Thị trường chứng khoán Mỹ đã khép lại năm 2024 với một bức tranh vô cùng tích cực khi chỉ số S&P 500 đạt mức tăng trưởng ấn tượng 23%. Đặc biệt, đây là năm thứ hai liên tiếp chỉ số này ghi nhận mức tăng trên 20% - một thành tích đáng chú ý trong lịch sử thị trường tài chính. Nhìn về phía trước, các chuyên gia phân tích tại Phố Wall vẫn duy trì quan điểm lạc quan cho năm 2025 với dự báo mức tăng trung bình khoảng 10%. Điều đáng chú ý là làn sóng lạc quan này không chỉ giới hạn trong giới đầu tư chuyên nghiệp mà còn lan tỏa rộng rãi đến các hộ gia đình, thể hiện qua tỷ lệ người Mỹ kỳ vọng vào xu hướng tăng giá cổ phiếu đang ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ.

Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu tích cực, thị trường cũng đang đối mặt với những cảnh báo đáng quan ngại. Theo kết quả khảo sát mới nhất từ Financial Times, đa số các nhà kinh tế đã bày tỏ lo ngại về tác động tiềm ẩn của chương trình "Maganomics" dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump đối với đà tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, mức định giá tài sản tại Mỹ hiện đang ở ngưỡng rất cao, với tỷ lệ giá/lợi nhuận điều chỉnh theo chu kỳ (CAPE) đang tiến gần đến đỉnh lịch sử trong hơn một thế kỷ qua, nếu không tính đến giai đoạn bong bóng dot-com. Động lực chính thúc đẩy đợt tăng trưởng này chủ yếu đến từ kỳ vọng chưa từng có về tiềm năng cách mạng hóa của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Điều này đặt ra câu hỏi lớn về khả năng duy trì đà tăng trưởng của thị trường trong năm 2025.

Xét về các yếu tố hỗ trợ thị trường, cần lưu ý rằng mối quan hệ giữa thị trường chứng khoán và tăng trưởng kinh tế không phải lúc nào cũng đồng thuận. Yếu tố tâm lý thị trường đóng vai trò vô cùng quan trọng trong bối cảnh hiện tại. Minh chứng rõ nét là đợt tăng giá mạnh mẽ của chứng khoán Mỹ sau chiến thắng bầu cử tháng 11, phản ánh kỳ vọng về các chính sách thân thiện với doanh nghiệp từ chính quyền mới. Thậm chí trong trường hợp tăng trưởng kinh tế có dấu hiệu chậm lại, niềm tin mạnh mẽ của nhà đầu tư vào tiềm năng chuyển đổi toàn diện của AI vẫn có thể là động lực quan trọng thu hút dòng vốn đổ vào thị trường.

Các nhà kinh tế dường như đang tập trung nhiều vào các rủi ro tiềm tàng từ chính sách thuế quan mà Tổng thống đắc cử Donald Trump đề xuất, trong khi có phần xem nhẹ tác động tích cực từ các kế hoạch cắt giảm thủ tục hành chính và thuế. Đây đều là những yếu tố có thể giúp cải thiện đáng kể biên lợi nhuận của doanh nghiệp, nếu được thực thi đúng cách. Nếu các chính sách thuế nhập khẩu được điều chỉnh theo hướng linh hoạt hơn, môi trường kinh tế Mỹ có thể trở nên thân thiện hơn với các doanh nghiệp. Hệ quả tích cực là Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ có thêm dư địa để đẩy nhanh lộ trình cắt giảm lãi suất, miễn là chính sách tài khóa không bị thắt chặt quá mức. Viễn cảnh này có thể tạo ra sự hỗ trợ vững chắc cho thị trường tài chính trong năm 2025.

Tỷ lệ P/E của chỉ số S&P 500

Dẫu vậy, giới đầu tư vẫn không khỏi lo ngại về tính bất ổn trong phong cách ra quyết định của Trump. Các chính sách quan trọng thường được ông công bố đột ngột, thậm chí qua mạng xã hội, khiến thị trường nhiều phen lao đao. Chỉ riêng trong phiên giao dịch thứ Hai vừa qua, thị trường đã biến động mạnh khi Trump bất ngờ phủ nhận một báo cáo cho rằng ông có ý định nới lỏng chính sách thuế quan. Những động thái bất ngờ như vậy không chỉ khiến nhà đầu tư khó đoán định mà còn làm tăng thêm rủi ro cho thị trường tài chính toàn cầu. Thêm vào đó, kế hoạch của Trump nhằm giảm bớt các quy định giám sát tài chính đang làm dấy lên lo ngại về sự ổn định của hệ thống. Điều này càng trở nên đáng chú ý khi thị trường tiền mã hóa tăng mạnh sau cuộc bầu cử, trong khi các nhà đầu tư trong lĩnh vực vốn tư nhân – vốn thường bị chỉ trích vì sự thiếu minh bạch – đang đẩy mạnh vận động hành lang để mở rộng phạm vi hoạt động.

Dù thị trường đang được thúc đẩy bởi tâm lý lạc quan, những dấu hiệu bất ổn đang ngày càng rõ rệt. Định giá cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp đã bị đẩy lên mức cao lịch sử, trong khi khẩu vị rủi ro gia tăng trên Phố Wall đã kích hoạt cơn sốt đối với các sản phẩm tài chính cơ cấu – một hiện tượng chưa từng thấy kể từ trước khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Đặc biệt, sự tập trung vốn quá lớn vào các cổ phiếu công nghệ liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra những nguy cơ tiềm ẩn. Hiện tại, tỷ trọng của 10 cổ phiếu lớn nhất trong chỉ số S&P 500 đã đạt mức cao kỷ lục, phản ánh sự phụ thuộc lớn của thị trường vào nhóm cổ phiếu này. Dù lợi nhuận từ AI được kỳ vọng tiếp tục duy trì ở mức tích cực, chỉ cần một kết quả kinh doanh không đạt kỳ vọng từ các công ty công nghệ hàng đầu cũng có thể gây ra những cú sốc lớn, làm lung lay niềm tin của nhà đầu tư và ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ thị trường.

Trong bài phát biểu hôm thứ Hai, Thống đốc Fed Lisa Cook đã lên tiếng cảnh báo rằng thị trường tài chính Mỹ hiện nay có thể đang trong trạng thái "định giá hoàn hảo" – một trạng thái dễ dàng bị tổn thương trước những cú sốc kinh tế hoặc sự đảo chiều trong tâm lý nhà đầu tư. Bà nhấn mạnh rằng chỉ cần một thông tin tiêu cực, chẳng hạn như dữ liệu kinh tế không như kỳ vọng hoặc sự suy giảm đột ngột trong niềm tin của thị trường, cũng có thể kích hoạt những đợt điều chỉnh mạnh mẽ, thậm chí gây ra tình trạng bán tháo trên diện rộng.

Báo cáo việc làm phi nông nghiệp dự kiến công bố vào thứ Sáu này được xem là bài kiểm tra đầu tiên và quan trọng đối với thị trường trong năm 2025. Dữ liệu việc làm, vốn là một chỉ báo chủ chốt về sức khỏe của nền kinh tế, sẽ đóng vai trò lớn trong việc định hình kỳ vọng của các nhà đầu tư về các chính sách tiếp theo từ Cục Dự trữ Liên bang và chính quyền mới. Tuy nhiên, đây chỉ là khởi đầu của chuỗi thử thách mà thị trường phải đối mặt trong năm nay.

Sự kết hợp giữa chính sách kinh tế khó lường của Tổng thống đắc cử Donald Trump và mức định giá tài sản đang ở vùng cao kỷ lục khiến thị trường tài chính Mỹ có khả năng phải trải qua một năm đầy biến động. Các nhà đầu tư, dù lạc quan, cũng không thể chủ quan trước những rủi ro đang tích tụ. Việc chuẩn bị một chiến lược linh hoạt để ứng phó với các cú sốc tiềm ẩn – từ dữ liệu kinh tế bất lợi đến những thay đổi bất ngờ trong chính sách – sẽ là yếu tố sống còn giúp nhà đầu tư vượt qua giai đoạn đầy thách thức phía trước.