Fed và cuộc đổi mới chính sách giữa vòng xoáy kinh tế

Fed và cuộc đổi mới chính sách giữa vòng xoáy kinh tế

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

07:29 03/12/2024

Trong năm tới, Fed sẽ thực hiện một cuộc rà soát khung chính sách tiền tệ mang tính chiến lược, nhằm đánh giá lại phương thức điều hành nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Mặc dù Fed dự kiến tập trung vào những định hướng đúng đắn, nhưng vẫn còn những chi tiết quan trọng chưa được xem xét kỹ lưỡng.

Một tin khả quan là Fed dự kiến sẽ từ bỏ chính sách duy trì lãi suất ngắn hạn ở mức không, một chiến lược được áp dụng sau những bài học đắt giá từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008 và đại dịch COVID-19. Theo chính sách cũ, việc nâng lãi suất chỉ được thực hiện khi đồng thời đáp ứng ba điều kiện quan trọng: nền kinh tế đạt trạng thái việc làm tối ưu, mức lạm phát chạm ngưỡng 2%, và dự báo lạm phát sẽ vượt trên 2% để bù đắp những lần lạm phát thấp hơn dự kiến trong quá khứ. Mục tiêu cuối cùng của cách tiếp cận này là duy trì lạm phát kỳ vọng ở mức 2%, giúp Fed tránh được việc điều chỉnh chính sách một cách bất ngờ và không mong muốn khi các kỳ vọng này suy giảm.

Fed đã mắc sai lầm khi áp dụng một chiến lược cũ không còn phù hợp với tình hình kinh tế mới sau đại dịch. Điều này thể hiện rõ qua việc đến tháng 3/2022, mặc dù các dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đã phục hồi mạnh mẽ (tỷ lệ thất nghiệp chỉ còn 3.8% và lạm phát đã vọt lên trên 5%), Fed vẫn tiếp tục duy trì chính sách siêu nới lỏng khi giữ lãi suất gần mức 0% và liên tục mua vào trái phiếu chính phủ cùng chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp. Có thể nói, Fed đang "tiếp thêm nhiên liệu" cho một nền kinh tế vốn đã quá nóng.

Chủ tịch Jerome Powell đã nhìn nhận được vấn đề này. Theo ông, nguy cơ Fed phải duy trì lãi suất ở mức thấp đã giảm bớt, vì mức lãi suất cân bằng - không thúc đẩy cũng không kìm hãm đà tăng trưởng - hiện đã cao hơn nhiều so với thập niên sau khủng hoảng 2008. Quan điểm của ông rất rõ ràng: "Chúng tôi không cần phải vượt quá mục tiêu, mà chỉ cần kiểm soát được lạm phát."

Những động thái điều chỉnh của Fed tới thời điểm này đều đáng ghi nhận. Tuy nhiên, ba thách thức quan trọng vẫn chưa được đưa vào chương trình nghị sự.

Thứ nhất, Fed cần một khuôn khổ rõ ràng cho chính sách "bơm tiền" thông qua chương trình nới lỏng định lượng và thắt chặt định lượng. Thiếu khuôn khổ này, thị trường khó có thể dự đoán được thời điểm và cách thức Fed sẽ hành động. Hậu quả là hiệu quả chính sách sẽ giảm sút, vì kỳ vọng của thị trường có tác động trực tiếp đến lãi suất trái phiếu dài hạn, điều kiện tài chính và sự ảnh hưởng của chính sách tiền tệ vào nền kinh tế.

Thứ hai, Fed cần phương pháp đánh giá chi phí - lợi ích của các biện pháp định lượng để xác định rõ những gì thực sự cần làm. Ví dụ điển hình là trong năm cuối của chương trình mua tài sản (kết thúc tháng 3/2022), Fed đã chi 1.4 nghìn tỷ USD mua tài sản, trong khi rõ ràng việc đã có vắc-xin COVID và gói kích thích khổng lồ của chính quyền Biden đã đủ hỗ trợ nền kinh tế. Quyết định này ước tính sẽ khiến người nộp thuế Mỹ thiệt hại hơn 100 tỷ USD, và tổng chi phí cho chương trình "bơm tiền" thời kỳ đại dịch có thể lên tới 500 tỷ USD.

Thứ ba, Fed cần thay đổi căn bản cách quản lý lãi suất. Cơ chế điều hành lãi suất liên ngân hàng hiện nay đã lỗi thời vì các ngân hàng, với nguồn dự trữ dồi dào, không còn mặn mà với thị trường này. Điều này khiến Fed gặp nhiều khó khăn trong điều hành, như việc phải tạo ra công cụ reverse repo năm 2015 chỉ để giữ lãi suất không rơi xuống dưới mức mục tiêu.

Giải pháp hợp lý là chuyển sang sử dụng lãi suất trên tiền gửi dự trữ của ngân hàng - quyền hạn mà Fed đã có từ 2008. Một số nhà phân tích cho rằng việc này khó khả thi vì quyền quyết định lãi suất dự trữ thuộc về Hội đồng Quản trị, không phải Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) - cơ quan phụ trách chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, đây không phải vấn đề lớn. Hội đồng Quản trị có thể bỏ phiếu hàng năm theo đề xuất của FOMC về mức lãi suất dự trữ. Thêm vào đó, do nhiều thành viên tham gia cả hai tổ chức, khả năng xung đột là rất thấp.

Ngoài ra, Fed cũng nên tránh nâng mục tiêu lạm phát lên trên 2% để giảm rủi ro lãi suất về 0%. Như Chủ tịch Powell đã nói, rủi ro này đã giảm đáng kể. Quan trọng hơn, mục tiêu 2% đã chứng tỏ hiệu quả trong việc giữ vững kỳ vọng lạm phát, kể cả khi lạm phát tăng cao. Thay đổi mục tiêu có thể làm giảm niềm tin vào quyết tâm chống lạm phát của Fed - điều này là rất nguy hiểm khi lạm phát vẫn ở mức cao hơn mục tiêu và Fed có thể bị áp lực nới lỏng chính sách để giảm gánh nặng nợ công.

Thực tế cho thấy người dân rất nhạy cảm với lạm phát. Và trong một nền dân chủ, ý nguyện của người dân cần phải được tôn trọng.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Tổng thống Trump đã bắt đầu gửi thông báo tới các đối tác thương mại chính về mức thuế mới mà ông dự định áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Hai quốc gia đầu tiên nhận thông báo là Nhật Bản và Hàn Quốc, cả hai sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%, tăng từ mức 10% hiện tại – một đòn giáng mạnh vào hy vọng rằng Trump sẽ giảm căng thẳng thương mại và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan.
Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Tuần này, thị trường toàn cầu di chuyển như đoàn xe không kính chẳng có đèn pha, và mỗi nhà giao dịch đều hy vọng xe dẫn đầu không lao xuống vực. Với thời hạn áp thuế ngày 9/7 đang tới gần, thị trường hiện giờ đang theo dõi Washington sát sao nhằm tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự leo thang hoặc thoái lui. Con đường phía trước vẫn mơ hồ, nhưng địa hình thì đầy chông gai.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ