Dự luật Ngân sách của Đảng Cộng hòa đang khiến thị trường rơi vào tình thế khó xử

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Tổng thống Donald Trump hôm thứ Ba đã thuyết phục các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Hạ viện chấp thuận một dự luật ngân sách không chỉ làm tăng thêm nợ nần và thâm hụt vốn đã được coi là không bền vững mà còn trông đầy điềm gở đối với các thị trường tài chính vừa mới phục hồi sau vụ thuế quan “Ngày Giải phóng” đầy tai tiếng.

Trọng tâm của kế hoạch từ Ủy ban Ngân sách Hạ viện là kéo dài Đạo luật Cắt giảm Thuế và Việc làm năm 2017, đạo luật mang dấu ấn của nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, dự kiến hết hiệu lực vào cuối năm nay. Có rất nhiều bổ sung vượt xa việc kéo dài TCJA, chẳng hạn như loại bỏ thuế đối với tiền boa và tiền làm thêm giờ, cho phép khấu trừ thuế lãi vay mua ô tô và tăng giới hạn khấu trừ thuế cấp bang và địa phương từ mức 10,000 USD hiện tại.
Theo Ủy ban Ngân sách Có Trách nhiệm, hiệu của đạo.luật này sẽ làm tăng thêm 3.3 nghìn tỷ USD nợ chính phủ liên bang trong thập kỷ tới và đẩy thâm hụt ngân sách hàng năm lên hơn 7% tổng sản phẩm quốc nội vào năm 2034.
Nói chung, các gói kích thích tài khóa như dự luật này sẽ thúc đẩy kinh tế và cả thị trường chứng khoán. Nhưng lần này thì không. Đó là bởi vì lạm phát đã được Nhận định sẽ tăng tốc trong năm nay do các kế hoạch thuế quan của chính quyền Trump. Kích thích tài khóa có tiềm năng đẩy giá tiếp tục tăng cao. Các nhà kinh tế được Bloomberg khảo sát đã liên tục nâng kỳ vọng của họ về mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng trong năm nay.
Lạm phát nhanh hơn sẽ làm giảm đáng kể khả năng Fed hạ lãi suất điều hành. Các quan chức ngân hàng trung ương, bao gồm cả Chủ tịch Fed New York John Williams, đã gợi ý hôm thứ Hai rằng các nhà hoạch định chính sách có thể chưa sẵn sàng nới lỏng chính sách tiền tệ trước tháng Chín. “Đó sẽ là một quá trình thu thập dữ liệu, có cái nhìn rõ hơn và theo dõi mọi thứ khi chúng tôi hành động,” Williams cho biết tại một hội nghị do Hiệp hội Ngân hàng Thế chấp tổ chức.
Mới gần đây vào tháng Tư, các nhà đầu tư dự báo Fed hạ mục lãi suất bốn lần trong năm nay. Hiện tại, họ đã giảm kỳ vọng chỉ còn hai lần cắt giảm. “Nếu dự luật được thông qua gần như ở dạng hiện tại, Fed sẽ không có động lực để tiếp tục cắt giảm lãi suất,” David Kelly, chiến lược gia toàn cầu tại JPMorgan Asset Management cho biết.
Viễn cảnh chính sách tiền tệ thắt chặt hơn trong thời gian dài hơn kết hợp với khả năng chính phủ vay nợ nhiều hơn nếu ngân sách được thông qua sẽ làm tăng chi phí tiền tệ cho tất cả mọi người. Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đã tăng lên khoảng 4.50% từ mức thấp nhất năm nay là 4% vào đầu tháng Tư. Hiệu ứng dây chuyền rất dễ thấy khi lãi suất trung bình cho khoản vay thế chấp 30 năm tăng lên 6.86% từ 6.61%, theo Hiệp hội Ngân hàng Thế chấp.
Lạm phát nhanh hơn và lãi suất tăng cao giống như khắc tinh đối với thị trường chứng khoán. Hãy nhìn lại thị trường gấu tồi tệ năm 2022, khi Chỉ số S&P 500 giảm khoảng 25% từ đầu tháng Một đến giữa tháng Mười. Điểm sáng khi đó là nền kinh tế không bao giờ rơi vào suy thoái. Nhưng điều đó có thể thay đổi lần này.
Thứ nhất, thị trường lao động mềm mỏng hơn nhiều, với tỷ lệ thất nghiệp tăng từ 3.5% lên 4.2%. Ngoài ra, số lượng các công ty S&P 500 đề cập từ “suy thoái” trong cuộc gọi báo cáo thu nhập quý đầu tiên đã tăng vọt lên 121, tăng từ khoảng 10 trong quý 4 và là mức cao nhất kể từ năm 2022, theo FactSet Research. Các nhà kinh tế được Bloomberg khảo sát kỳ vọng tổng sản phẩm quốc nội sẽ tăng trưởng với tốc độ chậm dần trong suốt cả năm. Họ cho biết, khả năng xảy ra suy thoái trong 12 tháng tới đã tăng vọt lên 40% từ 20% vào đầu năm.
Thị trường đã trải qua một đợt biến động mạnh, với chứng khoán sụt giảm vì kế hoạch thuế quan thiếu cân nhắc của Trump, chỉ để phục hồi khi tổng thống rút lại các đe dọa thương mại. Chỉ số S&P 500 hiện đã tăng khoảng 1% trong năm sau khi giảm tới 19% tính đến ngày 8 tháng Tư. Nhưng điều đó trông giống một nhịp hồi nhẹ hơn là một cuộc bỏ phiếu về những gì sắp tới.
Bloomberg