Michael Moritz: Musk đối đầu Trump là một bài học cảnh tỉnh cho Thung lũng Silicon

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Cuộc đối đầu giữa Elon Musk và Donald Trump không chỉ là mâu thuẫn cá nhân, mà còn phản ánh hai lối tiếp cận hoàn toàn khác nhau đối với quyền lực và quản trị: một bên là tinh thần cải cách của doanh nhân hiện đại, bên kia là sự cai trị độc đoán. Michael Moritz cho rằng đây là bài học cảnh tỉnh cho Thung lũng Silicon — nơi từng kỳ vọng Trump sẽ thu nhỏ chính phủ, nhưng rốt cuộc chỉ chứng kiến sự bành trướng của nợ công, lạm quyền và sự quay lưng với khoa học, công nghệ.

Michael Moritz bày tỏ sự đồng cảm với Elon Musk khi cho rằng ông không bước chân vào cuộc tranh đấu chính trị vì lợi ích cá nhân hay để tạo lợi thế cho các doanh nghiệp của mình. Thực tế, Musk và nhiều người khác từng thất vọng với Đảng Dân chủ, khi đảng này bị cho là mất phương hướng, quản lý yếu kém tại California và bị lãnh đạo Joe Biden làm lu mờ bởi sự phù phiếm và tự cao. Tuy nhiên, Moritz cho rằng Musk đã sai lầm khi đặt niềm tin và đồng hành cùng Donald Trump — một nhân vật có bản chất và động cơ phức tạp mà Musk đã đánh giá không đúng. Sự nhầm lẫn này dẫn đến những hệ quả không chỉ cho Musk mà còn cho toàn bộ cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Mỹ.
Elon Musk được ghi nhận là một nhà quản lý xuất sắc, ông đã xây dựng đế chế công nghệ khổng lồ với khả năng tối ưu hóa nguồn lực và hạn chế lãng phí. Bất chấp những hành vi cá nhân gây tranh cãi và những cơn nóng giận không kiểm soát, Musk vẫn là nhân vật tiên phong trong cuộc cách mạng xe điện toàn cầu và đưa SpaceX trở thành đối thủ vượt trội của NASA. Đồng thời, dự án Starlink của ông hứa hẹn thay đổi cách thế giới kết nối thông tin.
Tuy nhiên, khác với một công ty, chính phủ vận hành theo những quy luật phức tạp và không thể quản lý như một doanh nghiệp tư nhân. Musk đúng khi chỉ trích bộ máy quan liêu phình to, các quy định ngặt nghèo và tình trạng tài chính nguy hiểm của Mỹ, nhưng ông lại không nhận ra rằng Donald Trump không thật sự quan tâm đến cải cách sâu rộng mà chỉ chú trọng đến các chiêu trò truyền thông hàng ngày.
Musk, với tư cách là người ngoài cuộc, đã bước vào một “đầm lầy” chính trị – nơi những thế lực quyền lực lâu năm đã ăn sâu bén rễ và không dễ bị lay chuyển. Trong khi đó, Trump lại thiếu cả tài năng quản lý lẫn sự tập trung mà Musk sở hữu. Từ khi nhậm chức, Trump vận hành chính phủ theo cách của riêng mình: tạo ra núi nợ công, đối xử tệ bạc với nhân viên, nhưng bản thân ông vẫn tránh được mọi hậu quả. Thực chất, Trump chỉ quan tâm đến hình ảnh và quyền lực cá nhân, chứ không phải là sự cải cách hay quản trị nghiêm túc.
Trong khi Elon Musk lao vào cuộc chiến nhằm cải tổ chính phủ, Donald Trump lại dành phần lớn thời gian cho những hoạt động mang tính hình thức và phục vụ lợi ích cá nhân. Từ việc tiếp quản Trung tâm Kennedy, cố gắng sa thải người đứng đầu Phòng trưng bày Chân dung Quốc gia, đổi tên các căn cứ quân sự và tàu chiến, đến việc cắt giảm ngân sách thư viện, lên kế hoạch cho cuộc diễu hành sinh nhật của chính mình, hay đảm bảo sở hữu một chiếc máy bay tổng thống xa hoa như của một ông hoàng – tất cả đều cho thấy Trump ưu tiên xây dựng hình ảnh và quyền lực cá nhân hơn là quản lý nghiêm túc đất nước. Sự đối lập rõ nét này càng làm nổi bật khoảng cách giữa Musk, nhà cách mạng khao khát thay đổi, và Trump, vị “vua phong kiến” chỉ lo giữ vững ngai vàng của mình.
Lời khuyên dành cho những người ở Thung lũng Silicon từng theo bước Elon Musk và đứng về phía Donald Trump là hãy rút lui ngay lập tức. Đừng tự lừa dối bản thân rằng bạn đang góp phần đưa tiền mã hóa vào tài chính toàn cầu, giảm thiểu quy định với trí tuệ nhân tạo, hỗ trợ các công ty khởi nghiệp hay bảo vệ lợi ích của ngành công nghệ. Thực tế, bạn không có tiếng nói thật sự trong cuộc chơi chính trị đầy toan tính này. Bạn chỉ là những “bia đỡ đạn,” bị lợi dụng như con tốt trong các cuộc đấu đá quyền lực, không hơn không kém. Sự hiện diện của bạn chỉ làm tổn hại danh tiếng và vị thế, mà không mang lại thay đổi nào đáng kể.
Financial Times