Tham vọng thương mại của Trump vấp phải thách thức từ ngôi vương đồng USD

Tham vọng thương mại của Trump vấp phải thách thức từ ngôi vương đồng USD

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

09:05 04/12/2024

Động thái mới nhất của Tổng thống đắc cử Donald Trump về việc đe dọa áp đặt thuế quan khổng lồ lên các quốc gia có ý định từ bỏ "đồng USD quyền lực" đã vô tình phơi bày một nghịch lý nan giải trong chính sách kinh tế và thương mại của Hoa Kỳ.

Dù liên tục khẳng định quyết tâm nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hẹp thâm hụt thương mại đang ngày một trầm trọng của Mỹ - điều mà ông quy kết cho các thủ thuật kinh tế bất công từ các quốc gia khác - Trump lại đứng trước một bài toán hóc búa: Làm thế nào để đạt được mục tiêu này trong khi vẫn duy trì sức mạnh tuyệt đối của đồng USD như đồng tiền dự trữ toàn cầu - vốn đã là động lực chính thúc đẩy sức mua mạnh mẽ của người tiêu dùng Mỹ suốt nhiều thập kỷ qua?

Những tham vọng "Ưu tiên nước Mỹ" của ông về việc bành trướng sản xuất năng lượng nội địa và củng cố vị thế bá chủ công nghệ toàn cầu của Hoa Kỳ có thể, trong điều kiện thuận lợi, dẫn đến sự tăng giá của đồng USD. Thế nhưng, điều này lại đi ngược với một tham vọng "Ưu tiên nước Mỹ" khác, đó là phát triển mạnh mẽ ngành sản xuất trong nước.

Thực tế cho thấy đây không đơn thuần là khó khăn của một phe phái chính trị nào. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã đổ hàng nghìn tỷ USD trong 4 năm vừa qua nhằm thúc đẩy ngành sản xuất, phát triển năng lượng xanh và các lĩnh vực trọng điểm khác của Mỹ. Song song với đó, đồng USD vẫn không ngừng tăng giá, khiến hàng xuất khẩu của Mỹ càng kém sức hấp dẫn. Ngay cả khi trong viễn cảnh Phó Tổng thống Kamala Harris đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống tháng trước, bà cũng sẽ phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan tương tự.

Tình thế này đặc biệt gay go đối với Trump, người vẫn thường công khai chỉ trích gay gắt các quốc gia như Trung Quốc, Mexico và Canada - những nước đang nắm giữ thặng dư thương mại khổng lồ với Hoa Kỳ, đồng thời tự tin phát ngôn về năng lực xử lý những mất cân bằng này.

Việc làm suy yếu đồng USD và hạ thấp lãi suất có thể là hai giải pháp hiển nhiên nhất. Tuy nhiên, như đã thể hiện rõ trong thông điệp trên mạng xã hội hôm thứ Bảy, ông vẫn khát khao bảo vệ quyền bá chủ toàn cầu của đồng USD và duy trì giá trị tương đối của đồng tiền này.

Rõ ràng, một điều gì đó sẽ phải được hy sinh.

Gần nửa thế kỷ qua, Hoa Kỳ liên tục chìm trong thâm hụt thương mại, với lượng hàng nhập khẩu luôn vượt trội hơn xuất khẩu. Song song với đó, ngành sản xuất cũng chứng kiến sự suy giảm không ngừng về tỷ trọng trong nền kinh tế, đặc biệt kể từ thời điểm Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2001.

Thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ trong năm ngoái chiếm khoảng 3.0% GDP - tuy đã giảm đáng kể so với mức đỉnh 5.7% GDP vào giữa thập niên 2000, nhưng vẫn là con số đáng báo động. Đặc biệt, xét về giá trị tuyệt đối - khía cạnh mà Trump đặc biệt quan tâm, con số này thậm chí còn gây choáng váng hơn với 773 tỷ USD.

Khoản thâm hụt này gắn liền với vị thế đặc biệt của đồng USD - đồng tiền thống trị trong thương mại toàn cầu, giao dịch thị trường tài chính và dự trữ ngoại hối quốc tế. Dù tỷ trọng của đồng USD trong dự trữ ngoại hối toàn cầu có suy giảm trong những năm gần đây, không một đồng tiền nào có thể sánh được vị thế độc tôn này.

Điều đáng chú ý là thâm hụt thương mại được cân bằng bởi thặng dư trong tài khoản vốn của Hoa Kỳ, khi Trung Quốc và các quốc gia khác liên tục đổ nguồn thặng dư của họ vào thị trường trái phiếucổ phiếu Mỹ. Nếu thâm hụt thương mại giảm xuống, điều này tất yếu sẽ kéo theo sự sụt giảm của thặng dư tài khoản vốn và nhu cầu tài sản Mỹ từ nước ngoài. Trong bối cảnh các yếu tố khác không đổi, xu hướng này sẽ tạo áp lực đẩy lợi suất trái phiếu và lãi suất tăng cao.

Phân tích về mối quan hệ cộng sinh giữa thâm hụt thương mại và thặng dư tài khoản vốn của Hoa Kỳ, Michael Pettis - chuyên gia cao cấp tại Carnegie China - nhận định: Mỹ đang đứng trước một nghịch lý không thể hóa giải. Họ không thể vừa cắt giảm thâm hụt thương mại, vừa củng cố vị thế bá chủ toàn cầu của đồng USD, bởi hai mục tiêu này tạo ra những điều kiện "đối nghịch hoàn toàn".

Để tái cân bằng nền kinh tế toàn cầu - một kịch bản trong đó Hoa Kỳ thu hẹp thâm hụt thương mại và phục hưng ngành sản xuất, đồng thời Trung Quốc cùng các cường quốc xuất khẩu khác đẩy mạnh tiêu dùng nội địa và giảm thặng dư thương mại - đòi hỏi những cuộc cải cách sâu rộng về tỷ giá hối đoái trên phạm vi toàn cầu.

Tuy nhiên, viễn cảnh này khó lòng được người tiêu dùng Mỹ chào đón. Trong nhiều thập kỷ qua, họ đã được hưởng lợi đáng kể từ thâm hụt thương mại, khi dòng chảy hàng hóa giá rẻ từ nước ngoài liên tục đổ về - từ trang phục, thiết bị điện tử đến vô vàn mặt hàng tiêu dùng khác.

Joe Brusuelas, Giám đốc điều hành kiêm Chuyên gia kinh tế trưởng tại RSM, nhận xét: "Trên thực tế, chúng ta đang yêu cầu người tiêu dùng Mỹ chấp nhận hy sinh sức mua của họ và sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho hàng nhập khẩu, chỉ để nâng đỡ ngành sản xuất trong nước."

Đây quả thực là một đề xuất quá táo bạo. Và trong bối cảnh sức mua đã đóng vai trò then chốt trong cuộc bầu cử vừa qua, nhiều khả năng vị Tổng thống đắc cử sẽ phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định có thể gây tổn hại đến quyền lợi của người tiêu dùng.

Investing

Broker listing

Cùng chuyên mục

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Tổng thống Trump đã bắt đầu gửi thông báo tới các đối tác thương mại chính về mức thuế mới mà ông dự định áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Hai quốc gia đầu tiên nhận thông báo là Nhật Bản và Hàn Quốc, cả hai sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%, tăng từ mức 10% hiện tại – một đòn giáng mạnh vào hy vọng rằng Trump sẽ giảm căng thẳng thương mại và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan.
Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Tuần này, thị trường toàn cầu di chuyển như đoàn xe không kính chẳng có đèn pha, và mỗi nhà giao dịch đều hy vọng xe dẫn đầu không lao xuống vực. Với thời hạn áp thuế ngày 9/7 đang tới gần, thị trường hiện giờ đang theo dõi Washington sát sao nhằm tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự leo thang hoặc thoái lui. Con đường phía trước vẫn mơ hồ, nhưng địa hình thì đầy chông gai.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ