Donald Trump và thách thức thu hẹp khoảng cách kinh tế

Donald Trump và thách thức thu hẹp khoảng cách kinh tế

Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

14:46 20/01/2025

Trong chiến dịch tái tranh cử thành công, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã tận dụng được lợi thế chính trị từ sự phân cực trong các chỉ số kinh tế nội địa.

Các động lực thúc đẩy xu hướng này, cùng với khoảng cách ngày càng rộng giữa hiệu suất kinh tế tổng thể của Mỹ và các đối tác, được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng nếu không có biện pháp can thiệp hiệu quả. Tình trạng này có thể dẫn đến những rủi ro trong lĩnh vực kinh tế, tài chính và xã hội trong những năm sắp tới. Khả năng giải quyết các vấn đề này một cách có hệ thống và nhất quán sẽ là yếu tố then chốt định hình di sản của nhiệm kỳ tổng thống thứ hai.

Dù Hoa Kỳ đã và đang duy trì được những thành tựu ấn tượng về tăng trưởng và việc làm, "sự vượt trội về kinh tế" này lại không nhận được sự đánh giá tích cực rộng rãi từ cử tri. Phần lớn lợi ích được nhận định là chỉ tập trung vào một số phân khúc xã hội hạn hẹp, trong khi thiếu sự quan tâm thỏa đáng đến khó khăn của các nhóm dễ bị tổn thương - những người cảm thấy tiếng nói của mình chưa được lắng nghe.

Điều này làm suy giảm niềm tin của người dân vào năng lực quản lý kinh tế của đảng Dân chủ, tạo nên sự tương phản rõ rệt với tâm lý tích cực về diễn biến kinh tế trong nhiệm kỳ đầu của Trump. Hệ quả là một nền kinh tế phân hóa theo mô hình chữ "K" - phản ánh kết quả khác biệt giữa các nhóm thu nhập cao và thấp, đồng thời cho thấy tổng thống đắc cử sẽ phải đối mặt với những thách thức đáng kể ở phân khúc thu nhập thấp.

Bất ổn tài chính hiện tại - bị khuếch đại bởi việc cạn kiệt nguồn tiết kiệm thời đại dịch, gia tăng nợ và bão hòa thẻ tín dụng - sẽ cần thời gian để khắc phục thông qua đà tăng hiện tại của lương và việc làm. Nếu tình hình xấu đi, hệ quả không chỉ là suy yếu cấu trúc xã hội mà còn đe dọa tiêu dùng - động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế Mỹ, đặc biệt trong thời điểm đất nước có tiềm năng cải thiện đáng kể về năng suất và tăng trưởng.

Hiện tượng phân cực không chỉ giới hạn trong phạm vi nội địa, đặc biệt khi xét đến vị thế vượt trội của Mỹ. Theo phân tích mới đây của Goldman Sachs, kể từ quý IV/2019 - thời điểm trước đại dịch - mức tăng GDP danh nghĩa của khu vực Eurozone chỉ đạt 39% so với Mỹ. Anh Quốc thậm chí còn thấp hơn với 10%, trong khi đại diện các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc cũng chỉ đạt 55%. Triển vọng tương lai cho thấy IMF vừa nâng dự báo tăng trưởng của Mỹ năm 2025 thêm 0.5 điểm phần trăm lên 2.7%, trong khi hạ dự báo cho khu vực châu Âu.

Hiệu suất vượt trội của kinh tế Mỹ đã tạo ra những diễn biến trên thị trường tài chính, có nguy cơ làm trầm trọng thêm thách thức của các quốc gia có tốc độ tăng trưởng, đầu tư và năng suất thấp hơn. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng mạnh do tăng trưởng vượt kỳ vọng, áp lực lạm phát dai dẳng và mức độ nhạy cảm của thị trường với nợ công và thâm hụt ngân sách gia tăng. Hệ quả là lợi suất tại các quốc gia khác cũng tăng theo do cạnh tranh nguồn vốn đầu tư với Mỹ. Những tác động lan tỏa tiêu cực này đặc biệt nghiêm trọng tại các nền kinh tế vốn đã tồn tại điểm yếu cơ cấu và đang phải đối mặt với các rào cản chu kỳ.

Anh Quốc là một minh chứng điển hình. Không chỉ chứng kiến lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm tăng nhanh hơn và cao hơn mức của Mỹ, quốc gia này còn phải đối mặt với sự suy giảm đáng kể giá trị đồng bảng. Tác động kép của trì trệ - lạm phát (stagflation) càng làm phức tạp thêm bức tranh kinh tế vốn đã ảm đạm, đồng thời thu hẹp dư địa điều hành cho cả chính sách tài khóa và tiền tệ. Tại khu vực Eurozone, mặc dù ít gay gắt hơn, những tác động lan tỏa cũng diễn ra theo chiều hướng tương tự. Tình trạng này cũng xuất hiện tại các nền kinh tế mới nổi, trong đó Trung Quốc thể hiện xu hướng quá mức trong việc bù đắp điểm yếu nội địa thông qua chính sách phá giá tiền tệ và thúc đẩy xuất khẩu.

Tương tự như tình trạng phân cực trong nước, sự gia tăng khoảng cách với bên ngoài này có thể làm phức tạp hóa các thách thức trong quản lý kinh tế mà chính quyền Trump mới phải đối mặt. Bởi lẽ, việc duy trì vị thế "ngôi nhà vững chãi trong khu phố đang suy thoái" là một nhiệm vụ không hề đơn giản.

Khi khoảng cách giữa Mỹ và phần còn lại của thế giới ngày càng rộng, giá trị đồng USD có xu hướng tăng cao. Với những vấn đề cơ cấu tại Trung Quốc và châu Âu, điều này sẽ không tạo điều kiện cho một quá trình điều chỉnh toàn cầu, nơi các nền kinh tế tăng trưởng chậm hơn dần hội tụ lên mức của Mỹ. Thay vào đó, đây có thể tác động tiêu cực đến chính nền kinh tế Mỹ, khi theo số liệu từ chuyên gia Torsten Slok của Apollo, 41% doanh thu của các doanh nghiệp trong chỉ số S&P 500 đến từ thị trường quốc tế. Tình trạng này cũng làm gia tăng nguy cơ thúc đẩy chủ nghĩa bảo hộ do ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của Mỹ.

Mặc dù sự phân cực kinh tế đã góp phần vào chiến thắng tái tranh cử của Trump, ông giờ đây phải đối mặt với nhiệm vụ tái định hướng xu hướng này nhằm giảm thiểu rủi ro đối với sự thịnh vượng của nền kinh tế Mỹ. Từ chính sách thuế đến các biện pháp thuế quan, tổng thống đắc cử cần cân nhắc kỹ lưỡng yếu tố này trong chuỗi thông báo chính sách dự kiến được công bố trong những tuần và tháng tới. Nếu không, những sáng kiến đầy triển vọng có thể đối mặt với nguy cơ thất bại.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

OPEC+ bỏ dao mổ, cầm đinh ba: Trận chiến thị phần bắt đầu

Thị trường dầu mỏ vật chất đang biến thành một chiến trường khốc liệt, nơi kỷ luật cung cấp bị thay thế bởi cuộc đấu tranh giành thị phần không khoan nhượng. OPEC+ đã bỏ “dao mổ”—công cụ quản lý giá nhẹ nhàng—để cầm “đinh ba”, đâm thẳng vào thị phần bằng sức mạnh cung ứng. Đợt tăng sản lượng gần 550,000 thùng/ngày cho tháng 8 không chỉ đơn thuần là một điều chỉnh—mà là một tuyên bố chiến lược. Nhóm này được dự đoán sẽ đảo ngược toàn bộ mức cắt giảm 2.2 triệu thùng/ngày vào tháng 9, sớm hơn gần một năm so với kế hoạch ban đầu.
Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Chính sách tiền tệ toàn cầu: Thận trọng là lựa chọn chiến lược

Mỗi năm, mùa hè đánh dấu thời điểm diễn ra hai hội nghị ngân hàng trung ương quan trọng, nơi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, học giả và đại diện khu vực tư nhân hội tụ để thảo luận các nghiên cứu mới và trao đổi quan điểm về triển vọng kinh tế toàn cầu. Đầu tiên là Diễn đàn ECB, tổ chức vào cuối tháng 6 tại thị trấn ven biển lộng gió Sintra, Bồ Đào Nha; kế đến là hội nghị Jackson Hole vào cuối tháng 8 tại vùng núi Rocky Mountains, Wyoming, Mỹ. Năm nay, dù gió ở Sintra thổi mạnh không ngừng, các cuộc thảo luận vẫn diễn ra một cách điềm tĩnh, tập trung và sâu sắc – một phép ẩn dụ phù hợp cho tâm thế của các ngân hàng trung ương hiện nay.
Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Cập nhật thuế quan: Đòn thuế của Trump giáng vào Nhật Bản và Hàn Quốc

Tổng thống Trump đã bắt đầu gửi thông báo tới các đối tác thương mại chính về mức thuế mới mà ông dự định áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Hai quốc gia đầu tiên nhận thông báo là Nhật Bản và Hàn Quốc, cả hai sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%, tăng từ mức 10% hiện tại – một đòn giáng mạnh vào hy vọng rằng Trump sẽ giảm căng thẳng thương mại và tránh leo thang cuộc chiến thuế quan.
Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Mở cửa thị trường châu Á: Các nhà giao dịch có xu hướng đặt cược vào một biến thể của chiến lược "TACO"

Tuần này, thị trường toàn cầu di chuyển như đoàn xe không kính chẳng có đèn pha, và mỗi nhà giao dịch đều hy vọng xe dẫn đầu không lao xuống vực. Với thời hạn áp thuế ngày 9/7 đang tới gần, thị trường hiện giờ đang theo dõi Washington sát sao nhằm tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự leo thang hoặc thoái lui. Con đường phía trước vẫn mơ hồ, nhưng địa hình thì đầy chông gai.
Von der Leyen giữa làn đạn thương mại Mỹ–Trung: EU tìm chỗ đứng trong cuộc chơi siêu cường

Von der Leyen giữa làn đạn thương mại Mỹ–Trung: EU tìm chỗ đứng trong cuộc chơi siêu cường

Giữa áp lực từ cả Washington lẫn Bắc Kinh, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nỗ lực định vị EU như một đối tác thương mại chiến lược. Dù không nắm nhiều đòn bẩy, Brussels vẫn có cơ hội tận dụng vị thế trung gian để tái cấu trúc chuỗi cung ứng và giảm thiểu thiệt hại từ cuộc đối đầu giữa hai cường quốc.
Trung Quốc siết chặt dòng chảy nhân tài: Mặt trận mới trong cuộc chiến thương mại toàn cầu

Trung Quốc siết chặt dòng chảy nhân tài: Mặt trận mới trong cuộc chiến thương mại toàn cầu

Việc Foxconn triệu hồi hàng trăm kỹ sư Trung Quốc từ các nhà máy iPhone ở Ấn Độ cho thấy Bắc Kinh đang thắt chặt kiểm soát nhân tài công nghệ giữa bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang. Trong khi các công ty phương Tây chuyển dịch chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc, cuộc cạnh tranh toàn cầu giờ đây không chỉ là về hàng hóa, mà còn là về con người và trí tuệ.
Lãi suất có thực sự quá cao?

Lãi suất có thực sự quá cao?

Nhiều người tin là có, và ngày càng có nhiều ý kiến kêu gọi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell nên sớm hạ lãi suất. Nhưng họ có đúng không? Liệu ngân hàng trung ương có nên can thiệp, giảm lãi suất và nới lỏng chính sách tiền tệ? Câu trả lời trung thực là: không ai có thể chắc chắn. Tuy nhiên, nếu nhìn từ góc độ lịch sử, lãi suất hiện tại vẫn ở mức tương đối thấp, và chính sách tiền tệ vẫn chưa thực sự bị siết chặt.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ