Trung Quốc  hiện tại sẽ chưa phải mối lưu tâm hàng đầu đối với Tổng thống Joe Biden

Trung Quốc hiện tại sẽ chưa phải mối lưu tâm hàng đầu đối với Tổng thống Joe Biden

Tú Đỗ

Tú Đỗ

Senior Economic Analyst

13:58 08/02/2021

Quan hệ Mỹ-Trung dự kiến vẫn sẽ tạm thời yên ắng trong thời gian tới

Sự xoay trục chính sách với Trung Quốc là một trong những điểm nhấn nổi bật nhất của ông Trump trong nhiệm kỳ tại Nhà Trắng. Chưa từng có chính quyền nào trước đó từng đề cập một cách trực diện tới việc vươn lên của Trung Quốc sẽ đe dọa lợi ích của nước Mỹ. Tuy vậy, ông Trump và cộng sự đã thất bại trong việc đưa ra một chiến lược mạch lạc để đối phó với vấn đề trên hay huy động được sự ủng hộ đông đảo trong nước. Nhiệm vụ này giờ đây được bàn giao lại cho tân Tổng thống Joe Biden và có thể kỳ vọng rằng tình hình vẫn sẽ chưa có nhiều thay đổi ít nhất tới thời điểm hiện tại.

Mục tiêu cam kết thương mại

So sánh khối lượng nhập khẩu thực tế của Trung Quốc so với thỏa thuận Giai đoạn 1. Nguồn: Tổng cục Hải quan Trung Quốc

Ông Trump đã từng tuyên bố chiến tranh thương mại với Trung Quốc sẽ là một cuộc chiến "có lợi và dễ dàng chiến thắng". Tuy nhiên, những số liệu kinh tế lại mang tới một bức tranh hoàn toàn khác. Thương chiến Mỹ - Trung đã thổi bay một phần tăng trưởng kinh tế tại cả 2 quốc gia. 1 năm kể từ sau thỏa thuận Giai đoạn 1, số liệu ước tính cho thấy lượng nhập khẩu hàng hóa Mỹ từ phía Trung Quốc mới chỉ tương đương 60% so với quy mô đã cam kết.

Tương quan quy mô 2 nền kinh tế

Quy mô GDP của Trung Quốc so với Mỹ (%). Nguồn: IMF

Nhìn vào bức tranh lớn hơn, khi ông Trump lên nhậm chức Tổng thống vào năm 2016, GDP của Trung Quốc khi đó chỉ tương đương 60% so với GDP Mỹ. Tới năm 2020, tỷ lệ trên đã tăng lên mức 71%. Viễn cảnh Trung Quốc xóa ngôi Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới giờ đây không còn quá xa xôi mà hoàn toàn có thể xảy ra trước mắt.

Liệu ông Biden sẽ có biện pháp nào để đối phó? Các chuyên gia tại Bloomberg cho rằng chiến lược cơ bản vẫn sẽ là cạnh tranh và đối đầu. Lĩnh vực chống biến đổi khí hậu có thể sẽ là nơi sẽ có cách tiếp cận hợp tác hơn. Tuy nhiên, đối với thương mại, công nghệ, nhân quyền và vấn đề chủ quyền của Trung Quốc, dư địa để thỏa hiệp sẽ vẫn hạn chế.

Mặc dù chiến lược chung sẽ không thay đổi, cách tiếp cận của ông Biden nhiều khả năng sẽ có nhiều khác biệt. Nếu như nhiệm kỳ của ông Trump nổi tiếng với những thông báo chính sách bất ngờ, sự thay đổi lập trường chóng mặt và những phát ngôn gây tranh cãi, thì đối với ông Biden, sự cẩn trọng trong chính sách ngoại giao sẽ trở lại là chủ đạo.

Ở trong nước, ông Biden tiếp nhận lại một nền kinh tế đang ở trong hố sâu của khủng hoảng. Để củng cố vị trí lãnh đạo trên trường quốc tế, việc tái kiến thiết lại nền kinh tế trong nước nên là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu. Trước mắt sẽ là chấm dứt cuộc khủng hoảng Covid-19 và sau đó là đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, nghiên cứu khóa học nhằm phục hồi lợi thế cạnh tranh. 

Một điểm đáng chú ý khác đó là đã có những dấu hiệu cho thấy mức độ tham vọng của chính quyền Mỹ qua các đời Tổng thống trong việc gây sức ép cải cách lên nền kinh tế Trung Quốc, từ hệ thống doanh nghiệp nhà nước cho tới cơ chế tỷ giá hối đoái, đang dần giảm sút. Còn tại Trung Quốc, sự lúng túng của Mỹ trong việc kiểm soát dịch bệnh ngày càng củng cố niềm tin của lãnh đạo nước này vào chế độ hiện tại. Cùng với đó, với việc môi trường địa chính trị quốc tế ngày càng phức tạp, chính quyền Tập Cận Bình cũng đang tập trung củng cố sức mạnh nội tại của nền kinh tế thay vì sa đà vào cuộc chiến với Hoa Kỳ.

Vẫn còn rất nhiều vấn đề bất đồng giữa 2 bên: Thuế quan áp lên hàng tỷ đô-la hàng hóa, cấm vận đối với các công ty Trung Quốc, đe dọa hủy niêm yết với các công ty Trung Quốc, mâu thuẫn xung quanh Huawei hay đóng cửa các đại sứ quán...Sẽ có một vài trong số những vấn đề trên cần được theo dõi sát trong thời gian tới. Tuy nhiên, tình hình chung giữa 2 nước dự kiến sẽ chưa có những biến chuyển lớn.

Mục tiêu của ông Trump đó là chấm dứt một mối quan hệ không công bằng, nơi mà Trung Quốc được hưởng lợi lớn hơn Mỹ. Trong khi đó, nhiệm vụ của ông Biden sẽ là xây dựng một cách tiếp cận mới với lợi ích của nước Mỹ là trung tâm. Để phá hủy một thứ là rất nhanh chóng, còn xây dựng thì sẽ cần nhiều thời gian hơn thế. Một khuôn khổ mới cho quan hệ Mỹ-Trung có thể sẽ định hình lại nền kinh tế của cả 2 bên cũng như trên toàn cầu. Tuy nhiên, điều này có lẽ sẽ chưa xảy ra ngay lúc này.

Broker listing

Cùng chuyên mục

Thuế quan, công nghệ bứt phá và thị trường đặt cược vào sự rút lui, không phải sụp đổ

Thuế quan, công nghệ bứt phá và thị trường đặt cược vào sự rút lui, không phải sụp đổ

Thị trường tài chính tiếp tục bứt phá, bất chấp những cơn gió ngược từ chính trị, với động lực chính đến từ nhóm cổ phiếu công nghệ dẫn đầu. Nvidia là “viên ngọc sáng” trong làn sóng AI, vừa vượt mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD, đẩy giá cổ phiếu bay cao, vượt lên trên những mối lo về căng thẳng thương mại và các phát biểu cứng rắn từ Tổng thống Mỹ. Trong khi đó, các biện pháp thuế quan mới từ Trump, từ đồng đến dược phẩm, thậm chí cả Brazil, vẫn tiếp tục được triển khai, nhưng dường như không để lại tác động rõ ràng đến thị trường.
Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ