Đừng quá bi quan về kế hoạch thuế quan của Trump!

Đừng quá bi quan về kế hoạch thuế quan của Trump!

Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

13:42 21/11/2024

Cảnh báo quá bi quan về cú sốc kinh tế có thể suy yếu nền tảng ủng hộ toàn cầu hóa

Chiến thắng vang dội của Donald Trump đã tạo ra một làn sóng hoang mang trong giới kinh tế học chính thống, không kém phần chấn động so với phản ứng từ phe tự do Mỹ. Các cam kết về việc áp dụng thuế nhập khẩu cùng loạt biện pháp bảo hộ thương mại của ứng viên Đảng Cộng hòa đã châm ngòi cho chuỗi dự báo kinh tế bi quan. Tuy nhiên, đa số những dự đoán ảm đạm hiện nay đang bỏ qua các yếu tố cân bằng tiềm năng - điều này có nguy cơ làm xói mòn uy tín của những người ủng hộ toàn cầu hóa.

Giới chuyên gia kinh tế đang đối mặt với giai đoạn đầy thử thách. Các chính trị gia ngày càng tỏ ra thờ ơ với những đề xuất chuyên môn của họ. Trong khi các nhà kinh tế không ngừng cảnh báo về những rủi ro từ xu hướng phi toàn cầu hóa - thể hiện qua áp lực lạm phát và đà suy giảm tăng trưởng GDP - cử tri vẫn giữ thái độ hoài nghi sâu sắc. Chiến thắng của Trump càng củng cố mạnh mẽ xu hướng này.

Một số nhà kinh tế dự báo rằng việc áp thuế "toàn diện" lên hàng hóa nhập khẩu sẽ gây tổn thất đáng kể cho nền kinh tế toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến hộ gia đình tại Mỹ và châu Âu. Cụ thể, Viện Kinh tế Quốc tế Peterson ước tính chi phí hàng năm của một hộ gia đình Mỹ điển hình sẽ tăng thêm 2,600 USD. Trường Kinh doanh Wharton danh tiếng thuộc Đại học Pennsylvania cảnh báo một cuộc chiến thương mại có thể khiến GDP suy giảm tới 5% trong hai thập kỷ tới. Không kém phần bi quan, IMF dự báo GDP Mỹ sẽ thấp hơn 1.6% vào năm 2026 do tác động từ các chính sách của Trump.

Tuy nhiên, việc dự báo tác động của tăng thuế quan còn tồn tại một số điểm hạn chế. Thứ nhất, nhiều dự báo chưa đánh giá đầy đủ các yếu tố giảm thiểu tiềm năng cũng như các cơ chế kinh tế có thể làm dịu cú sốc. Chẳng hạn, USD mạnh lên sẽ giảm thiểu tác động lạm phát của thuế quan tại Mỹ thông qua việc giảm giá thực của hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu được định giá bằng EUR hoặc GBP. Khu vực doanh nghiệp chắc chắn sẽ thích ứng và tìm cách giảm thiểu tác động - như chuyển hướng thương mại qua nước thứ ba, gia tăng giá trị tại Mỹ thay vì tại nước xuất xứ - và các mô hình mô phỏng kinh tế thường đánh giá thấp những khả năng này. Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ cũng sẽ đóng vai trò hỗ trợ, điển hình như Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) có thể cắt giảm lãi suất.

Đối với người tiêu dùng thông thường, các dự báo kinh tế đôi khi tạo ấn tượng bi quan quá mức so với thực tế. Chẳng hạn, dự báo GDP giảm 5% của Wharton được phân bổ trong hai thập kỷ - khó có thể xem đây là một cuộc khủng hoảng. Tương tự, mức suy giảm GDP 1.6% trong hai năm theo dự báo của IMF tuy đáng quan ngại nhưng chưa đủ để kích hoạt một cuộc suy thoái nghiêm trọng.

Đáng chú ý là IMF không dự báo các đề xuất của Trump sẽ gây ra áp lực lạm phát đáng kể, tuy nhiên điểm này ít được đề cập. Thậm chí những kịch bản kinh tế ảm đạm nhất cũng chưa dự báo mức tăng giá tương đương với biến động gần đây, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng và lương thực. Nhìn chung, tác động từ các đề xuất thuế quan khá khiêm tốn so với áp lực kinh tế mà khu vực doanh nghiệp và người tiêu dùng đã trải qua trong những năm gần đây.

Không thể phủ nhận quan điểm của các nhà kinh tế khi cho rằng chủ nghĩa bảo hộ sẽ đòi hỏi một cái giá không nhỏ. Tuy nhiên, tương tự như tiền lệ Brexit, tác động tiêu cực từ chính sách thuế quan nói riêng và xu hướng phi toàn cầu hóa nói chung sẽ diễn ra theo một quá trình chậm rãi và tích lũy dần. Việc mô tả hiện tượng này như một cú sốc kinh tế tiềm ẩn nhiều hệ lụy đáng ngại. Trước hết, điều này có thể làm lung lay thêm niềm tin vốn đã mong manh của thị trường, dẫn đến phản ứng thắt chặt đầu tư và chi tiêu từ cả khu vực doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng, từ đó kìm hãm đà tăng trưởng vượt quá mức cần thiết. Thứ hai, các chính phủ có nguy cơ đưa ra những quyết sách và thỏa hiệp thiếu cân nhắc, như việc nhượng bộ quá đà trong các cuộc đàm phán thương mại hoặc triển khai các biện pháp bảo hộ mang tính trả đũa.

Thứ ba, điều này có thể làm chậm tiến trình hội nhập kinh tế châu Âu vốn rất cần thiết, bao gồm thị trường vốn thống nhất và liên minh ngân hàng, khi các chính trị gia chờ đợi một cuộc khủng hoảng viễn cảnh trước khi bắt đầu đàm phán. Cuối cùng, cử tri có thể xem những cảnh báo quá bi quan về lạm phát và các tổn thất kinh tế như một lý do nữa để phớt lờ ý kiến chuyên gia.

Tác động của xu hướng phi toàn cầu hóa sẽ thể hiện qua sự suy yếu dần dần về năng suất và phúc lợi kinh tế trong dài hạn, khiến toàn xã hội nghèo đi theo thời gian. Mặc dù luận điểm này có vẻ ít gây chú ý, nhưng đây là cơ sở quan trọng để bảo vệ ý nghĩa của toàn cầu hóa. Những cảnh báo quá bi quan về "cú sốc Trump" có nguy cơ làm suy yếu thêm nền tảng ủng hộ then chốt đối với toàn cầu hóa và thương mại tự do.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc chịu áp lực kép: Dư cung, chiến tranh giá và căng thẳng tài chính

Ngành ô tô Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, làm xói mòn biên lợi nhuận và kéo dài chu kỳ thanh toán cho nhà cung cấp. Dữ liệu từ 33 nhà sản xuất cho thấy các chỉ số tài chính chủ chốt đều suy giảm từ năm 2019 đến 2024. Trong khi một số công ty như BYD cải thiện được lợi nhuận, phần lớn doanh nghiệp trong ngành đối mặt với nợ tăng, tồn kho cao và áp lực thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết kiểm soát cuộc đua giảm giá và thúc đẩy tái cấu trúc ngành một cách có trật tự.
Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Chứng khoán châu Á tăng nhẹ nhờ Nvidia và kỳ vọng Fed hạ lãi suất, thị trường phớt lờ chính sách thuế quan mới của Trump

Cổ phiếu châu Á tăng vào thứ Năm nhờ động lực từ Nvidia chạm mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD và kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay. Trong khi đó, thị trường phản ứng thờ ơ với các mức thuế mới từ Tổng thống Trump, bao gồm thuế 50% đối với đồng và hàng xuất khẩu từ Brazil. Đồng USD suy yếu, giá dầu giảm nhẹ, còn Bitcoin tiếp tục dao động gần mức đỉnh lịch sử.
Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Thị trường chứng khoán vẫn "xanh" bất chấp sức ép từ thuế quan, NVIDIA vượt mốc 4.000 tỷ USD

Trọng tâm của thị trường vẫn đặt vào triển vọng tăng trưởng, khi các ông lớn công nghệ tiếp tục kéo thị trường chứng khoán vượt qua làn khói mờ của bất ổn thương mại. Việc Nvidia bứt phá vượt ngưỡng vốn hóa 4,000 tỷ USD đã tiếp thêm sinh lực cho phe mua, ngay cả khi những tuyên bố cứng rắn mới nhất về thuế quan từ Tổng thống Trump đang đe dọa làm chao đảo tâm lý nhà đầu tư. Tựa như con tàu chủ lực dẫn đầu đoàn hạm, Nvidia tiến thẳng qua sóng gió đầu năm với cánh buồm căng gió—không phải nhờ cường điệu, mà nhờ nhu cầu thực sự, đơn hàng đã được khóa chặt và lực kéo không ngừng từ các khoản đầu tư vào hạ tầng AI.
OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Tổng thống Trump đã bắt đầu gửi thông báo tới các đối tác thương mại chính về mức thuế mới mà ông dự định áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Hai quốc gia đầu tiên nhận thông báo là Nhật Bản và Hàn Quốc, cả hai sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%, tăng từ mức 10% hiện tại – một đòn giáng mạnh vào hy vọng rằng Trump sẽ giảm căng thẳng thương mại và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan.
Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Tuần này, thị trường toàn cầu di chuyển như đoàn xe không kính chẳng có đèn pha, và mỗi nhà giao dịch đều hy vọng xe dẫn đầu không lao xuống vực. Với thời hạn áp thuế ngày 9/7 đang tới gần, thị trường hiện giờ đang theo dõi Washington sát sao nhằm tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự leo thang hoặc thoái lui. Con đường phía trước vẫn mơ hồ, nhưng địa hình thì đầy chông gai.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ