Các máy bay không người lái do Iran thiết kế đã đánh trúng các tòa nhà dùng làm trung tâm tuyển quân tại hai thành phố Kharkiv và Zaporizhzhia vào ngày thứ Hai, khiến hơn 70 người bị thương, theo các quan chức quân sự và thành phố cho biết.

Những vụ tấn công tương tự cũng nhằm vào các trung tâm tuyển quân tại thành phố Kryvyi Rih ngày 30/6, Poltava ngày 3/7 và Kremenchuk vào Chủ nhật. Các đoạn video do người dân quay tại Poltava và Kharkiv cho thấy nhiều máy bay không người lái lao xuống mục tiêu giữa ban ngày và liên tiếp, cho thấy hệ thống phòng không của Ukraine đang bị quá tải bởi các cuộc tấn công trên không dồn dập từ Nga.

Những cuộc tấn công này “là nỗ lực nhằm phá hoại quá trình huy động quân sự ở Ukraine”, phát ngôn viên của lực lượng lục quân Ukraine, ông Vitaly Sarantsev, cho biết và nói thêm rằng ông dự đoán các cuộc tấn công sẽ còn tiếp diễn.

Các văn phòng tuyển quân được đặt rải rác khắp đất nước và đóng vai trò giám sát quá trình huy động, bao gồm xử lý tân binh và cấp giấy hoãn nghĩa vụ. Tổng thống Volodymyr Zelenskyy từng cho biết vào tháng 6 rằng Ukraine có thể huy động tới 27,000 người mỗi tháng.

Tuy nhiên, các đơn vị ở tiền tuyến thường xuyên báo cáo thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng, trong bối cảnh lực lượng Nga tiếp tục dồn ép ở nhiều khu vực trên chiến tuyến.

Tại vùng Vinnytsia, các binh sĩ thuộc trung tâm tuyển quân đã được “phân tán” sau các cuộc tấn công ở Kharkiv và Zaporizhzhia, theo thông báo từ văn phòng tuyển quân địa phương.

“Trước tình hình căng thẳng trong nước, các biện pháp đang được thực hiện để giảm thiểu hậu quả tiêu cực từ những cuộc tấn công tiềm tàng của kẻ thù nhằm vào các trung tâm tuyển quân và hỗ trợ xã hội,” thông báo viết.

Theo bà Solomiia Bobrovska – nghị sĩ đối lập Ukraine và thành viên ủy ban an ninh – các cuộc tấn công cũng có thể nhằm lợi dụng sự không ưa chuộng của công chúng đối với lệnh huy động.

“Tôi không nghĩ Nga muốn thực sự chặn đứng quá trình huy động, vì người ta hoàn toàn có thể chuyển sang tòa nhà khác... nhưng đây có thể là nỗ lực khiến dân chúng cảm thấy hài lòng, kiểu như ‘À, họ đáng bị vậy’.”

Các cuộc thăm dò cho thấy vấn đề huy động quân rất nhạy cảm: quân đội nói chung nhận được sự tín nhiệm cao, nhưng bản thân quá trình tuyển quân lại bị xem là cần thiết nhưng bất công.

Một khảo sát của Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv công bố vào tháng 6 cho thấy 60% người Ukraine sẵn sàng chịu đựng chiến tranh “lâu chừng nào còn cần thiết”. Tuy nhiên, một khảo sát khác của Info Sapiens hồi tháng 4 cho thấy 77% người dân không tin tưởng các trung tâm tuyển quân.

Sự chỉ trích càng gia tăng sau nhiều vụ bê bối tham nhũng và các video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy cảnh các nam giới bị cưỡng bức đưa đi nhập ngũ.

Kênh Telegram quân sự Nga “Rybar”, được điều hành bởi các blogger thân Điện Kremlin và có 1.2 triệu người theo dõi, cho biết các cuộc không kích là một phần của “chiến dịch phá hủy cơ sở hạ tầng huy động của lực lượng vũ trang Ukraine”, nhằm khai thác sự không ưa chuộng của dân chúng đối với việc tuyển quân.

“Sau những cuộc tấn công hôm nay, chúng tôi sẽ không ngạc nhiên nếu thấy nhiều bình luận ủng hộ hành động của lực lượng Nga và đề xuất các mục tiêu mới cho máy bay không người lái Geran của chúng ta.”

Phía Ukraine, trung tâm tuyển quân Zaporizhzhia đăng trên Facebook rằng cuộc tấn công là “một phần của chiến dịch tấn công thông tin”.

“Đáng buồn thay, trong một số trường hợp, hành động của kẻ thù lại được người Ukraine ủng hộ,” trung tâm này viết.

Trong những tháng gần đây, các trung tâm tuyển quân cũng là mục tiêu của chiến dịch phá hoại mà Kyiv cho là do tình báo Nga đứng sau, tuyển mộ người Ukraine để phóng hỏa hoặc đặt bom. Đôi khi, những người tham gia còn bị biến thành “kẻ đánh bom liều chết” mà không hề hay biết.

Trong năm qua, lực lượng an ninh Ukraine đã bắt giữ hơn 700 người bị cáo buộc tham gia vào các âm mưu gián điệp, đốt phá hoặc đánh bom do tình báo Nga điều khiển từ xa.

Hồi tháng 2, có ba vụ nổ xảy ra tại hoặc gần các trung tâm tuyển quân trong ba ngày liên tiếp ở ba thành phố khác nhau. Ngày 19/5, an ninh Ukraine cho biết đã bắt giữ một thiếu niên 17 tuổi đang lên kế hoạch đánh bom một văn phòng tuyển quân tại thủ đô Kyiv.

Bước sang năm thứ tư của cuộc xâm lược, các trung tâm tuyển quân – dù bị nhiều người ghét bỏ – vẫn là mắt xích then chốt trong việc biến người dân thành binh sĩ.

Mặc dù quân đội Ukraine trong năm qua đã tìm cách thúc đẩy tuyển quân tự nguyện thông qua các ưu đãi tài chính, việc bổ sung nhân lực cho các đơn vị tiền tuyến vẫn phụ thuộc lớn vào cơ chế huy động bắt buộc.

“Tiếc thay, các trung tâm này vẫn cực kỳ quan trọng đối với quá trình huy động,” nghị sĩ Bobrovska nói. “Chúng ta không thể hoàn toàn từ bỏ chúng, vì chúng ta không có phương án nào thực tế hơn để đưa thêm người vào quân đội.”