Fed đối mặt thách thức mới: Kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng Mỹ tăng vọt

Fed đối mặt thách thức mới: Kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng Mỹ tăng vọt

Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

13:54 19/03/2025

Sự gia tăng kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng Mỹ, được kích hoạt bởi các chính sách thuế quan quyết liệt của Tổng thống Donald Trump, đang đặt ra một thách thức mới đối với Cục Dự trữ Liên bang (Fed) trong nỗ lực kiểm soát đà tăng giá.

Khi Fed chuẩn bị họp vào thứ Tư tuần này, dữ liệu từ Đại học Michigan cho thấy kỳ vọng lạm phát dài hạn đã nhảy vọt lên mức cao nhất kể từ đầu thập niên 1990, gây lo ngại về nguy cơ nền kinh tế rơi vào tình trạng đình lạm – tăng trưởng trì trệ kết hợp với lạm phát cao.

Khảo sát từ Đại học Michigan, chỉ ra rằng các hộ gia đình Mỹ hiện kỳ vọng lạm phát sẽ đạt 3.9% trong những năm tới, tăng mạnh so với mức 3% được ghi nhận vào tháng 12 năm ngoái. Đáng chú ý, mức tăng đột biến này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump đẩy mạnh áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt từ các đối tác thương mại lớn như Trung Quốc và Liên minh châu Âu. Tâm lý lo ngại về giá cả leo thang đã trở thành một yếu tố quan trọng trong hành vi chi tiêu và đầu tư, làm suy yếu những nỗ lực của Fed nhằm thuyết phục công chúng rằng lạm phát sẽ quay trở lại mức mục tiêu 2%.

Vincent Reinhart, cựu nhà kinh tế học của Fed, hiện là chuyên gia kinh tế tại Mellon Investments, nhận định: "Mọi thứ vận hành trơn tru khi kỳ vọng lạm phát được neo chặt. Nhưng nếu điều đó thay đổi, Fed sẽ buộc phải điều chỉnh chiến lược." Ông cũng nhấn mạnh rằng mức kỳ vọng lạm phát hiện tại phản ánh niềm tin của công chúng vào khả năng Fed kiểm soát giá cả và điều hành chính sách tiền tệ hiệu quả.

Trong cuộc họp tháng 3 này, Fed được kỳ vọng sẽ giữ nguyên lãi suất sau khi đã tạm dừng chu kỳ cắt giảm hồi tháng Một. Hiện tại, lãi suất quỹ liên bang dao động trong khoảng 4.25% - 4.5%, sau khi Fed đã thực hiện ba lần cắt giảm lãi suất liên tiếp kể từ mùa hè năm ngoái. Mặc dù các quan chức Fed liên tục khẳng định rằng họ "không vội vàng" giảm lãi suất, thị trường tài chính vẫn đang định giá khả năng có từ hai đến ba lần giảm trước cuối năm 2025.

Kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng Mỹ tăng vọt theo khảo sát Đại học Michigan

Tuy nhiên, sự gia tăng kỳ vọng lạm phát từ cuộc khảo sát Michigan có thể làm thay đổi hoàn toàn triển vọng này. Claudia Sahm, cựu chuyên gia kinh tế của Fed, hiện là kinh tế trưởng tại New Century Advisors, cho rằng: "Chỉ riêng khảo sát Michigan không quyết định được đường hướng chính sách của Fed. Nhưng nó chắc chắn là một yếu tố quan trọng trong bức tranh tổng thể."

Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) sẽ công bố biểu đồ "dot-plots" cập nhật trong tuần này, thể hiện quan điểm của các quan chức về số lần điều chỉnh lãi suất trong năm 2025, cũng như triển vọng tăng trưởng và lạm phát. Dữ liệu này sẽ là cơ sở quan trọng để giới đầu tư và các nhà hoạch định chính sách đánh giá liệu nền kinh tế Mỹ có đang trượt vào một giai đoạn đình lạm hay không.

Dự báo lãi suất của Fed: Giảm tốc độ cắt giảm từ tháng 12/2024

Bên cạnh khảo sát Michigan, một số chỉ báo khác như cuộc khảo sát kỳ vọng lạm phát của Fed New York vẫn cho thấy mức tăng vừa phải, nhưng điều đó không làm giảm đi tầm quan trọng của vấn đề. Lou Crandall, chuyên gia từ Wrightson ICAP, nhận xét: "Câu hỏi thực sự là liệu khảo sát của Fed New York vào tháng tới có xác nhận xu hướng tăng vọt này không. Nếu có, thì rõ ràng kỳ vọng lạm phát đang mất kiểm soát." Báo cáo này dự kiến sẽ được công bố vào ngày 14 tháng 4, và có thể có tác động đáng kể đến quyết sách của Fed trong những tháng tới.

Kỳ vọng lạm phát tại New York: Tăng trưởng nhẹ nhưng vẫn ổn định

Các ngân hàng trung ương trên thế giới đều coi việc giữ kỳ vọng lạm phát "neo chặt" là một yếu tố quan trọng trong quá trình điều hành chính sách tiền tệ. Nếu người tiêu dùng và doanh nghiệp mất niềm tin vào khả năng kiểm soát lạm phát của Fed, vòng xoáy lạm phát có thể tăng tốc, khi người lao động đòi hỏi mức lương cao hơn và các doanh nghiệp tiếp tục đẩy giá lên để bù đắp chi phí.

Isabella Weber, chuyên gia kinh tế tại Đại học Massachusetts Amherst, nhận định rằng sự gia tăng kỳ vọng lạm phát hiện nay có những điểm tương đồng với giai đoạn sốc giá trong đại dịch COVID-19. "Các công ty đang vội vàng nâng giá, ngay cả khi họ vẫn còn lượng hàng tồn kho nhập khẩu từ trước khi thuế quan được áp dụng. Điều này phản ánh tâm lý phòng thủ trước những bất ổn trong chính sách thương mại của chính quyền Trump," bà cho biết.

Thực tế, chỉ số lạm phát mục tiêu của Fed – chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) – hiện vẫn đang ở mức 2,5%, cao hơn ngưỡng 2% mà ngân hàng trung ương đặt ra. Dù con số này đã giảm so với mức đỉnh hơn 7% vào mùa hè năm 2022, nhưng vẫn phản ánh một xu hướng lạm phát dai dẳng. Sự kết hợp giữa chính sách tiền tệ chặt chẽ của Fed và các biện pháp thuế quan của Trump đang tạo ra một môi trường đầy bất ổn, với nguy cơ đình lạm ngày càng hiện hữu.

Như Crandall đã chỉ ra: "Việc kết quả khảo sát tại Đại học Michigan tăng vọt là một tín hiệu quan trọng. Nó cho thấy rằng, sau những biến động trong những năm gần đây, chúng ta không còn ở trong một thế giới nơi kỳ vọng lạm phát được 'neo chặt' như trước." Điều này có thể buộc Fed phải đánh giá lại toàn bộ chiến lược của mình – và có thể là cả cách tiếp cận của chính quyền Trump đối với nền kinh tế.

Với những diễn biến hiện tại, câu hỏi lớn đặt ra là: Fed có thể giữ được kiểm soát trước áp lực lạm phát ngày càng gia tăng hay không? Và liệu nền kinh tế Mỹ có thể tránh được viễn cảnh đình lạm khi phải đối mặt với các chính sách kinh tế đầy biến động của chính quyền Trump?

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Tổng thống Trump đã bắt đầu gửi thông báo tới các đối tác thương mại chính về mức thuế mới mà ông dự định áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Hai quốc gia đầu tiên nhận thông báo là Nhật Bản và Hàn Quốc, cả hai sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%, tăng từ mức 10% hiện tại – một đòn giáng mạnh vào hy vọng rằng Trump sẽ giảm căng thẳng thương mại và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan.
Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Tuần này, thị trường toàn cầu di chuyển như đoàn xe không kính chẳng có đèn pha, và mỗi nhà giao dịch đều hy vọng xe dẫn đầu không lao xuống vực. Với thời hạn áp thuế ngày 9/7 đang tới gần, thị trường hiện giờ đang theo dõi Washington sát sao nhằm tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự leo thang hoặc thoái lui. Con đường phía trước vẫn mơ hồ, nhưng địa hình thì đầy chông gai.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ