Donald Trump không cần đến các biện pháp thuế quan thứ cấp để làm suy yếu nguồn thu dầu mỏ hàng năm trị giá 160 tỷ USD của Nga. Đề xuất gần đây của ông về việc trừng phạt các quốc gia mua dầu từ Moscow chứa đầy rủi ro và mâu thuẫn. Thay vào đó, Trump có thể theo đuổi một chiến lược hiệu quả hơn: thuyết phục Ấn Độ ngừng nhập khẩu dầu từ Nga và đề nghị Ả Rập Saudi tăng sản lượng khai thác. Bằng cách này, ông có thể kiềm chế nguồn thu của Kremlin mà không đẩy giá dầu toàn cầu lên cao.

Ấn Độ hiện là khách hàng lớn thứ hai của Nga, trong khi Ả Rập Saudi có khả năng bù đắp sản lượng bị thiếu hụt. Nếu thành công, kế hoạch này sẽ hạ thấp mức giá bán mà Nga nhận được và đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến người tiêu dùng Mỹ. Cùng lúc đó, nền kinh tế Nga vốn đang chật vật với tăng trưởng chậm, chi phí tăng cao và lạm phát vẫn ở mức cao, sẽ bị tổn hại thêm.

Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế 100% lên hàng nhập khẩu từ bất kỳ quốc gia nào tiếp tục mua dầu của Nga nếu Moscow không kết thúc chiến tranh ở Ukraine trong vòng 50 ngày. Tuy nhiên, chính sách này vấp phải nhiều nghi ngại. Sau phát biểu của ông, thị trường chứng khoán Nga và đồng rouble tăng, trong khi giá dầu giảm - phản ứng trái ngược với kỳ vọng nếu thị trường tin rằng Trump sẽ thực hiện cam kết.

Nga là nhà xuất khẩu dầu lớn thứ ba thế giới, với sản lượng 7.2 triệu thùng/ngày, tương đương hơn 160 tỷ USD mỗi năm. Việc cắt toàn bộ nguồn cung này sẽ đẩy giá dầu tăng vọt, gây tổn hại cho người tiêu dùng toàn cầu và làm mất uy tín chính trị của Trump. Ngoài ra, Trung Quốc - quốc gia tiêu thụ gần 1/3 lượng dầu xuất khẩu của Nga - khó bị ảnh hưởng bởi thuế quan, bởi đây là đồng minh then chốt của Moscow. Bất kỳ hành động nào nhằm vào Trung Quốc chỉ khiến căng thẳng thương mại leo thang mà không mang lại thay đổi hành vi thực sự.

Nếu Trump miễn trừ Trung Quốc khỏi các biện pháp trừng phạt nhưng áp dụng chúng lên Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ - hai nước mua lần lượt khoảng 25% và 10% lượng dầu xuất khẩu của Nga - ông sẽ đối mặt với rủi ro chính trị nghiêm trọng. Một chính sách như vậy sẽ bị coi là thiên lệch và đi ngược lại lợi ích địa chiến lược lâu dài của Mỹ.

Thay vì đe dọa, Trump có thể tận dụng quan hệ đối tác với Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ để xây dựng các thỏa thuận đôi bên cùng có lợi, kết hợp giữa sức ép ngoại giao và cam kết hỗ trợ năng lượng. Đảm bảo nguồn cung dầu thay thế sẽ trấn an các nước này và giúp ổn định giá dầu toàn cầu. Nga sẽ gặp khó khăn trong việc thay thế các thị trường này nếu mất đi Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ.

Trump có thể bắt đầu với Ả Rập Saudi và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, những quốc gia có công suất khai thác dư thừa vài triệu thùng mỗi ngày, đủ để thay thế lượng dầu mà Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ đang mua từ Nga. Với mối quan hệ cá nhân chặt chẽ cùng lợi ích tăng thị phần, hai quốc gia này là đối tác khả thi. Đồng thời, các nhà sản xuất dầu Mỹ cũng có thể tăng sản lượng, và Mỹ có thể sử dụng kho dự trữ chiến lược để làm dịu thị trường trong thời gian chờ sản lượng mới được đưa vào.

Ngoài việc hạn chế khối lượng xuất khẩu, Trump có thể tấn công vào giá bán của Nga bằng cách siết chặt giá trần. Tuần trước, EU đã hạ mức giá trần từ 60 USD xuống 47.60 USD mỗi thùng. Nếu Mỹ thúc đẩy cơ chế này, mức trần có thể giảm hơn nữa, đặc biệt nếu Mỹ sử dụng các biện pháp trừng phạt quyết liệt hơn để vô hiệu hóa đội tàu chở dầu 'bóng tối' của Nga.

Nếu Trump thành công trong việc khiến Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ rút khỏi thị trường dầu Nga, giá bán của Moscow sẽ sụt giảm mạnh. Khi đó, mức giá trần có thể hạ xuống còn 40 USD hoặc thấp hơn, và nếu khối lượng xuất khẩu giảm đáng kể, doanh thu từ dầu của Nga có thể giảm một nửa.

Ngay cả khi làm cạn kiệt nguồn tài chính cho cuộc chiến, điều này không đảm bảo Putin sẽ từ bỏ mục tiêu. Tuy nhiên, Trump đã cam kết cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine, với điều kiện các nước châu Âu sẽ thanh toán chi phí. Nếu cam kết này được thực hiện và châu Âu có thể huy động nguồn tài chính, chẳng hạn từ 300 tỷ USD tài sản Nga bị đóng băng, thì chiến tranh có thể đi đến hồi kết.