Khủng hoảng tài khóa đang manh nha trong trung tâm quyền lực của Trump

Khủng hoảng tài khóa đang manh nha trong trung tâm quyền lực của Trump

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

08:26 23/12/2024

Thủ đô Washington đang chứng kiến một màn kịch chính trị quen thuộc, được ví như "Ngày Chuột Đất" - nơi mọi sự kiện dường như lặp đi lặp lại trong một vòng tuần hoàn bất tận. Suốt nhiều năm qua, bất cứ khi nào vấn đề nâng trần nợ công được đưa ra bàn luận tại Quốc hội, những cuộc tranh cãi nảy lửa lại bùng phát. Nguồn cơn chủ yếu đến từ các thế lực cánh hữu, những người không ngần ngại sử dụng "lá bài" đóng cửa chính phủ như một đòn bẩy để thực hiện các yêu cầu của họ.

Cục diện hiện tại một lần nữa cho thấy lịch sử đang lặp lại. Trong tuần này, ông Mike Johnson - tân Chủ tịch Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa - đã tìm cách thúc đẩy một thỏa thuận tạm thời về trần nợ công với quy mô chưa từng có 6.75 nghìn tỷ USD. Song, sáng kiến này ngay lập tức vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ, dẫn đầu bởi Tổng thống đắc cử Donald Trump, cùng với sự hậu thuẫn từ những nhân vật có tầm ảnh hưởng như Elon Musk và Vivek Ramaswamy. "Dự luật này cần phải bị bác bỏ." Musk đã gay gắt lên tiếng trên nền tảng X, châm ngòi cho hàng loạt cuộc đàm phán khẩn cấp trong bối cảnh nguy cơ đóng cửa chính phủ đang ngày một cận kề.

Giới đầu tư cần đặc biệt lưu tâm ba điểm mấu chốt. Thứ nhất, chiến thắng áp đảo của Trump trong tháng trước báo hiệu rằng cuộc chiến chính trị then chốt năm 2025 sẽ không còn là đối đầu giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, mà là cuộc nội chiến trong lòng đảng Cộng hòa. Thứ hai, cuộc nội chiến này hứa hẹn sẽ vô cùng khốc liệt. Những nhân vật có tầm ảnh hưởng như Musk và Ramaswamy đang ra sức công kích các nghị sĩ Cộng hòa, điển hình là Johnson - người đang rơi vào thế bị động. Thứ ba, chính sách tài khóa sẽ trở thành điểm nóng đầu tiên của cuộc chiến, đặc biệt sau khi lợi suất trái phiếu bất ngờ tăng vọt trong tuần này, tiếp theo động thái của Fed hạ dự báo về việc cắt giảm lãi suất năm 2025.

Trong khi Washington là một tâm điểm của cuộc chiến, thì Mar-a-Lago - nơi được ví như triều đình chính trị của Trump - cũng đang sôi sục không kém. Tại đây, các cố vấn thân cận của ông đang bày tỏ những quan điểm trái chiều về cách thức xử lý khoản nợ quốc gia khổng lồ 36 nghìn tỷ USD của Hoa Kỳ. Một số cho rằng không cần quá lo ngại về gánh nặng nợ này, viện dẫn vị thế đồng tiền dự trữ của USD sẽ buộc các nhà đầu tư toàn cầu tiếp tục "săn đón" trái phiếu chính phủ Mỹ. Trump dường như nghiêng về quan điểm này, thể hiện qua việc ông mạnh mẽ đề xuất xóa bỏ trần nợ trong tuần này.

Tuy nhiên, một số nhân vật trong ban cố vấn, tiêu biểu như Steve Bannon - cựu Chiến lược gia trưởng tại Nhà Trắng - lại tỏ ra hết sức lo ngại. Nỗi lo này xuất phát từ thực tế chính phủ sẽ phải tái cấp vốn khoảng 9 nghìn tỷ USD trái phiếu vào năm tới, trong bối cảnh áp lực lạm phát đang ngày càng gia tăng. Trump đã cam kết thực hiện những cải cách chính sách có thể làm phình thêm hàng nghìn tỷ USD nợ, đồng thời không ngần ngại đe dọa làm suy yếu đồng USD và phá vỡ tính độc lập của Fed. Đây là một "cocktail độc" cực kỳ nguy hiểm, như Scott Bessent - ứng viên Bộ trưởng Tài chính của Trump - đã nhận định.

Tình hình càng trở nên nghiêm trọng hơn khi các quỹ phòng hộ đang ngày càng thao túng thị trường trái phiếu chính phủ, trong khi Trung Quốc - đối thủ tiềm tàng - cũng đang nắm trong tay những đòn bẩy quan trọng. Điều này được minh chứng qua động thái gần đây của Bắc Kinh khi phát hành trái phiếu chủ quyền trị giá 2 tỷ USD tại Ả Rập Saudi. Dù quy mô phát hành khá khiêm tốn, nhưng đây là một "cú đấm" mang tính biểu tượng nhắm thẳng vào Washington - đặc biệt khi mức lợi suất của những trái phiếu này tương đương với trái phiếu Mỹ.

Một điểm bất đồng sâu sắc khác đang hiện diện tại Mar-a-Lago xoay quanh vấn đề thuế. Cựu Tổng thống Trump đã liên tục bày tỏ quyết tâm mạnh mẽ nhằm biến Đạo luật Cắt giảm Thuế và Việc làm 2017 trở thành chính sách vĩnh viễn. Đạo luật này được biết đến với những đặc quyền đáng kể về thuế thu nhập và thuế thừa kế. Nếu được thực thi, chính sách này sẽ mang lại những lợi ích tài chính đặc biệt cho tầng lớp thượng lưu Hoa Kỳ, đáng chú ý là nhóm khoảng 12 tỷ phú hiện đang nắm giữ những vị trí trọng yếu trong ban lãnh đạo cao cấp của ông Trump.

Trong kế hoạch đầy tham vọng, Tổng thống Trump đề xuất một loạt thay đổi mang tính đột phá trong chính sách thuế. Điểm nhấn là việc cắt giảm thuế doanh nghiệp từ 21% xuống 15% cho các công ty đặt trụ sở tại Hoa Kỳ. Song song với đó là những đề xuất xóa bỏ thuế đối với các khoản phúc lợi xã hội, tiền boa và làm thêm giờ, đồng thời mở rộng chính sách tín dụng thuế chăm sóc trẻ em. Theo nguồn tin thân cận, Bessent cùng nhóm cố vấn đã trình bày với Trump một phương án bù đắp ngân sách đầy tham vọng, dựa trên ba trụ cột: đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế, tận dụng nguồn thu từ thuế quan, và thực hiện kế hoạch cắt giảm chi tiêu chính phủ 2 nghìn tỷ USD do Musk đề xuất.

Tuy nhiên, con đường hiện thực hóa những kế hoạch này đang gặp phải nhiều trở ngại đáng kể. Việc cắt giảm mạnh chi tiêu liên bang gần như bất khả thi nếu không động đến hai lĩnh vực nhạy cảm là an sinh xã hội và quốc phòng - điều mà Trump tỏ ra hết sức thận trọng. Bên cạnh đó, doanh thu từ thuế quan vẫn là một ẩn số lớn, phần nhiều bởi Trump có xu hướng sử dụng công cụ này như một đòn bẩy địa chính trị hơn là nguồn thu ngân sách. Đáng lo ngại hơn, đà tăng trưởng kinh tế đơn thuần khó có thể bù đắp hoàn toàn thâm hụt ngân sách, trong khi lãi vay có thể vượt dự kiến sau khi Fed phát tín hiệu về việc làm chậm lộ trình cắt giảm lãi suất.

Trong bối cảnh đó, Bannon đã đưa ra những đề xuất táo bạo, trong đó có việc tăng thuế. "Chúng ta không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tăng thuế đối với tầng lớp thượng lưu để kiềm chế khoản nợ đang vượt tầm kiểm soát," ông nhấn mạnh tại một buổi dạ tiệc của đảng Cộng hòa. Lập luận của Bannon bắt nguồn từ một sự kiện đau lòng gần đây - vụ ám sát một giám đốc điều hành ngành y tế, phản ánh làn sóng phẫn nộ của công chúng đối với giới tinh hoa đang dâng cao chưa từng thấy. Theo ông, việc tiếp tục siết chặt tầng lớp trung lưu trong khi ưu đãi giới thượng lưu có thể là một sai lầm chính trị nghiêm trọng của Trump.

Trong một tuyên bố đầy quyết liệt, Bannon đã công khai chỉ trích những người theo trường phái tân tự do và đòi hỏi họ phải nhận lãnh trách nhiệm cho tình trạng hiện tại. Phát ngôn này phản ánh rõ nét cuộc đấu tranh nội bộ giữa phái dân túy dân tộc chủ nghĩa và nhóm bảo thủ truyền thống trong đảng Cộng hòa. Dù Bannon nắm bắt chính xác tâm lý bất mãn trong dư luận, Trump vẫn phải đối diện với một tình thế khó khăn. Bất kỳ động thái nào nhằm tăng thuế đối với người giàu đều có thể làm suy yếu hai trụ cột quan trọng trong nền tảng quyền lực của ông, đó là sự ủng hộ từ các nghị sĩ Cộng hòa truyền thống trong Quốc hội và lực lượng doanh nhân có tầm ảnh hưởng đã đồng hành cùng chiến dịch tranh cử của ông.

Trong bối cảnh đó, một câu hỏi mang tính sống còn trị giá 36 nghìn tỷ USD đang được đặt ra. Đây không đơn thuần là cuộc tranh đấu giữa tầng lớp thượng lưu và phe dân túy, mà còn là thử thách đối với sự ổn định của thị trường trái phiếu trong suốt quá trình này. Những tranh cãi gay gắt về trần nợ trong tuần qua nhiều khả năng chỉ là khởi đầu cho những cuộc chiến quy mô lớn hơn sẽ diễn ra vào năm 2025. Các chuyên gia phân tích dự báo tình hình sẽ trở nên vô cùng căng thẳng và phức tạp trong những tháng tới, với những diễn biến khó lường trước.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

BoJ thận trọng với lộ trình tăng lãi suất, chưa vội can thiệp thị trường trái phiếu
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

BoJ thận trọng với lộ trình tăng lãi suất, chưa vội can thiệp thị trường trái phiếu

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản không thấy cần thiết phải điều chỉnh mạnh kế hoạch cắt giảm mua trái phiếu, trừ khi thị trường biến động nghiêm trọng. Thành viên Hội đồng Asahi Noguchi nhấn mạnh BoJ nên tiếp tục tăng lãi suất một cách thận trọng, do lạm phát hiện tại chủ yếu đến từ chi phí nhập khẩu chứ không phải tăng lương bền vững. Lạm phát dịch vụ vẫn chưa vượt 2%, khiến mục tiêu giá ổn định dài hạn vẫn còn xa.
Bắc Kinh mở rộng góc nhìn tài khóa giữa áp lực tăng trưởng
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Bắc Kinh mở rộng góc nhìn tài khóa giữa áp lực tăng trưởng

Bắc Kinh đang mở rộng cách tiếp cận tài khóa bằng cách tính đến giá trị tài sản nhà nước, không chỉ riêng nợ công. Cách tiếp cận mới này có thể giúp Trung Quốc biện minh cho việc chi tiêu lớn hơn, dù tổng nợ đã cao. Tuy nhiên, hiệu quả sẽ phụ thuộc vào khả năng quản lý minh bạch và khai thác tài sản công một cách bền vững.
USD lao dốc giữa lo ngại tài khóa, Bitcoin và vàng tăng mạnh
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

USD lao dốc giữa lo ngại tài khóa, Bitcoin và vàng tăng mạnh

Đồng USD rơi xuống mức thấp nhất hai tuần do lo ngại về tài chính Mỹ và phiên đấu giá trái phiếu kém sôi động. Trong khi đó, nhà đầu tư tìm đến các tài sản thay thế như vàng và Bitcoin, đẩy giá hai tài sản này lên mức cao mới. Dự luật chi tiêu và thuế của Trump tiếp tục đối mặt với hoài nghi và chia rẽ trong nội bộ Đảng Cộng hòa.
Trái phiếu chính phủ Mỹ chịu áp lực trước lo ngại tài khóa và nợ công
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Trái phiếu chính phủ Mỹ chịu áp lực trước lo ngại tài khóa và nợ công

Nhu cầu yếu trong phiên đấu giá trái phiếu chính phủ kỳ hạn 20 năm phản ánh lo ngại ngày càng tăng về bức tranh tài khóa và nợ công của Mỹ. Lợi suất tăng vọt, đồng USD và chứng khoán đồng loạt giảm khi thị trường phản ứng với rủi ro từ dự luật thuế và chi tiêu mới tại Quốc hội. Các nhà đầu tư ngày càng nghi ngờ khả năng kiểm soát thâm hụt ngân sách, trong khi sức hấp dẫn của trái phiếu Mỹ suy giảm trước cạnh tranh toàn cầu.
2 Lý do đà tăng 40% của Netflix vẫn chưa kết Thúc | Investing.com
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

2 Lý do đà tăng 40% của Netflix vẫn chưa kết Thúc | Investing.com

Cổ phiếu của Netflix đã tăng trưởng mạnh mẽ trong những tuần gần đây, tăng hơn 40% kể từ tuần đầu tiên của tháng 4, phá vỡ các kỷ lục trước đó và bước vào vùng giá bốn chữ số hiếm hoi. Mặc dù đợt tăng trưởng như vậy có xu hướng dấy lên lo ngại về việc quá nóng, đặc biệt khi chỉ số RSI hiện ở mức 68, vẫn còn hai lý do chính để tin rằng đà tăng sẽ kéo dài đến mùa hè, và tại sao một nhịp điều chỉnh dù nhỏ cũng nên được xem là cơ hội mua.
USD suy yếu giữa lo ngại về chính sách thuế và niềm tin vào tài sản Mỹ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

USD suy yếu giữa lo ngại về chính sách thuế và niềm tin vào tài sản Mỹ

Đồng USD tiếp tục giảm khi các bất ổn liên quan đến dự luật thuế của Trump, căng thẳng thương mại và triển vọng tài khóa khiến nhà đầu tư thận trọng hơn với tài sản Mỹ. Trong khi Fed duy trì lập trường thận trọng, thị trường vẫn kỳ vọng các thỏa thuận thương mại sẽ thành hiện thực nhưng thiếu động lực mới để duy trì đà tăng.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ