Nguy cơ khủng hoảng rõ ràng, Eurozone chuẩn bị bốc cháy?

Nguy cơ khủng hoảng rõ ràng, Eurozone chuẩn bị bốc cháy?

Trần Phương Thảo

Trần Phương Thảo

Junior Analyst

08:54 02/07/2024

Eurozone hiện không khác gì một khu rừng nơi đống bùi nhùi khô chất đống, chỉ cần một mồi lửa, cháy lớn sẽ xuất hiện

Rủi ro xuất hiện một cuộc khủng hoảng mới trong Eurozone, giống như cuộc khủng hoảng mà khu vực này phải gánh chịu hơn một thập kỷ trước, đang gia tăng. Nhưng các điều kiện có lẽ vẫn chưa chín muồi để đám cháy bắt đầu.

Mối lo ngại chính hiện nay là Pháp, nơi Đảng Cực hữu thống trị vòng đầu tiên của cuộc bầu cử Quốc hội sớm. Pháp có thể sẽ bước vào thời kỳ bất ổn chính trị cực độ và khủng hoảng tài chính. Điều này có thể dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ lợi suất trái phiếu chính phủ Pháp.

Các thành viên Eurozone khác đang có lượng trái phiếu chính phủ được phát hành khổng lồ, đặc biệt là Ý, có thể chịu ảnh hưởng. EUR sau đó sẽ bị đe dọa. Pháp và Ý là những nền kinh tế lớn hơn nhiều so với Hy Lạp và các thành viên Eurozone khác vốn là trung tâm của cuộc khủng hoảng vừa qua.

Nhưng kịch bản này dường như chưa xảy ra vì Jordan Bardella, ứng cử viên của Đảng Cực hữu cho chức thủ tướng, đã hứa đảm bảo tình hình tài chính. Đảng Cực hữu muốn có chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Pháp vào năm 2027 và sẽ thật ngu ngốc khi làm suy yếu uy tín của mình bằng cách kích động một cuộc khủng hoảng tài chính trước đó.

Nhà đầu tư không quá lo lắng. Kể từ khi Tổng thống Emmanuel Macron kêu gọi bầu cử sớm, chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Pháp và Đức đã mở rộng từ 49 bps lên 85 bps. Chênh lệch lợi suất trái phiếu chính phủ Ý với Đức cũng đã tăng lên 162 bps từ mức 133 bps trước đó. Trở lại năm 2011, khi Silvio Berlusconi còn là thủ tướng, khoảng cách lên tới 560 bps.

Reuters Graphics

Chênh lệch lợi suất trái phiếu chính phủ Pháp và Đức gia tăng

Điều đó nói lên rằng, triển vọng trung hạn của Eurozone là đáng lo ngại. Nợ cao, nhu cầu chi tiêu yếu và tốc độ tăng trưởng thấp ở nhiều quốc gia trong thời điểm chủ nghĩa dân tộc trỗi dậy và xung đột địa chính trị đang gây ra nhiều rắc rối.

Phòng ngừa khủng hoảng.

Eurozone có nhiều cách để tự bảo vệ mình trước một cuộc khủng hoảng tài chính. Nếu trái phiếu chính phủ của một quốc gia bị bán tháo, ECB có thể can thiệp và mua lại trái phiếu. Công cụ TPI được thiết kế để “chống lại các động lực thị trường mất trật tự, không chính đáng”.

ECB sẵn sàng can thiệp sớm hơn nhiều so với thời điểm bắt đầu cuộc khủng hoảng gần nhất. Trong cuộc khủng hoảng một thập kỷ mới, chỉ sau khi Mario Draghi trở thành chủ tịch ECB và hứa sẽ làm “bất cứ điều gì cần thiết” vào năm 2012, ECB mới phát triển một công cụ để chống lại tình trạng hỗn loạn trên thị trường.

ECB có thể sẽ tung tấm áo bảo hộ của mình lên bất kỳ quốc gia nào. Tuy nhiên, TPI không phải là món quà biếu không. ECB cho biết sẽ chỉ giải cứu nếu một quốc gia theo đuổi “các chính sách tài chính và kinh tế vĩ mô hợp lý và bền vững”. Vì vậy, một chính phủ phát hành trái phiếu chính phủ quá tay có thể phải tự mình đối mặt với các nhà đầu tư trái phiếu giống như Hy Lạp trước đó cho đến khi nước này áp dụng chương trình tài chính có trách nhiệm vào năm 2015.

Bài toán nợ công

Hơn nữa, một điểm khác biệt với cuộc khủng hoảng vào năm 2011 là lãi suất hiện nay cao hơn. Do đó, việc trả nợ của chính phủ sẽ tốn kém hơn.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, khoản vay của Ý chiếm 137% GDP vào năm ngoái trong khi nợ của Pháp ở mức 111%. Trong khi đó, thâm hụt tài chính của hai nước lần lượt là 7.2% và 5.5% GDP.

Ủy ban Châu Âu, cơ quan điều hành của EU, vào tháng trước đã kết luận cả Pháp và Ý - cùng với 7 quốc gia khác sử dụng đồng tiền chung và 3 quốc gia không sử dụng đồng tiền chung - đều có thâm hụt quá mức. Trong những tháng tới, họ sẽ tìm cách thuyết phục các bên cắt giảm tỷ lệ nợ để đảm bảo tuân thủ Thủ tục Thâm hụt Quá mức của liên minh. Theo Bruegel, Pháp và Ý có thể phải thắt chặt chính sách tài khóa lần lượt 0.5% và 0.6% GDP và có thời gian tối đa 7 năm để điều chỉnh.

Các chính trị gia sẽ không muốn cắt giảm chi tiêu công hoặc tăng thuế vì điều này sẽ làm suy giảm uy tín và làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Nhưng họ cũng có thể đàm phán một thỏa thuận với Ủy ban. Nếu vậy, thị trường nên giữ bình tĩnh vào lúc này.

Vấn đề là tỷ lệ nợ hiện được dự báo sẽ tiếp tục tăng, đạt 145% GDP đối với Ý và 115% đối với Pháp vào năm 2029, theo IMF. Vì vậy, tỷ lệ vay nợ sẽ vẫn ở mức cao ngay cả sau khi cắt giảm tài chính.

Reuters Graphics

Chính phủ Pháp và Ý sẽ tiếp tục tăng phát hành trái phiếu chính phủ

Việc giảm thâm hụt cũng sẽ khó khăn. Tất cả các chính phủ châu Âu sẽ cần chi nhiều tiền hơn cho quốc phòng, biến đổi khí hậu và dân số già đi trong những năm tới. Nếu Nga đánh bại Ukraine, các nước có thể sẽ hoang mang và tăng chi tiêu cho vũ khí.

Các nước thuộc Eurozone cũng sẽ không thể thoát khỏi cảnh nợ nần chồng chất. Nền kinh tế Pháp sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình chỉ 1.3% trong sáu năm tới, trong khi Ý sẽ chỉ tăng trưởng 0.6%, theo IMF.

Nhiệm vụ của các chính phủ sẽ càng khó khăn hơn nếu tình hình địa chính trị xấu đi. Một cuộc chiến tranh lạnh leo thang giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, dẫn đến sự phân mảnh của hệ thống thương mại toàn cầu, đang kìm hãm nền kinh tế thế giới. Nếu Donald Trump trở lại Nhà Trắng và thực hiện lời hứa áp thuế quan, tăng trưởng kinh tế sẽ gặp một cú sốc khác.

EU có thể chống lại một phần các tác động kể trên nếu có thể thúc đẩy năng suất và đầu tư. EU có thể củng cố thị trường chung của mình, hiện không bao gồm năng lượng, thị trường vốn và truyền thông kỹ thuật số cũng như có thể áp dụng chính sách công nghiệp có mục tiêu trên toàn khu vực, được tài trợ bởi ngân sách trung ương, để đảm bảo không tụt hậu so với Trung Quốc và Hoa Kỳ, những nước đang sử dụng trợ cấp để hỗ trợ các công ty của họ.

Vấn đề là những chính sách này đòi hỏi sự thống nhất lớn hơn. Các chính trị gia theo chủ nghĩa dân tộc đang nổi lên khắp EU sẽ miễn cưỡng chấp nhận chúng. Do đó, Eurozone có thể sẽ chết dí với tăng trưởng chậm và tỷ lệ nợ cao. Khi ngày càng nhiều bùi nhùi khô tích tụ trên bìa rừng, nguy cơ xảy ra một đám lớn khác ngày càng gia tăng.

Reuters

Broker listing

Cùng chuyên mục

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Tổng thống Trump đã bắt đầu gửi thông báo tới các đối tác thương mại chính về mức thuế mới mà ông dự định áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Hai quốc gia đầu tiên nhận thông báo là Nhật Bản và Hàn Quốc, cả hai sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%, tăng từ mức 10% hiện tại – một đòn giáng mạnh vào hy vọng rằng Trump sẽ giảm căng thẳng thương mại và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan.
Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Tuần này, thị trường toàn cầu di chuyển như đoàn xe không kính chẳng có đèn pha, và mỗi nhà giao dịch đều hy vọng xe dẫn đầu không lao xuống vực. Với thời hạn áp thuế ngày 9/7 đang tới gần, thị trường hiện giờ đang theo dõi Washington sát sao nhằm tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự leo thang hoặc thoái lui. Con đường phía trước vẫn mơ hồ, nhưng địa hình thì đầy chông gai.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ