Trong tháng 3, doanh số bán lẻ tại Mỹ tăng 1.4% so với tháng trước – mức tăng cao nhất trong hơn hai năm. Mức tăng này chủ yếu đến từ việc mua ô tô, tăng 5.3%, khi người dân cố gắng tránh khoản thuế 25% mà Tổng thống Donald Trump công bố vào cuối tháng. Các mặt hàng thường nhập từ Trung Quốc như vật liệu xây dựng, thiết bị thể thao và điện tử cũng tăng doanh số.

Báo cáo từ Bộ Thương mại cùng với nhận định từ các ngân hàng lớn cho thấy nỗi lo về thuế đã thúc đẩy làn sóng mua sắm, góp phần thúc đẩy kinh tế. Mặc dù chỉ số niềm tin tiêu dùng đang ở mức thấp trong lịch sử, điều đó không phản ánh đúng nếu nhìn vào cảnh người dân tấp nập đến các đại lý ô tô hay siêu thị Walmart.

“Người tiêu dùng đang tranh thủ mua sớm trước khi thuế có hiệu lực,” các chuyên gia của Wells Fargo nhận định. “Chi tiêu tiêu dùng vẫn giữ được sức mạnh, bất chấp nhiều yếu tố tiêu cực.”

Dữ liệu tháng 3 được ghi nhận trước khi ông Trump công bố và sau đó tạm hoãn áp thuế cao với nhiều nước, và cũng trước khi ông nâng thuế lên phần lớn hàng hóa Trung Quốc lên 145%. Dù vậy, con số này phản ánh tâm lý bất an về giá cả trong tương lai.

Ô tô bán chạy, các hãng xe xoay sở để giữ giá

Lượng xe bán ra tại Mỹ trong tháng 3 đạt mức cao nhất trong gần 4 năm. Doanh số của Honda tăng 13%, Ford tăng 19%, còn Hyundai có tháng kinh doanh tốt thứ hai từ trước đến nay. Đà tăng này còn tiếp tục sang đầu tháng 4.

“Chúng tôi đang bán rất tốt,” CEO Hyundai – ông José Muñoz nói. “Nhiều người nghĩ rằng giá xe sẽ tăng nên quyết định mua luôn.”

Thuế 25% đối với xe nhập khẩu sẽ làm tăng chi phí sản xuất, và phần lớn sẽ được chuyển cho người mua. Theo ước tính, mỗi chiếc xe có thể tăng thêm 2,500 – 20,000 USD tùy phân khúc.

Để trấn an khách hàng, Hyundai cam kết giữ nguyên giá đến đầu tháng 6. Ford và Stellantis (hãng sở hữu Jeep) cũng triển khai chương trình bán hàng với giá ưu đãi như dành cho nhân viên.

Jacob Townsend – một kế toán ở bang Indiana – cho biết anh đã quyết định mua xe điện Kia Niro 2025 vào giữa tháng 3, dù chưa có kế hoạch cụ thể trước đó, vì lo lắng thuế và chính sách ưu đãi xe điện có thể thay đổi.

Ngành bán lẻ hưởng lợi, doanh nghiệp thì thận trọng

Không chỉ người tiêu dùng, các doanh nghiệp sản xuất và bán lẻ cũng tranh thủ nhập hàng và đẩy mạnh đơn đặt trước nhằm tránh phải trả giá cao sau này. Sản lượng nhà máy trong quý I tăng 5.1% – cao nhất kể từ năm 2021 – khi các đơn hàng được đẩy mạnh trước khi thuế tăng chính thức có hiệu lực.

Tuy nhiên, nguy cơ chiến tranh thương mại và biến động chính sách đang khiến nhiều doanh nghiệp tạm ngừng đầu tư và tuyển dụng. Các ngành như hàng không và du lịch bị ảnh hưởng do du khách quốc tế e ngại, lượng khách qua sân bay giảm.

Dù vậy, thị trường lao động Mỹ vẫn ổn định và thu nhập người dân vẫn tăng – hai yếu tố quan trọng giúp tiêu dùng tiếp tục duy trì, theo các chuyên gia kinh tế.

“Chi tiêu của hộ gia đình trong quý I không yếu như tưởng,” ông Stephen Stanley – chuyên gia kinh tế tại Santander – cho biết sau khi phân tích dữ liệu mới công bố.

Ngân hàng Dự trữ Liên bang chi nhánh Atlanta hiện dự báo chi tiêu tiêu dùng thực quý I tăng 1.4%. Nhờ vậy, GDP thực được dự báo chỉ giảm nhẹ 0.1% nếu không tính nhập khẩu vàng – mức điều chỉnh tích cực hơn so với các tuần trước.

Người dân đẩy nhanh mua sắm vì sợ giá tăng

Michelle Bacharach – người sáng lập công ty AI FindMine – cho biết cô và chồng đã quyết định mua toàn bộ vật liệu để sửa nhà trong vòng 90 ngày tới và nâng cấp điện thoại sớm hơn bình thường, vì lo ngại thuế sẽ khiến mọi thứ đắt đỏ hơn. Mặc dù điện thoại hiện chưa bị đánh thuế, Tổng thống Trump nói điều này chỉ là tạm thời.

“Lúc này mua vẫn rẻ hơn nhiều so với khi Apple tăng giá,” cô nói.

Walmart – nhà bán lẻ lớn nhất thế giới – cho biết họ vẫn tự tin sẽ đạt mục tiêu tài chính năm nay, bất chấp biến động thuế. Công ty dự báo doanh thu thuần năm 2025 có thể tăng tới 4%.

JPMorgan Chase – ngân hàng lớn nhất nước Mỹ – cũng ghi nhận chi tiêu qua thẻ tăng 7% trong quý I so với cùng kỳ năm trước.

“Chúng tôi thấy người dân đang mua sớm hơn để tránh bị tăng giá,” CFO của JPMorgan – ông Jeremy Barnum – nói trong buổi họp công bố kết quả kinh doanh.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng làn sóng chi tiêu này có thể không kéo dài lâu. Nếu người tiêu dùng đã tranh thủ mua trước, thì trong các tháng tới, nhu cầu sẽ chững lại.

“Khi nền kinh tế bắt đầu chịu tác động rõ rệt từ thuế, người tiêu dùng sẽ cân nhắc kỹ hơn trước khi chi tiền,” bà Lydia Boussour – chuyên gia kinh tế tại EY – nhận định.