Trong lĩnh vực ngoại giao, quyết định của Tổng thống không còn đóng vai trò đáng tin cậy. Hệ quả là các quốc gia khác sẽ ngày càng ít sẵn sàng nhượng bộ trước những đòi hỏi của Hoa Kỳ. Nhưng chính trên mặt trận kinh tế, sự tự phụ nhiều khả năng sẽ dẫn đến bài học khiêm tốn cho một cường quốc đã từ lâu đánh mất vị thế là nhà sản xuất hàng hóa và dịch vụ lớn nhất toàn cầu.

Vấn đề không chỉ nằm ở chỗ đòn bẩy đàm phán thuế quan của Trump yếu hơn nhiều so với ông tưởng tượng. Mà còn bởi phần còn lại của thế giới hiện kiểm soát 85% nền kinh tế toàn cầu và không còn buộc phải đi theo quỹ đạo do Hoa Kỳ vạch ra. Miễn là các đầu óc tỉnh táo vẫn thống lĩnh thương mại toàn cầu, những kẻ nóng vội trong Nhà Trắng sẽ không thể áp đặt ý đồ. Trong thế kỷ 21, thị phần nhập khẩu hàng hóa toàn cầu của Hoa Kỳ đã sụt giảm từ 19% xuống còn 13%, theo dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới.

Những con số này có thể đánh giá thấp tầm ảnh hưởng thực sự của quốc gia này, bởi hàng nhập khẩu và xuất khẩu trong chuỗi cung ứng thường kết thúc tại điểm tiêu thụ cuối cùng tại Hoa Kỳ (chẳng hạn, khi pin Trung Quốc được tích hợp vào xe điện châu Âu rồi bán cho người tiêu dùng Mỹ). Tuy nhiên, thị phần thương mại toàn cầu của nước này chắc chắn đang trên đà suy giảm.

Nhà Trắng có thể tìm cách tạo ảo tưởng về sự thống trị kinh tế toàn cầu, buộc các quốc gia khác phải tuân thủ vì sợ hãi hậu quả. Nhưng bài học thế kỷ này đã dạy chúng ta: rất ít cuộc khủng hoảng thực sự mang tính toàn cầu.

Chắc chắn, hiếm có nền kinh tế nào thoát khỏi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hay đại dịch Covid mà không hề hấn gì. Tuy nhiên, đã có nhiều cuộc khủng hoảng kinh tế mang tính khu vực không lan truyền ra phần còn lại của thế giới. Brexit và thời kỳ Liz Truss chỉ giới hạn trong phạm vi Vương quốc Anh. Khu vực Eurozone là nơi gánh chịu phần lớn hậu quả từ cuộc khủng hoảng nợ công giai đoạn 2010-2012. Chỉ riêng châu Âu phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt khí đốt tự nhiên và giá năng lượng tăng vọt sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga. Toàn cầu hóa còn lâu mới đạt đến trạng thái toàn diện.

Hoa Kỳ là quốc gia có chủ quyền và hoàn toàn có quyền phá hủy vai trò của mình trong hệ thống kinh tế toàn cầu dựa trên luật lệ mà chính họ đã kiến tạo nên. Tuy nhiên, bằng việc áp đặt thuế quan cao và thay đổi chúng một cách thất thường, gieo rắc tâm lý bất an trong cộng đồng người nhập cư và làm suy yếu hiệu quả của bộ máy chính phủ, những chính sách này sẽ gây tổn thương nghiêm trọng nhất chính tại quê nhà.

Cú sốc đình lạm từ việc tạo ra bất ổn kinh doanh quy mô lớn và giá hàng nhập khẩu tăng cao đã đẩy Cục Dự trữ Liên bang vào thế lưỡng nan. Họ đang phải đấu tranh để xác định ưu tiên giữa nỗi lo thất nghiệp gia tăng hay áp lực lạm phát. Tuy nhiên, tác động lạm phát từ thuế quan của Trump chủ yếu tập trung tại Hoa Kỳ. Các quốc gia khác đối mặt với cú sốc cầu có thể đơn giản bù đắp bằng các chính sách nới lỏng tiền tệ.

Tất nhiên, sẽ có những thiệt hại phụ. Các quốc gia có tỷ trọng xuất khẩu cao trong GDP và phụ thuộc vào thị trường Mỹ như Canada và Mexico sẽ dễ bị tổn thương hơn. Các nền kinh tế nhỏ chuyên xuất khẩu thực phẩm và hàng hóa thiết yếu như may mặc sang Mỹ cũng có khả năng chịu tác động nặng nề.

Tuy nhiên, khi các nhà kinh tế hiệu chuẩn mô hình dự báo và phân tích bối cảnh thực tế, chính Hoa Kỳ mới là bên tỏ ra yếu thế. Consensus Economics, tổ chức tổng hợp dự báo từ khu vực tư nhân, cho thấy các nhà kinh tế trung bình dự báo nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ tăng trưởng thấp hơn gần một điểm phần trăm vào năm 2025 so với thời điểm Trump nhậm chức, và triển vọng năm 2026 cũng không mấy khả quan hơn. Trong khi đó, dự báo tăng trưởng GDP của khu vực Eurozone và Trung Quốc chỉ bị điều chỉnh giảm ở mức thấp hơn nhiều.

Tuần này, các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương sẽ quy tụ tại Washington cho các cuộc họp mùa xuân của IMF và Ngân hàng Thế giới. Tại những diễn đàn như vậy, thường có một quốc gia bị đẩy vào vị thế "kẻ bị ruồng bỏ". Không còn nghi ngờ gì nữa, năm nay ngón tay sẽ chỉ về phía Hoa Kỳ. Câu hỏi duy nhất còn lại là các quốc gia khác sẽ lịch sự đến mức nào. Nhưng rốt cuộc, những vấn đề kinh tế của Hoa Kỳ là của riêng họ. Khi tự bắn vào chân mình, chính Hoa Kỳ mới là bên phải gánh chịu hậu quả đẫm máu.