Fed đối mặt với nguy cơ khủng hoảng từ các quỹ phòng hộ: Lời kêu gọi thiết lập cơ chế can thiệp khẩn cấp

Fed đối mặt với nguy cơ khủng hoảng từ các quỹ phòng hộ: Lời kêu gọi thiết lập cơ chế can thiệp khẩn cấp

Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

09:57 27/03/2025

Một nhóm chuyên gia tài chính đang kêu gọi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) xem xét thiết lập một chương trình khẩn cấp nhằm xử lý các giao dịch sử dụng đòn bẩy cao của các quỹ phòng hộ trong trường hợp xảy ra khủng hoảng trên thị trường trái phiếu Kho bạc Mỹ, có quy mô lên tới 29 nghìn tỷ USD.

Việc các quỹ phòng hộ tháo chạy khỏi một loạt các giao dịch chênh lệch giá trị giá khoảng 1 nghìn tỷ USD không chỉ gây rối loạn thị trường Kho bạc mà còn có thể lan sang các thị trường tài chính khác, buộc Fed phải can thiệp để bảo đảm ổn định tài chính. Khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào tháng 3/2020, Fed đã phải thực hiện các biện pháp khẩn cấp, bơm 1.6 nghìn tỷ USD vào thị trường trái phiếu Kho bạc trong vài tuần để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng thanh khoản. Một cách tiếp cận hợp lý hơn là sử dụng cơ chế mua trái phiếu phòng vệ (hedged bond purchases), theo một báo cáo từ Viện Brookings do nhóm chuyên gia tài chính gồm Anil Kashyap (Đại học Chicago), Jeremy Stein (Đại học Harvard, cựu Thống đốc Fed), Jonathan Wallen (Trường Kinh doanh Harvard) và Joshua Younger (Đại học Columbia) đề xuất.

“Nếu Fed một lần nữa bị buộc phải can thiệp, tốt hơn hết là họ nên làm điều đó theo cách có phòng vệ rủi ro,” Stein cho biết trong một buổi họp báo hôm thứ Tư. Nhóm chuyên gia lập luận rằng cách tiếp cận này có thể trở thành một công cụ quan trọng trong bộ chính sách của Fed nhằm ngăn chặn những cú sốc thanh khoản lớn mà không làm bóp méo thị trường hoặc gây ra rủi ro đạo đức.

Nợ chính phủ Mỹ tăng cao: Thị trường trái phiếu kho bạc đối mặt áp lực

Rủi ro lớn nhất mà nhóm chuyên gia cảnh báo đến từ giao dịch "basis trade", trong đó các quỹ phòng hộ sử dụng đòn bẩy để mua trái phiếu Kho bạc giao ngay, đồng thời bán hợp đồng tương lai Kho bạc để kiếm lợi từ chênh lệch giá rất nhỏ giữa hai công cụ này. Theo Kashyap, đây là một thị trường có mức độ tập trung rất cao, với chỉ khoảng 10 quỹ phòng hộ kiểm soát phần lớn giao dịch. Nếu những quỹ này buộc phải tháo chạy khỏi thị trường, nó có thể tạo ra hiệu ứng lan truyền, khiến thanh khoản thị trường suy giảm nghiêm trọng. Điều đáng lo ngại là quy mô của các giao dịch basis trade hiện nay đã lên tới 1 nghìn tỷ USD, gấp đôi so với mức 500 tỷ USD vào năm 2020 – thời điểm Fed phải can thiệp để tránh sụp đổ hệ thống. Nếu một làn sóng thanh lý vị thế xảy ra, các nhà tạo lập thị trường (bond dealers) – những tổ chức trung gian đóng vai trò quan trọng trong giao dịch trái phiếu Kho bạc – có thể không đủ khả năng hấp thụ khối lượng giao dịch khổng lồ này. Khi Fed phải can thiệp vào năm 2020, quy mô giao dịch basis trade chỉ bằng một nửa so với hiện nay, cho thấy rủi ro hiện tại đã tăng lên đáng kể. Nhóm chuyên gia lập luận rằng để giảm áp lực lên các nhà tạo lập thị trường, Fed có thể đứng ra mua lại trái phiếu Kho bạc từ các quỹ phòng hộ, đồng thời thực hiện giao dịch phòng vệ bằng cách bán hợp đồng tương lai đối ứng.

Đề xuất của nhóm chuyên gia là thiết lập một “cơ chế mua basis” (basis purchase facility), giúp Fed kiểm soát nguy cơ tháo chạy khỏi thị trường Kho bạc bằng cách mua lại trái phiếu từ quỹ phòng hộ nhưng đồng thời thực hiện giao dịch phòng vệ bằng hợp đồng tương lai. Điều này mang lại một số lợi ích quan trọng. Trước tiên, nó giúp tránh gây áp lực lên các nhà tạo lập thị trường, duy trì thanh khoản của thị trường Kho bạc. Đồng thời, cơ chế này giúp tách biệt việc can thiệp thị trường với chính sách tiền tệ, hạn chế tác động tiêu cực của các chương trình nới lỏng định lượng (QE). Quan trọng hơn, nó giúp giảm rủi ro đạo đức bằng cách tránh việc quỹ phòng hộ lạm dụng cơ chế này để tiếp tục sử dụng đòn bẩy cao. Nhóm chuyên gia đề xuất rằng thay vì Fed mua trái phiếu trực tiếp từ thị trường, một cơ chế đấu giá nên được áp dụng, trong đó Fed đặt mức giá tối thiểu cho các giao dịch basis, buộc các quỹ phòng hộ phải chịu mức chiết khấu nhất định khi đóng vị thế. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ cứu trợ tài chính (bailout) mà không làm mất đi hiệu quả của chính sách ổn định thị trường.

Một trong những lo ngại lớn nhất là việc thiết lập cơ chế này có thể tạo ra rủi ro đạo đức (moral hazard), khuyến khích các quỹ phòng hộ tiếp tục sử dụng đòn bẩy cao với niềm tin rằng Fed sẽ can thiệp nếu có biến động lớn. Tuy nhiên, theo chuyên gia Jeremy Stein, câu hỏi đặt ra không phải là “có rủi ro đạo đức hay không” mà là “cách tiếp cận nào ít rủi ro hơn”. Nếu không có cơ chế hợp lý, Fed có thể sẽ phải mua trái phiếu Kho bạc trực tiếp, một biện pháp có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực hơn đến chính sách tiền tệ. Khi Fed mua trái phiếu Kho bạc trực tiếp, họ loại bỏ một lượng "kỳ hạn" (duration) khỏi thị trường, đồng thời tạo ra dự trữ ngân hàng hưởng lãi suất qua đêm, khiến ranh giới giữa chính sách tiền tệ và chính sách ổn định tài chính trở nên mờ nhạt. Hơn nữa, việc Fed mở rộng bảng cân đối thông qua mua trái phiếu làm giảm lợi nhuận chuyển giao từ Fed về Bộ Tài chính Mỹ. Hiện tại, Fed vẫn đang trong quá trình thắt chặt định lượng (QT) nhằm giảm lượng trái phiếu nắm giữ sau giai đoạn QE từ 2020-2022.

Trong bối cảnh thị trường trái phiếu Kho bạc Mỹ đối mặt với nhiều rủi ro, giới hoạch định chính sách đang xem xét một loạt cải cách nhằm cải thiện tính thanh khoản và ổn định hệ thống. Một trong những biện pháp quan trọng đang được cân nhắc là điều chỉnh các quy định ngân hàng để tăng khả năng hấp thụ giao dịch của các nhà tạo lập thị trường. Bên cạnh đó, việc tạo lập cơ chế Standing Repo Facility, cho phép Fed cung cấp thanh khoản trực tiếp cho quỹ phòng hộ, cũng là một hướng đi tiềm năng. Ngoài ra, các nhà lập pháp đang cân nhắc yêu cầu ký quỹ tối thiểu đối với các giao dịch repo tài trợ trái phiếu Kho bạc, đồng thời triển khai quy định bắt buộc thanh toán bù trừ giao dịch Kho bạc và repo, dự kiến có hiệu lực từ 31/12/2026.

Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn lo ngại rằng hệ thống tài chính hiện tại đang rất mong manh, với việc các quỹ phòng hộ ở trong tình thế cực kỳ rủi ro, nơi một biến động nhỏ trong basis trade cũng có thể kích hoạt một cuộc khủng hoảng. “Nếu thị trường biến động mạnh, không rõ liệu các nhà tạo lập thị trường có đủ khả năng xử lý tình huống này hay không,” Stein cảnh báo. Với quy mô thị trường trái phiếu Kho bạc lên tới 29 nghìn tỷ USD, bất kỳ cú sốc nào cũng có thể gây ra làn sóng hoảng loạn trên toàn hệ thống tài chính toàn cầu.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Tổng thống Trump đã bắt đầu gửi thông báo tới các đối tác thương mại chính về mức thuế mới mà ông dự định áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Hai quốc gia đầu tiên nhận thông báo là Nhật Bản và Hàn Quốc, cả hai sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%, tăng từ mức 10% hiện tại – một đòn giáng mạnh vào hy vọng rằng Trump sẽ giảm căng thẳng thương mại và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan.
Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Tuần này, thị trường toàn cầu di chuyển như đoàn xe không kính chẳng có đèn pha, và mỗi nhà giao dịch đều hy vọng xe dẫn đầu không lao xuống vực. Với thời hạn áp thuế ngày 9/7 đang tới gần, thị trường hiện giờ đang theo dõi Washington sát sao nhằm tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự leo thang hoặc thoái lui. Con đường phía trước vẫn mơ hồ, nhưng địa hình thì đầy chông gai.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ