Xu hướng "ưa chuộng" tân binh chính trị: Nên hay không?

Xu hướng "ưa chuộng" tân binh chính trị: Nên hay không?

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

08:59 18/06/2024

Có lẽ ai cũng nhận thấy năm 2024 sẽ là một năm đi vào lịch sử của nền dân chủ, với hơn 30 cuộc bầu cử quốc gia trên toàn cầu. Nhưng chỉ trong vài ngày gần đây, các nhà bình luận thị trường mới bắt đầu tập trung vào tác động kinh tế của những cuộc đấu trí này.

Biến động mạnh mẽ của thị trường tài chính trước các kết quả bầu cử ở Ấn Độ, Mexico và Nam Phi đã dấy lên một số câu hỏi cơ bản. Liệu nền kinh tế hoạt động tốt hơn dưới một chính phủ đa số vững mạnh, một liên minh rộng rãi, hay bởi một đảng cánh tả hay cánh hữu? Một nhà lãnh đạo đương nhiệm hay một gương mặt mới?

Để hiểu rõ hơn về phản ứng của thị trường tài chính, điều quan trọng là phải nhận ra chúng không bị chi phối bởi bất kỳ hệ tư tưởng nào. Mục tiêu của thị trường là tập trung vào triển vọng của nền kinh tế, chứ không phải hệ thống chính trị. Nghiên cứu của tôi cho thấy, dù chính phủ mạnh hay yếu, cánh tả hay hữu thì dường như ảnh hưởng đến kinh tế không nhiều. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo mới thường được công chúng cho rằng họ sẽ khiến nền kinh tế có mức tăng trưởng và lợi nhuận cao hơn.

Đừng vội đánh giá thấp chính phủ liên minh! Lịch sử cho thấy, quốc hội bị chia rẽ không đồng nghĩa với tình trạng kinh tế ảm đạm. Tại các quốc gia như Ấn Độ, Brazil và Italy, nền kinh tế thậm chí còn phát triển mạnh mẽ hơn dưới thời chính phủ thiểu số.

Ấn Độ là một ví dụ: quốc gia này chỉ chuyển sang cách tiếp cận ít chủ nghĩa xã hội trong hoạch định chính sách sau khi trở thành một nền dân chủ đa đảng thực sự vào cuối những năm 1970, và nền kinh tế bắt đầu thoát khỏi tình trạng đình trệ về tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người trong những thập kỷ tiếp theo. Vào ngày bầu cử năm nay, thị trường đã giảm sâu sau tin đảng của Thủ tướng Narendra Modi mất đa số tuyệt đối. Nhưng thị trường đã nhanh chóng hồi phục, có lẽ nhận ra rằng chính phủ liên minh không nhất thiết phải đồng nghĩa với tăng trưởng yếu kém hơn.

Cũng đúng như vậy với các đảng được gắn mác "cánh tả". Một nghiên cứu về 173 chính phủ tại 24 quốc gia cho thấy không có sự khác biệt về lợi nhuận thị trường chứng khoán, cho dù một đảng được coi là cánh tả hay hữu đang nắm quyền.

Đúng là khi một chính trị gia hô hào cách mạng được bầu, các nhà đầu tư thường không quá quan tâm đến, nhưng họ sẽ đánh giá những gì nhà lãnh đạo ấy làm khi lên nắm quyền. Trường hợp đáng nhớ nhất là Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva của Brazil. Ông đã khiến các nhà đầu tư hoang mang trước khi nhậm chức năm 2002 với lời hứa tranh cử rằng sẽ vỡ nợ quốc gia, nhưng khi lên nắm quyền, ông lại theo đuổi chính sách kinh tế truyền thống.

Một kịch bản tương tự có thể đang diễn ra tại Mexico, nơi chiến thắng của bà Claudia Sheinbaum đã bất ngờ vượt quá dự đoán. Thị trường lo ngại rằng đảng Morena, sau khi trở lại nắm quyền, sẽ đẩy mạnh chương trình xã hội chủ nghĩa. Nhưng những gì bà Sheinbaum sẽ làm trong tương lai vẫn còn phải chờ xem.

Hoa Kỳ đã minh họa rõ ràng về bản chất không thiên vị của phố Wall. Kể từ cuối những năm 1860, khi hệ thống hai đảng chính trị bắt đầu ổn định, thị trường chứng khoán trung bình đạt lợi nhuận 68% mỗi nhiệm kỳ dưới các tổng thống đảng Dân chủ và 52% dưới các tổng thống đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, khoảng cách này không phản ánh sự thiên vị ngầm đối với bất kỳ đảng nào. Một cái nhìn sâu hơn vào dữ liệu cho thấy các điều kiện kinh tế (chủ yếu là tăng trưởng GDPlạm phát) thuận lợi hơn khi Đảng Dân chủ nắm quyền. Điều này phần lớn là do trùng hợp ngẫu nhiên.

Dường như có một quy luật: trong chính trị, những gương mặt mới thường mang lại hiệu quả tích cực hơn. Nghiên cứu của tôi trên 50 nền dân chủ kể từ cuối những năm 1980 đã cho thấy hơn 70 nhà lãnh đạo tại vị lâu dài. Ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Anh và Pháp (đều sẽ tổ chức bầu cử trong tương lai gần), tăng trưởng GDP giảm dần từ 2.9% trong nhiệm kỳ đầu tiên của nhà lãnh đạo xuống 2.6% trong nhiệm kỳ thứ hai và chỉ còn 2.4% trong nhiệm kỳ thứ ba (nếu có). Ở các nước đang phát triển, nơi các nhà lãnh đạo có thể có tác động lớn hơn do ít bị ràng buộc bởi các thể chế, tăng trưởng trung bình giảm từ 5.3% trong nhiệm kỳ đầu tiên xuống 4.4% trong nhiệm kỳ thứ hai và chỉ còn 3.5% trong nhiệm kỳ thứ ba.

Thị trường dường như có khả năng cảm nhận được sự trì trệ khi các nhà lãnh đạo trở nên tự mãn và thiếu sáng tạo theo thời gian. Điều này được minh chứng rõ ràng qua hiệu suất của các thị trường chứng khoán. Tại các nền kinh tế mới nổi, thị trường vượt trội so với các thị trường tương đồng tới 20% trong nhiệm kỳ đầu tiên của một nhà lãnh đạo có thời gian tại vị lâu dài. Tuy nhiên, mức lợi nhuận chỉ ở mức trung bình trong nhiệm kỳ thứ hai và giảm sút đáng kể trong nhiệm kỳ thứ ba. Ngay cả tại Mỹ, khoảng cách này cũng rất đáng kể. Kể từ cuối những năm 1860, 8 vị tổng thống đã phục vụ đủ hai nhiệm kỳ, với lợi nhuận thị trường chứng khoán trung bình là 80% trong nhiệm kỳ đầu tiên và chỉ còn 29% trong nhiệm kỳ thứ hai.

Sự thăng trầm của nền kinh tế và thị trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chính trị chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh tổng thể. Tuy nhiên, đối với những ai đang cố gắng dự đoán tác động kinh tế của các cuộc bầu cử toàn cầu năm nay, điều khôn ngoan là đừng chỉ tập trung vào đa số áp đảo hay phe phái chính trị. Thay vào đó, hãy hướng sự chú ý đến những gương mặt mới.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Tổng thống Trump đã bắt đầu gửi thông báo tới các đối tác thương mại chính về mức thuế mới mà ông dự định áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Hai quốc gia đầu tiên nhận thông báo là Nhật Bản và Hàn Quốc, cả hai sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%, tăng từ mức 10% hiện tại – một đòn giáng mạnh vào hy vọng rằng Trump sẽ giảm căng thẳng thương mại và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan.
Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Tuần này, thị trường toàn cầu di chuyển như đoàn xe không kính chẳng có đèn pha, và mỗi nhà giao dịch đều hy vọng xe dẫn đầu không lao xuống vực. Với thời hạn áp thuế ngày 9/7 đang tới gần, thị trường hiện giờ đang theo dõi Washington sát sao nhằm tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự leo thang hoặc thoái lui. Con đường phía trước vẫn mơ hồ, nhưng địa hình thì đầy chông gai.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ