Tháng Sáu đang dần khép lại với việc chứng khoán Mỹ phục hồi trở lại các mức đỉnh lịch sử, xóa sạch ảnh hưởng của đợt bán tháo do chiến tranh thương mại từ tháng Hai đến tháng Tư năm nay.

Điều thú vị là đợt tăng giá này không hẳn được hậu thuẫn bởi tiến triển đáng kể nào trong đàm phán thương mại, mà chủ yếu nhờ hai yếu tố được gọi là TACO và FOMO — trong đó TACO viết tắt cho “Trump Luôn Rút Lui” (Trump Always Chickens Out) và FOMO là “Nỗi Sợ Bỏ Lỡ” cú rút lui đó. Ngoài ra còn là niềm tin rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ sớm cắt giảm lãi suất, lợi nhuận doanh nghiệp vẫn duy trì mạnh mẽ bất chấp bất ổn thương mại, và trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ thúc đẩy năng suất và giảm chi phí.

Tuy nhiên, các quan chức Fed liên tục khẳng định rằng họ chưa có kế hoạch cắt giảm lãi suất trước mùa thu. Nhiều công ty cũng đã không đưa ra dự báo lợi nhuận trong quý vừa qua vì không thể định lượng được tác động từ các rủi ro thương mại. Hơn nữa, những lợi ích từ AI có thể sẽ mất vài tháng — thậm chí vài năm — mới hiện hữu rõ ràng.

Vì vậy, đợt tăng lần này có vẻ đang bị kéo giãn. Nhưng kéo giãn không đồng nghĩa với việc sẽ kết thúc. Nếu nhà đầu tư tiếp tục được “nuôi” bằng dòng tin tức tích cực, giá tài sản hoàn toàn có thể tiếp tục bị thổi phồng. Và Trump có thể sẽ sớm nhượng bộ như thị trường mong đợi. Mỹ và Trung Quốc dường như đã đạt được một thỏa thuận đình chiến thương mại, chính quyền Mỹ cho biết có thể sẽ có thêm 10 thỏa thuận nữa được ký kết trong thời gian tới, và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cũng tuyên bố sẵn sàng đàm phán với Mỹ — nhằm đạt được thỏa thuận trước thời hạn tháng Bảy. Trong khi đó, nhà đầu tư vào cổ phiếu ngân hàng Mỹ đang hoan nghênh việc nới lỏng quy định đòn bẩy trong tuần này, có thể giải phóng tới 6 nghìn tỷ USD năng lực bảng cân đối kế toán.

Do đó, hợp đồng tương lai đang đồng loạt tăng.

Tuy nhiên, sự bất ổn về thuế quan vẫn hiện hữu ở nhiều ngành trọng yếu như kim loại, ô tô và công nghệ. Tình hình tài khóa của Mỹ cũng không mấy khả quan — thậm chí đang xấu đi — khi các kế hoạch cắt giảm chi tiêu của chính quyền Trump có nguy cơ bị lấn át bởi những khoản ưu đãi có lợi cho nhóm người giàu. Căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông cũng chưa hạ nhiệt, với việc Iran tuyên bố các cuộc không kích gần đây của Mỹ không gây thiệt hại đáng kể đến cơ sở hạt nhân của họ — một tuyên bố được các quan chức châu Âu xác nhận.

Về dữ liệu kinh tế, tình hình cũng không khả quan. Cập nhật GDP hôm qua cho thấy kinh tế Mỹ trong quý I giảm tốc mạnh hơn so với báo cáo trước đó. Một phần do xuất khẩu giảm và nhập khẩu tăng vọt trước thời điểm áp thuế, nhưng phần lớn do doanh số bán hàng lao dốc hơn 3%. Điều này hoàn toàn phù hợp với các khảo sát tâm lý: chỉ số tâm lý của Đại học Michigan sụt gần 30% trong mùa xuân và hiện vẫn ở gần mức thấp nhất kể từ đại dịch, chủ yếu vì lo ngại thương mại. Bloomberg lưu ý rằng trong suốt 79 năm lịch sử của khảo sát này, những đợt sụt giảm mạnh như vậy “gần như luôn báo hiệu suy thoái.” Về thị trường lao động, số liệu gần đây cho thấy vẫn còn sức chống chịu, nhưng số đơn xin trợ cấp thất nghiệp đang có xu hướng tăng. Dù áp lực lạm phát đến nay vẫn tương đối kiểm soát, rủi ro vẫn nghiêng về chiều hướng tăng do khả năng áp thuế mới. Hôm nay, tâm điểm sẽ là dữ liệu PCE lõi — chỉ số lạm phát ưa thích của Fed — có thể cho thấy một mức tăng nhẹ, càng củng cố lý do để Fed tiếp tục duy trì lãi suất hiện tại.

Tuy nhiên, tất cả những yếu tố đó dường như không làm nhiều người đầu tư nhỏ lẻ bận tâm. Họ đang cưỡi làn sóng tăng giá bằng cách phớt lờ các rủi ro ngày càng lớn. Trong kịch bản tốt đẹp nhất, các thỏa thuận thương mại sẽ thành hiện thực và nhà đầu tư định chế — vốn đang đứng ngoài quan sát — sẽ gia nhập cuộc chơi, đẩy chứng khoán toàn cầu lên các đỉnh cao mới. Còn ngược lại, nếu mùa hè biến động và đàm phán thương mại thất bại, niềm tin có thể sụt giảm, kéo theo một đợt điều chỉnh. Hãy chọn phe của bạn. Một điều thú vị: chỉ số CSI 300 của Trung Quốc sáng nay gần như không phản ứng với tin tức đình chiến thương mại — có thể do báo cáo lợi nhuận công nghiệp đã giảm hơn 1% trong giai đoạn tháng 1–5, đảo chiều so với mức tăng 1.4% trước đó.

Trên thị trường ngoại hối, chỉ số USD đã giảm xuống mức thấp nhất trong ba năm vào hôm qua, phần nào do thông tin Trump có thể sẽ đề cử Chủ tịch Fed mới vào mùa thu tới — một nỗ lực nhằm làm mềm lập trường thận trọng của Powell và làm suy giảm uy tín của Fed vào thời điểm niềm tin của nhà đầu tư vào đồng USD và nợ công Mỹ đang lung lay. Cặp EUR/USD hiện đang tích lũy dưới ngưỡng 1.17, trong khi GBP/USD sáng nay giữ vững mốc 1.37. Bất kỳ tiến triển tích cực nào trong thương mại đều có thể giúp đồng USD phục hồi phần nào, hạn chế đà tăng của các đồng tiền chính khác.

Về hàng hóa, giá vàng đã rơi xuống dưới đường trung bình 50 ngày và có thể tiếp tục giảm về vùng 3,000 USD/ounce nếu tâm lý thương mại cải thiện. Giá dầu thô đã kiểm định nhưng giữ vững mốc hỗ trợ 65 USD/thùng — trùng với mức thoái lui Fibonacci 38.2% tính từ đà giảm đầu năm đến nay và là ranh giới giữa tiếp diễn xu hướng giảm và khởi phát xu hướng tăng mới, phần lớn do căng thẳng địa chính trị. Tin tức thương mại tích cực có thể cải thiện kỳ vọng nhu cầu toàn cầu và tạo nên vùng hỗ trợ nền tảng cho dầu quanh mốc 65 USD.

Tựu trung, tâm điểm giờ đây đang dịch chuyển từ địa chính trị sang thương mại — và nếu những thông tin sắp tới đủ tích cực, làn sóng ưa rủi ro có thể tiếp tục được đẩy mạnh.