỳ hạn 2 năm đã giảm tới 22 điểm cơ bản, trong khi đồng Yên Nhật Bản và Franc Thụy Sĩ tăng vọt giá trị.
Thị trường chứng khoán Trung Quốc đang chuẩn bị đón nhận một phiên giao dịch ảm đạm khi mở cửa trở lại sau kỳ nghỉ cuối tuần kéo dài, trong thời gian đó Bắc Kinh đã công bố áp dụng mức thuế 34% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Hoa Kỳ. Chỉ số theo dõi cổ phiếu doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết tại Hoa Kỳ đã sụt giảm 8.9% trong phiên giao dịch thứ Sáu.
Những diễn biến này phản ánh mức độ lo ngại ngày càng gia tăng trên các thị trường tài chính khi chính quyền Trump nỗ lực tái cấu trúc thương mại toàn cầu theo hướng có lợi cho Washington, làm gia tăng rủi ro suy thoái kinh tế. Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell đã tuyên bố rõ ràng rằng ngân hàng trung ương sẽ không vội vàng phản ứng với các biện pháp thuế quan mới, vốn dự kiến sẽ tác động đáng kể đến nền kinh tế Hoa Kỳ, bao gồm tăng trưởng chậm lại và áp lực lạm phát gia tăng.
"Chúng tôi dự báo những tác động tiêu cực từ chính sách thuế quan lên thị trường sẽ còn tiếp diễn trong tuần này," Win Thin, chuyên gia tại Brown Brothers Harriman nhận định. Các quan chức trong chính quyền Trump đã phát đi tín hiệu rằng không có kế hoạch điều chỉnh chính sách nào được hoạch định để ứng phó với đợt bán tháo trên thị trường, ông nói thêm. "Với thông điệp này, thị trường cổ phiếu nhiều khả năng sẽ tiếp tục xu hướng giảm và trái phiếu Kho bạc sẽ tiếp tục tăng giá."
Đã xuất hiện một số dấu hiệu cho thấy đợt bán tháo đang bắt đầu gây gián đoạn hoạt động bình thường của thị trường. Nhật Bản đã phải kích hoạt cơ chế "ngắt mạch" (circuit-breaker) do mức độ thiệt hại nghiêm trọng, trong khi Hàn Quốc tạm thời đình chỉ các lệnh bán trong giao dịch.
Các cố vấn kinh tế hàng đầu của Tổng thống đã bác bỏ những lo ngại của nhà đầu tư về lạm phát và suy thoái, không hề thể hiện thái độ xin lỗi về tình trạng hỗn loạn thị trường do chính sách thuế quan toàn diện gây ra, đồng thời kiên quyết khẳng định rằng một làn sóng tăng trưởng kinh tế sẽ sớm xuất hiện. Trump tuyên bố ông không cố ý tạo ra đợt bán tháo thị trường và không thể dự đoán diễn biến thị trường trong tương lai.
Đợt tăng giá mạnh của trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ đã đẩy lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2022 trong tuần trước. Xu hướng này có thể tiếp tục tăng tốc khi các nhà giao dịch định giá với xác suất cao hơn về khả năng Cục Dự trữ Liên bang sẽ thực hiện các biện pháp cắt giảm lãi suất mạnh mẽ hơn nhằm ngăn chặn nền kinh tế rơi vào tình trạng đình trệ. Lợi suất trái phiếu của Australia và New Zealand đã giảm trong phiên giao dịch đầu tuần.
Các biện pháp thuế quan của Trump, dự kiến có hiệu lực từ ngày 9 tháng 4, đã tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của các tập đoàn toàn cầu. Nhiều doanh nghiệp đang gấp rút triển khai các chiến lược mới để đối phó với thuế quan. Jaguar Land Rover đang tạm ngưng vận chuyển xe hơi đến thị trường Hoa Kỳ, trong khi Mercedes Benz Group AG đang cân nhắc việc dịch chuyển sản xuất thêm một dòng xe khác sang Hoa Kỳ.
Bên cạnh việc áp đặt thuế quan mới để đáp trả các biện pháp gần đây của Trump, Trung Quốc trong cuối tuần qua đã cam kết sẽ triển khai các hành động quyết liệt để bảo vệ nền kinh tế. Những biện pháp này bao gồm "các giải pháp kiên quyết" nhằm bảo vệ chủ quyền, an ninh và các lợi ích chiến lược khác, theo báo cáo của hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã hôm thứ Bảy.
"Các nhà giao dịch đang hết sức lo ngại khi chứng kiến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đối đầu trực diện về thuế quan và e ngại rằng cả hai có thể chịu những đòn nặng nề từ một cuộc chiến kinh tế kéo dài," Tim Waterer, Trưởng phòng phân tích thị trường tại KCM Trade ở Sydney nhận định. "Cả Hoa Kỳ lẫn Trung Quốc đều không có dấu hiệu nhượng bộ trong việc áp đặt thuế quan mới lên nhau, và trong bối cảnh leo thang căng thẳng này, không có gì đáng ngạc nhiên khi các tài sản rủi ro đang bị các nhà đầu tư tránh xa như tránh dịch bệnh."
Malaysia sẽ đi đầu trong nỗ lực điều phối phản ứng khu vực tại Đông Nam Á đối với chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, Thủ tướng Anwar Ibrahim tuyên bố. Trong khi đó, Ấn Độ đã phát tín hiệu rằng họ sẽ không áp dụng các biện pháp thuế quan trả đũa khi nước này đang tìm cách đàm phán thương mại với Hoa Kỳ.
Trên thị trường hàng hóa, giá đồng sụt giảm tới 6.4% ngay từ đầu phiên giao dịch. Giá vàng giao ngay, vốn đã liên tục thiết lập các mức kỷ lục trong những tuần gần đây, giảm tới 1.3%. Giá dầu thô lao dốc sau khi Saudi Arabia cắt giảm giá dầu thô chuẩn của họ với biên độ lớn nhất trong hơn hai năm qua.
Bloomberg