Điểm nổi bật tại Canada

• Tuần qua khá yên ắng về dữ liệu kinh tế, khi thị trường chuyển sự chú ý sang những đồn đoán về khả năng đạt được một thỏa thuận với Mỹ nhằm giảm thuế tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 sắp tới.
• Chính phủ Canada đã công bố kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng để đạt mục tiêu 2% GDP theo tiêu chuẩn của NATO. Khoản chi này sẽ được đưa vào dự báo kinh tế cập nhật sẽ phát hành trong tuần tới.
• Tình hình tài chính của các hộ gia đình Canada nhìn chung có cải thiện trong quý I, với chi phí trả nợ ổn định bất chấp chi phí tái cấp vốn thế chấp tăng gần đây thu hút nhiều sự chú ý.

Điểm nổi bật tại Mỹ

• Mỹ và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận sơ bộ về khung thương mại vào thứ Tư. Chính quyền Mỹ cũng phát tín hiệu sẵn sàng gia hạn thời gian tạm hoãn áp thuế qua lại 90 ngày cho một số quốc gia.
• Giá dầu WTI tăng vọt hơn 6%, tương đương $4.5/thùng lên mức $72.5 vào thứ Sáu, sau khi Israel không kích Iran.
• Áp lực lạm phát trong tháng 5 vẫn ở mức thấp, với cả chỉ số CPI và PPI đều dưới kỳ vọng, qua đó kéo lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ giảm.

Canada – Chính phủ “phòng thủ” khi thuế quan của Mỹ tác động đến nền kinh tế

Sau quyết định lãi suất của Ngân hàng Trung ương Canada và số liệu việc làm tháng 5 được công bố tuần trước, tuần này không có nhiều tin tức kinh tế mới. Tất cả sự chú ý hiện đang đổ dồn vào Hội nghị Thượng đỉnh G7 do Canada đăng cai tại Kananaskis bắt đầu vào Chủ nhật. Người dân Canada đang dõi theo sát sao các tin đồn liên quan đến khả năng đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Trên thị trường tài chính, đồng Loonie có tuần giao dịch tích cực, tiến sát mức 74 cent Mỹ. Tuy nhiên, dù các cuộc không kích của Israel khiến giá dầu tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 1, đồng Loonie—thường hưởng lợi từ giá dầu tăng—vẫn tụt hậu so với nhiều đồng tiền khác kể từ khi USD bắt đầu suy yếu (Biểu đồ 1). Với người dân Canada chuẩn bị đi du lịch, dù tỷ giá với USD được cải thiện, đồng tiền này vẫn có giá trị thấp hơn tại châu Âu, Anh và Mexico so với vài tháng trước.

Thủ tướng Canada đã hạ thấp kỳ vọng về việc đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ trước G7. Thay vào đó, thông báo đáng chú ý là kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng thêm 9 tỷ CAD (khoảng 0.3% GDP) trong năm tài khóa này nhằm đạt mục tiêu 2% GDP theo tiêu chuẩn NATO—sớm hơn 5 năm so với kế hoạch của chính phủ tiền nhiệm. TD Economics sẽ công bố các dự báo cập nhật vào tuần tới, bao gồm khoản chi bổ sung này cùng với tác động từ tăng đầu tư hạ tầng quốc gia theo Cam kết của Bài phát biểu Khai mạc Quốc hội.

Liên quan đến quốc phòng, NATO gần đây đã nâng tiêu chuẩn chi tiêu trước thềm cuộc họp tháng 6, đề xuất các quốc gia thành viên tăng chi tiêu lên mức 5% GDP, bao gồm cả "hạ tầng và khả năng chống chịu". Điều này cho thấy một phần chi tiêu cho hạ tầng có thể phục vụ cho mục tiêu quốc phòng. Tuy nhiên, phải đến ngân sách mùa thu mới có thêm thông tin cụ thể.

Dữ liệu tháng 4 về sản xuất và bán buôn công bố trong tuần này tiếp tục xác nhận tác động tiêu cực từ thuế quan của Mỹ, điều đã được thấy trong số liệu thương mại quốc tế trước đó. Chúng tôi dự báo kinh tế Canada sẽ suy giảm trong quý II, do đó việc nới lỏng thuế quan là điều rất cần thiết lúc này.

Tuy vậy, cũng có một số tín hiệu tích cực từ phía hộ gia đình. Tài sản ròng của người dân Canada tăng 0.8% trong quý I so với quý trước. Mức tăng này đến từ việc hộ gia đình hạn chế vay mượn (chỉ tăng 0.4% q/q) và giá trị tài sản tài chính tăng 0.9%. Người dân giảm tốc độ vay ở tất cả các loại hình tín dụng, bất chấp việc lãi suất đã giảm từ Ngân hàng Trung ương Canada.

Trong khi chi phí tái cấp vốn thế chấp đang được chú ý do tăng cao, chi phí trả nợ hộ gia đình trên toàn nền kinh tế vẫn ổn định ở mức 14.4% thu nhập khả dụng—vẫn thấp hơn mức đỉnh sau đại dịch (Biểu đồ 2). Lãi suất vay mới đã giảm, nên các khoản vay mới ít tốn kém hơn so với vài quý trước. Tốc độ tăng trưởng tín dụng chậm lại cũng giúp làm dịu tác động từ chi phí vay thế chấp cao hơn, mang lại chút "giảm nhiệt" cho nền kinh tế đang đối mặt với gió ngược từ thương mại.

Mỹ – Căng thẳng thương mại dịu xuống khi địa chính trị nóng lên

Căng thẳng thương mại tiếp tục hạ nhiệt trong tuần này khi Mỹ và Trung Quốc thông báo hôm thứ Tư rằng hai bên đã đạt được một "khung thỏa thuận" sơ bộ về thương mại. Cùng ngày, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết chính quyền sẵn sàng gia hạn thời gian tạm hoãn áp thuế qua lại 90 ngày sau ngày 9/7 cho những quốc gia “đàm phán thiện chí”.

Dù các thông báo trên mang lại tâm lý tích cực tạm thời cho thị trường chứng khoán, thì vào tối thứ Năm, căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông lại bùng phát, khiến thị trường toàn cầu chao đảo và chỉ số S&P 500 giảm nhẹ trong tuần. Giá dầu tăng mạnh $4.5/thùng, với WTI hiện giao dịch ở mức cao nhất trong 18 tuần là $72.5/thùng.

Trong khi đó, lạm phát vẫn ở mức thấp. CPI và PPI tháng 5 đều tăng ít hơn dự kiến. Cùng với lực cầu tốt tại các phiên đấu giá trái phiếu kỳ hạn 10 và 30 năm, điều này đã kéo lợi suất kỳ hạn dài giảm 10–15 điểm cơ bản trong tuần, với lợi suất 10 năm hiện ở mức 4.38%.

Hiện tại, chi tiết thỏa thuận Mỹ-Trung vẫn còn hạn chế. Theo các nguồn tin truyền thông, Trung Quốc đồng ý gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu nam châm và khoáng sản đất hiếm—các nguyên liệu then chốt trong sản xuất xe điện, chip bán dẫn và thiết bị quân sự. Đổi lại, Mỹ đồng ý cho phép sinh viên Trung Quốc nhập cảnh trở lại, nhưng chưa dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu chip cao cấp. Ngoài ra, khung thỏa thuận hiện tại không thay đổi các mức thuế đã được áp đặt. Hiện thuế suất hiệu lực của Mỹ đối với Trung Quốc vào khoảng 40%—thấp hơn nhiều so với mức đỉnh 155% sau Ngày Giải phóng Thương mại, nhưng vẫn cao so với lịch sử. Với mức thuế trung bình cho các nước khác ở mức 10–12%, thuế suất hiệu lực hiện tại của Mỹ khoảng 15%, tiếp tục là một mối lo cho giới đầu tư.

Điều tích cực là áp lực giá chung trong nền kinh tế vẫn được kiểm soát. Lạm phát CPI tháng 5 ở mức yếu, cả giá hàng hóa và dịch vụ đều tăng thấp hơn kỳ vọng. Ảnh hưởng từ thuế quan vẫn hạn chế, dù có dấu hiệu giá tăng nhẹ ở nhóm nội thất gia đình, hàng tiêu dùng giải trí và thiết bị y tế (Biểu đồ 1). Tuy nhiên, lạm phát là chỉ số có độ trễ. Khi phần lớn các mức thuế được áp từ tháng 3 đến tháng 5, vẫn còn quá sớm để thấy rõ tác động trong hành vi định giá. Việc doanh nghiệp tích trữ hàng hóa sau khi thuế được công bố cũng có thể là nguyên nhân giúp giá chưa tăng mạnh.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa áp lực giá sẽ không đến. Trong những tháng tới, khi doanh nghiệp tái tích trữ hàng, họ sẽ phải đối mặt trực tiếp với các mức thuế mới, ảnh hưởng đến lợi nhuận và có thể dẫn đến tăng giá hàng hóa tiêu dùng. Ngay cả với mức độ truyền dẫn giá nhẹ, nếu giá hàng hóa tăng 3.5% từ nay đến cuối năm, cũng có thể đủ để đẩy lạm phát lõi lên mức 3–3.5% trong vài quý tới (Biểu đồ 2).

Tuần tới, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ họp. Dự kiến Fed sẽ giữ nguyên lãi suất và duy trì thông điệp “kiên nhẫn chờ đợi”. Tuy nhiên, giới đầu tư sẽ theo dõi sát sao mọi thay đổi trong tuyên bố và phát biểu của Chủ tịch Powell để xem liệu xu hướng giảm lạm phát gần đây có khiến Fed tiến gần hơn đến khả năng cắt giảm lãi suất hay không.