Sóng gió chính trường: Trump và Harris đối đầu trong chiến dịch bầu cử tổng thống đầy biến động

Ngọc Lan
Junior Editor
Về kịch tính chính trị, Mỹ vẫn là quốc gia dẫn đầu mà không ai có thể phủ nhận. Quyết định rút lui khỏi tranh cử của Tổng thống Joe Biden diễn ra chỉ vài ngày sau vụ mưu sát Donald Trump.

Tuy nhiên, trong khi những bước ngoặt của cuộc bầu cử Mỹ tiếp tục gây sốc và hoang mang, ở một số khía cạnh khác, cuộc đua tổng thống năm nay vẫn đang theo một kịch bản có thể dự đoán được. Ngay cả trước khi Tổng thống Biden hết nhiệm kì và rút lui khỏi cuộc tranh cử, đã rõ ràng rằng cả đảng Cộng hòa lẫn đảng Dân chủ sẽ tiến hành các chiến dịch tranh cử dựa trên việc khai thác nỗi sợ hãi của cử tri.
Điều đó sẽ không thay đổi, bất kể ai trở thành ứng cử viên đảng Dân chủ. Thật vậy, nếu Phó Tổng thống Kamala Harris được đề cử, đảng Cộng hòa sẽ tăng gấp đôi chiến thuật gieo rắc nỗi sợ hãi trong chiến dịch tranh cử của họ.
Việc bôi nhọ Biden, một người đàn ông da trắng già từ Pennsylvania, tương đối khó khăn đối với Trump và đội quân "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại" của ông ta. Harris là một phụ nữ da màu từ California - mục tiêu hoàn hảo cho phong trào Maga ((Make America Great Again).
Ngay cả trước khi Biden từ chức, các nhà bình luận cánh hữu đã gợi ý rằng Harris sẽ là tổng thống "DEI" đầu tiên của Mỹ. Họ lập luận rằng bà ấy đã vươn lên đỉnh cao không phải nhờ năng lực, mà dựa trên các chính sách thúc đẩy "đa dạng, công bằng và hòa nhập".
Đối với đảng Cộng hòa, DEI là hiện thân của các chính sách "thức tỉnh" làm suy yếu Hoa Kỳ và phân biệt đối xử với đàn ông da trắng. Trump chọn một người đàn ông da trắng khác, Thượng nghị sĩ JD Vance, làm ứng cử viên phó tổng thống và tham dự đại hội đảng Cộng hòa tuần trước để xem Vance phát biểu, khi bài hát "It's a Man's World" vang lên khắp sân vận động.
Tại đại hội, rõ ràng Trump sẽ chiến đấu trong cuộc bầu cử về vấn đề nhập cư, lạm phát, chiến tranh và chủ nghĩa thức tỉnh. Đối với đảng Cộng hòa, những chủ đề này đều liên quan đến tuyên bố rằng đảng Dân chủ đặt ra mối đe dọa chết người đối với giấc mơ Mỹ.
Đảng Dân chủ sẽ kêu gọi một bộ nỗi sợ khác. Các chủ đề chính của họ có thể là phá thai và chủ nghĩa độc tài. Harris, hoặc bất cứ ai thay thế Biden dẫn đầu danh sách ứng cử, sẽ tuyên bố rằng Trump đe dọa các quyền tự do cơ bản của người dân Mỹ bình thường.
Vấn đề khiến đại hội đảng Cộng hòa bức xúc nhất là cuộc xâm lược được cho là của người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ. Khán giả trong hội trường và trên truyền hình được nghe kể về những câu chuyện người di cư hãm hiếp và sát hại người Mỹ. Các đại biểu vẫy biểu ngữ đòi "Trục xuất hàng loạt ngay lập tức".
Đảng Cộng hòa sẽ thích thú cố gắng đổ lỗi cuộc khủng hoảng di cư cho Harris, người mà họ gọi là "Sa hoàng biên giới" của Biden. Phó Tổng thống nói rằng nhiệm vụ thực sự của bà là làm việc với các quốc gia Mỹ Latinh về nguyên nhân gốc rễ của di cư, không phải bảo vệ biên giới Mexico. Nhưng sự phân biệt đó có thể sẽ bị lãng quên trong sự hỗn loạn của một chiến dịch bầu cử.
Yếu tố thứ ba trong chiến dịch gây sợ hãi của đảng Cộng hòa là chiến tranh. Trump đã nhiều lần cảnh báo rằng một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba là mối nguy hiểm sắp xảy ra. Đảng của ông sẽ tuyên bố rằng chỉ có ông đủ mạnh để ngăn chặn kẻ thù của Mỹ và ngăn Mỹ bị lôi kéo vào xung đột.
Với sự phóng đại đặc trưng, Trump cũng tuyên bố rằng Mỹ đang phải chịu đựng lạm phát tồi tệ nhất trong lịch sử. Điều đó thật vô lý. Nhưng mức tăng 25% trong 4 năm về giá thực phẩm đã được báo cáo là đủ gây thiệt hại cho đảng Dân chủ. Đảng này sẽ thấy khó khăn khi tiến hành một chiến dịch tích cực về kinh tế nhấn mạnh tỷ lệ thất nghiệp thấp. Vì vậy, đảng Dân chủ cũng sẽ chuyển sang tiêu cực và tiến hành một chiến dịch dựa trên nỗi sợ hãi tập trung vào những lo ngại sâu sắc của nhiều người Mỹ về Trump.
Phác thảo kế hoạch của đảng Cộng hòa để giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp, các cố vấn của Trump đã nói về việc sử dụng Vệ binh Quốc gia để tập hợp hàng triệu người và xây dựng các trại trục xuất quy mô lớn. Sự sẵn sàng đưa ra những đề xuất như vậy cho thấy họ biết rằng lập trường của họ là phổ biến - ít nhất là về mặt lý thuyết.
Chính những vấn đề mà đảng Cộng hòa phớt lờ sẽ được đảng Dân chủ nhấn mạnh. Trong nhiều thập kỷ, đảng Cộng hòa đã đòi cấm phá thai trên toàn quốc. Việc Tòa án Tối cao đảo ngược án lệ Roe vs Wade vào năm 2022 đã khiến điều đó đột nhiên trở nên khả thi. Điều đó cũng làm sợ hãi cử tri, đặc biệt là phụ nữ, trên khắp nước Mỹ - và có thể đã giúp đảng Dân chủ có được kết quả bất ngờ mạnh mẽ trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022. Để đáp lại, cương lĩnh của đảng Cộng hòa - mang dấu ấn của Trump - giờ đây đã bỏ yêu cầu cấm phá thai trên toàn quốc. Tuy nhiên, đảng Dân chủ xem vấn đề này là một điểm yếu chính của đảng Cộng hòa. Những người ủng hộ Harris tin rằng bà là một người vận động đặc biệt hiệu quả về vấn đề phá thai.
Một vấn đề khác nổi bật là nỗ lực của Trump nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Trên sàn đại hội, tôi thấy có những đại biểu sẵn sàng tuyên bố rằng ngày 6/1/2021 là một "ngày tuyệt vời". Tuy nhiên, không ai phát biểu trên bục muốn tôn vinh hoặc thậm chí đề cập đến đám đông ủng hộ Trump đã tấn công Điện Capitol ngày hôm đó.
Bản thân Trump đã thoáng đề cập đến những cáo buộc của ông rằng cuộc bầu cử năm 2020 đã bị đánh cắp, khi ông lạc đề trong bài phát biểu chấp nhận đề cử dài như một cuộc chạy marathon. Nhưng các nhà quản lý chiến dịch của ông muốn chôn vùi vấn đề này. Họ biết rằng nỗi sợ Trump là một kẻ độc tài tiềm năng vẫn là quân bài mạnh nhất của đảng Dân chủ.
Thực tế đáng buồn là những chiến dịch tranh cử tổng thống mang lại hy vọng và sự lạc quan dường như đã trở thành chuyện của quá khứ. Kết quả của cuộc bầu cử năm 2024 sẽ phụ thuộc vào đảng nào hiệu quả hơn trong việc gieo rắc nỗi sợ hãi cho cử tri.
*Bài viết trên là quan điểm cá nhân của tác giả Gideon Rachman từ tờ báo Financial Times.
Financial Times