Tác giả là giáo sư luật tại Trường Luật Gould, Đại học Southern California, và là tác giả của cuốn sách 'High Wire: How China Regulates Big Tech and Governs Its Economy'

Tuần trước, Mỹ tiếp tục thắt chặt các hạn chế đối với việc bán chất bán dẫn cho Trung Quốc, gây ra sự sụt giảm mạnh trong giá cổ phiếu của các nhà sản xuất chip Mỹ Nvidia và AMD. Washington dường như quyết tâm tăng cường kiểm soát xuất khẩu trong nỗ lực giành thế thượng phong trong cuộc chạy đua vũ trang AI bằng bất cứ giá nào, kể cả là thiệt hại cho chính phe mình. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu Trung Quốc không cố gắng giành chiến thắng?

Các nhà hoạch định chính sách Mỹ cảnh báo rằng bất kỳ ai thống trị AI sẽ đạt được lợi thế kinh tế, an ninh quốc gia và quân sự quyết định. Tuy nhiên, Bắc Kinh có thể đã âm thầm kết luận rằng vị trí thứ hai thực ra còn tốt hơn.

Mỹ thống trị các mô hình AI tiên tiến, đắt tiền. Nhưng sự trỗi dậy của các mô hình AI mã nguồn mở, chi phí thấp như DeepSeek của Trung Quốc đã chuyển nhu cầu về sức mạnh tính toán của ngành công nghiệp này từ việc đào tạo các mô hình AI sang sử dụng các mô hình hiện có để trả lời các truy vấn của người dùng - một quy trình được gọi là "suy luận". Barclays ước tính rằng "suy luận" sẽ chiếm tới 70% tổng nhu cầu tính toán AI vào năm 2026.

Điều đó giải thích tại sao Nhà Trắng quyết định hạn chế bán chip H20 của Nvidia, loại chip tiên tiến nhất mà khách hàng Trung Quốc có thể mua từ Nvidia và được tối ưu hóa cho suy luận.

Tuy nhiên, chính sách này có thể giúp chính phủ Trung Quốc thúc đẩy sự tự chủ về công nghệ với chi phí thấp hơn. Khi chip Nvidia không còn được phép sử dụng, các công ty Trung Quốc có khả năng sử dụng các sản phẩm thay thế trong nước, đặc biệt là những sản phẩm do Huawei và Cambricon cung cấp.

Tại một hội nghị chuyên đề giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và các doanh nhân công nghệ Trung Quốc vào tháng Hai, người sáng lập Huawei, Nhậm Chính Phi, đã ngồi đối diện trực tiếp với ông Tập - một cử chỉ mang tính biểu tượng cho thấy tầm quan trọng của Huawei.

Việc suy luận tạo ra các rào cản kỹ thuật thấp hơn cho các nhà sản xuất phần cứng Trung Quốc. Theo nghiên cứu từ DeepSeek, chip Ascend 910c của Huawei đã mang lại khoảng 60% hiệu suất suy luận của H100 của Nvidia. Trên thực tế, DeepSeek được cho là đang chạy phần lớn tác vụ suy luận của mình trên các chip mới nhất của Huawei.

Lệnh cấm chip của Mỹ mở rộng ra ngoài Trung Quốc. Vào cuối chính quyền Biden, Mỹ đã đưa ra một “Mô hình Khuếch tán AI”, phân loại các quốc gia thành ba cấp và mở rộng các hạn chế xuất khẩu sang các quốc gia Cấp 2, bao gồm Ấn Độ, Malaysia, Singapore và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Điều này dự kiến sẽ được thực hiện vào giữa tháng 5, trừ khi chính quyền Trump rút lại các quy định này, điều đó có vẻ khó xảy ra.

Các quốc gia Cấp 2 sẽ không ngồi yên. Nhiều quốc gia có kế hoạch đầy tham vọng để xây dựng các trung tâm dữ liệu đẳng cấp thế giới của riêng mình. Đối mặt với các hạn chế về chip của Mỹ, họ có thể chuyển sang Trung Quốc như một nguồn thay thế.

Trong nỗ lực ngăn chặn sự tiến bộ của Trung Quốc, Washington do đó có thể đang tạo thêm một ưu ái cho Bắc Kinh bằng cách thúc đẩy nhu cầu trong nước và quốc tế đối với chip Trung Quốc.

Nhu cầu cũng là một động lực mạnh mẽ của sự đổi mới. Huawei hiện dẫn đầu một liên minh gồm hơn 2.000 công ty, tất cả đều làm việc hướng tới mục tiêu làm cho Trung Quốc tự cung tự cấp hơn 70% trên toàn bộ chuỗi cung ứng chất bán dẫn vào năm 2028. Mới tuần trước, họ đã công bố siêu nút (supernode) AI CloudMatrix 384, được báo cáo là vượt trội hơn sức mạnh tính toán của hệ thống cơ sở hạ tầng AI NVL72 hàng đầu thị trường của Nvidia và được thiết kế để giảm tắc nghẽn trong phân khúc điện toán của các trung tâm dữ liệu AI. Bước đột phá này có thể giúp Trung Quốc vượt qua một nút thắt quan trọng trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng điện toán AI quy mô lớn.

Trung Quốc vẫn còn thua kém so với Mỹ về cả phần cứng và phần mềm AI. Có khả năng tình hình sẽ vẫn như vậy trong tương lai gần. Nhưng điều này không phải là rào cản đối với việc quốc gia này thúc đẩy kế hoạch AI của mình. Họ có thể hoàn toàn hài lòng với việc giữ vị trí thứ hai.