Tỷ giá USD/CAD giảm 0.1%, chạm mức 1.3815 vào lúc 9:16 sáng theo giờ Việt Nam, đánh dấu một tín hiệu ổn định trong bối cảnh biến động thương mại toàn cầu và tâm lý thị trường đối với nền kinh tế Bắc Mỹ.

Chiến thắng của Carney – người từng được mệnh danh là “kiến trúc sư của chính sách tiền tệ thời khủng hoảng” – đã thổi luồng sinh khí mới vào kỳ vọng rằng Canada sẽ theo đuổi một chiến lược phát triển rõ nét hơn, từng bước giảm bớt sự lệ thuộc vào nền kinh tế Mỹ. Trong suốt chiến dịch tranh cử kéo dài 5 tuần, ông tập trung vào cam kết tái cấu trúc mô hình tăng trưởng kinh tế để giảm phụ thuộc vào Mỹ – đối tác thương mại truyền thống nhưng ngày càng khó đoán định, đặc biệt dưới thời Tổng thống Donald Trump. Kể từ khi kế nhiệm Justin Trudeau hồi tháng Ba, Carney đã nhanh chóng định hình hình ảnh một nhà lãnh đạo kỹ trị, am hiểu thị trường và quyết đoán trong xử lý khủng hoảng.

Bối cảnh chính trị Canada hiện nay phản ánh một làn sóng dân tộc chủ nghĩa mạnh mẽ, khi cử tri phản ứng gay gắt trước loạt động thái khiêu khích từ Washington. Những lời đe dọa mang tính xúc phạm của Tổng thống Trump, cho rằng Canada nên trở thành "bang thứ 51 của Mỹ", cùng với việc áp thuế trừng phạt lên nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Ottawa, đã làm dấy lên tâm lý chống Mỹ sâu sắc trong xã hội. Đáp trả, Canada đã triển khai các biện pháp trả đũa thương mại với giá trị hơn 60 tỷ USD đối với hàng hóa Mỹ – một phản ứng được giới quan sát xem là mạnh mẽ hiếm thấy từ một đồng minh truyền thống của Washington.

Tác động của các lệnh trừng phạt này từng khiến đồng loonie rơi xuống mức thấp nhất trong hơn hai thập kỷ vào đầu tháng 2 – thời điểm Trump công bố loạt thuế quan mới nhằm vào Canada và Mexico. Tuy nhiên, từ đó đến nay, đồng CAD đã dần phục hồi nhờ vào việc một số biện pháp hạn chế được tạm dừng và các cuộc đàm phán thương mại bị gác lại cho tới sau kỳ bầu cử. Tính từ đầu năm đến nay, USD/CAD đã giảm khoảng 4% – mức giảm tuy đáng kể nhưng vẫn thấp hơn so với nhiều đồng tiền thuộc nhóm G10, do dòng vốn rút khỏi tài sản Mỹ ngày càng tăng mạnh giữa bối cảnh bất ổn nội bộ tại nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Diễn biến tỷ giá USD/CAD sau bầu cử Canada: Đồng loonie phục hồi mạnh

Tuy nhiên, triển vọng của loonie vẫn chưa thực sự thuyết phục các nhà đầu tư tổ chức. Trong báo cáo công bố tuần trước, các chiến lược gia của Citigroup cảnh báo USD/CAD có thể chạm mức 1.4500 nếu căng thẳng thương mại Mỹ - Canada tái bùng phát. Dù vậy, tâm lý trên thị trường phái sinh lại cho thấy dấu hiệu tích cực hơn. Theo dữ liệu từ Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Mỹ (CFTC) tính đến tuần kết thúc ngày 22/4, vị thế bán ròng đồng loonie của các quỹ đầu cơ đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng một năm – phản ánh niềm tin thận trọng nhưng gia tăng vào triển vọng phục hồi của đồng tiền này dưới chính quyền Carney.

Trên thị trường chứng khoán, chỉ số chuẩn S&P/TSX Composite của Canada đã vượt trội so với S&P 500 của Mỹ trong ba quý liên tiếp, bất chấp làn sóng điều chỉnh diễn ra hồi đầu tháng 4. TSX được hỗ trợ mạnh bởi tỷ trọng cao của các cổ phiếu khai thác vàng – nhóm ngành hưởng lợi lớn từ bất ổn thương mại và biến động tỷ giá. Cú sốc do các biện pháp thuế "có đi có lại" mà Trump áp dụng với các đối tác toàn cầu (ngoại trừ Canada) đã kéo thị trường toàn cầu vào vùng điều chỉnh, nhưng chỉ số TSX chịu mức giảm nhẹ hơn, trong khi S&P 500 thậm chí tiệm cận ngưỡng thị trường giá xuống.

Dẫu vậy, viễn cảnh tăng trưởng của nền kinh tế Canada vẫn còn nhiều thách thức. Trong báo cáo gần đây, Ngân hàng Trung ương Canada cảnh báo quốc gia này có thể đối mặt với một "cuộc suy thoái nghiêm trọng" nếu kịch bản chiến tranh thương mại toàn diện xảy ra. Cơ quan này cũng đã tạm dừng chu kỳ cắt giảm lãi suất kể từ tháng 6/2024, đánh dấu giai đoạn đánh giá lại tác động dài hạn của môi trường chính sách toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng. Việc tạm hoãn cắt giảm lãi suất cho thấy Ngân hàng Trung ương đang dõi theo sát các bước đi của chính phủ Carney, nhất là trong chiến lược đối phó với các cú sốc từ bên ngoài.

Về phía cá nhân, Carney đã từ bỏ toàn bộ các vị trí trong khu vực tư nhân – bao gồm vai trò Chủ tịch Bloomberg Inc. – trước khi bước vào chính trường. Động thái dứt khoát này không chỉ củng cố hình ảnh chính khách chuyên nghiệp, mà còn gửi thông điệp rõ ràng tới thị trường về cam kết cải cách dài hạn và tách bạch lợi ích. Trên cương vị mới, Carney không chỉ được kỳ vọng sẽ ổn định đồng CAD và giữ vững đà tăng trưởng thị trường tài chính, mà còn có nhiệm vụ khó khăn hơn: định hình một chiến lược phát triển độc lập cho Canada trong thời đại địa chính trị kinh tế nhiều biến động.