Tuần mới mở màn với cú bật tăng của giá dầu, khi Mỹ can thiệp sâu hơn vào căng thẳng Trung Đông bằng việc không kích các cơ sở hạt nhân của Iran, sử dụng loại bom xuyên boongke được cho là chỉ Mỹ sở hữu – nhằm phá hủy cơ sở hạ tầng hạt nhân ngầm dưới lòng đất. Mức độ thiệt hại mà Mỹ gây ra hiện vẫn chưa rõ ràng – cựu Tổng thống Trump tuyên bố đó là thiệt hại “mang tính tàn phá nghiêm trọng”. Giờ đây, cả thế giới đang nín thở chờ xem Iran sẽ phản ứng ra sao.

Tehran tuyên bố rằng “mọi phương án đều đang được cân nhắc” – bao gồm cả việc làm gián đoạn thương mại qua eo biển Hormuz, nơi chiếm tới 20% lưu lượng dầu khí toàn cầu. Điều này có thể diễn ra dưới hình thức chặn eo biển hoặc tấn công tàu hàng, giống như cách mà phiến quân Houthi vẫn làm. Một lựa chọn khác là nhắm vào các cơ sở lọc dầu lân cận, như vụ tấn công năm 2019 vào nhà máy Abqaiq của Saudi Arabia từng khiến 7% nguồn cung dầu toàn cầu bị gián đoạn.

Tuy vậy, không ít người vẫn lạc quan rằng Iran sẽ tránh phản ứng mạnh mẽ, nhằm bảo vệ chính các cơ sở dầu khí của mình và tránh làm leo thang xung đột – điều có thể gây thiệt hại cho Trung Quốc, khách hàng dầu lớn nhất của họ. Một số nhà đầu tư vì thế đặt cược rằng kịch bản gián đoạn nguồn cung dầu sẽ không trở thành hiện thực.

Dầu thô Mỹ mở cửa tuần ở mức $78/thùng, nhưng không thể vượt qua mốc $78.60 trước khi trượt xuống quanh $76. Dầu Brent thậm chí còn không chạm ngưỡng $78, trong khi giá khí đốt tự nhiên chỉ tăng chưa đến 1% tại thời điểm viết bài.

Tính đến nay, hình ảnh vệ tinh cho thấy dòng chảy dầu qua eo Hormuz vẫn tiếp tục, điều này phần nào lý giải phản ứng khá bình tĩnh của thị trường. Tuy nhiên, theo Bloomberg, đã có hai siêu tàu chở dầu – mỗi tàu có thể vận chuyển 2 triệu thùng – quay đầu, tránh di chuyển qua khu vực. Tình hình tại Vịnh Ba Tư ngày càng căng thẳng kể từ ngày 13/6, phí vận chuyển tăng vọt, và Mỹ đã phát đi nhiều cảnh báo cho toàn khu vực, ám chỉ rằng có thể sẽ có thêm hành động quân sự.

Nếu tình hình leo thang và Iran phản công bằng cách gây gián đoạn đáng kể đến dòng chảy dầu khí toàn cầu, giá dầu Mỹ hoàn toàn có thể bật tăng vượt mốc $100/thùng. Những giao dịch theo tin địa chính trị – đặc biệt là theo hướng tăng giá dầu – hiện đang là xu hướng nổi bật. Tuy nhiên, việc giữ vị thế bán trong thời gian dài có thể là quá rủi ro. Việc đặt điểm dừng lỗ và chốt lời là biện pháp hợp lý trong bối cảnh địa chính trị đầy biến động hiện nay.

Cũng cần nhớ rằng sẽ mất từ vài ngày đến vài tuần để gây gián đoạn thực sự đối với dòng chảy dầu toàn cầu – và trong trường hợp không còn lựa chọn nào khác, một Iran suy yếu hoàn toàn có thể chọn con đường này.

Một đợt tăng giá dầu kéo dài – tức mức giá ổn định quanh $100/thùng trong vài tháng – sẽ có tác động sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu, bằng cách làm gia tăng lạm phát và cản trở các ngân hàng trung ương nới lỏng chính sách tiền tệ. Điều này sẽ gây áp lực lên sản xuất, hoạt động kinh doanh và tăng trưởng.

Vì thế, thị trường chứng khoán toàn cầu có thể vẫn chịu áp lực khi mở cửa phiên đầu tuần. Tuy nhiên, dựa vào cách mà giá dầu phản ứng trước các tin tức cuối tuần, đợt bán tháo lần này có thể chỉ diễn ra ở mức độ nhẹ so với sức nặng của các tiêu đề. Hợp đồng tương lai chỉ số S&P giảm khoảng 0.30% – phản ứng tương đối “bình thường” cho một ngày thứ Hai. Và điều đó thật sự rất đáng chú ý. Có cảm giác thị trường ngày càng miễn nhiễm với các tin tức lớn. Sự thờ ơ của thị trường lúc này thật sự gây kinh ngạc.

Ngoài dầu, đồng USD tăng nhẹ khi mở cửa tuần, nhưng đà tăng nhìn chung vẫn khá khiêm tốn. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm đang có dấu hiệu hạ nhiệt, giá vàng trả lại phần lớn mức tăng trước đó, trong khi đồng franc Thụy Sĩ thậm chí còn không mạnh lên – trái lại là đằng khác. Nhà đầu tư đang tận dụng vùng dưới mốc 1.15 để quay lại mua euro. Cặp GBP/USD được hỗ trợ tại đường trung bình động 50 ngày. Tuy nhiên, các đồng tiền châu Á lại chịu áp lực lớn hơn: USD/JPY đã vượt qua đường MA 100 ngày và đang có xu hướng tăng, bất chấp việc đồng USD đã giảm nhẹ sau cú nhảy ban đầu. Trong khi đó, AUD/USD – vốn có nhiều liên kết với Trung Quốc – đã trượt xuống dưới đường MA 200 ngày và vẫn trong trạng thái chịu áp lực, dù thị trường chung không có dấu hiệu hoảng loạn rõ rệt.

Căng thẳng địa chính trị sẽ tiếp tục chi phối tiêu đề báo chí trong tuần này. Đối với những người quan tâm, hôm nay sẽ có loạt số liệu PMI được công bố tại châu Âu và Mỹ. Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell cũng sẽ có phiên điều trần bán niên trước Quốc hội – nơi ông có thể chỉ đơn giản phát biểu rằng: “Chúng tôi không thể đoán định điều gì sẽ xảy ra trong môi trường bất định về thương mại và địa chính trị hiện nay, nên cách tiếp cận tốt nhất là chờ đợi và quan sát.”

Cùng lúc đó, thị trường sẽ theo dõi số liệu GDP cập nhật của Mỹ – được kỳ vọng sẽ cho thấy doanh số bán hàng quý I giảm mạnh trong khi áp lực giá vẫn cao. Cuối tuần này, Nhật Bản và các nền kinh tế lớn trong khu vực Eurozone cũng sẽ công bố dữ liệu lạm phát mới nhất. Mức độ tác động của các chỉ số này sẽ phụ thuộc phần lớn vào biến động giá dầu. Hiện tại, chúng chưa gây lo ngại lớn – nhưng giá dầu đã tăng hơn 20% kể từ khi căng thẳng với Iran bùng nổ, và điều đó cần được theo dõi sát sao.