Chính sách thương mại của Trump khiến thị trường Mỹ đứng trước nguy cơ khủng hoảng

Chính sách thương mại của Trump khiến thị trường Mỹ đứng trước nguy cơ khủng hoảng

Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

09:16 22/04/2025

Làn sóng bán tháo dữ dội đang càn quét khắp thị trường Mỹ, với cổ phiếu, trái phiếu chính phủ dài hạn và USD đồng loạt lao dốc, phản ánh rõ nét hệ quả trực tiếp từ các quyết sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Bức tranh kinh tế ảm đạm này đang làm dấy lên ba mối lo ngại chính có thể xói mòn nền tảng kinh tế vững chắc nhất thế giới.

Đầu tiên, cuộc chiến thương mại tổng lực mà Tổng thống Trump phát động đang đe dọa nghiêm trọng đến vị thế kinh tế toàn cầu của Hoa Kỳ. Những rào cản thuế quan quy mô lớn chưa từng thấy trong một thế kỷ qua đã được áp đặt rồi nới lỏng một cách thiếu nhất quán, tạo ra một môi trường đầu tư bất ổn và khó lường. Hậu quả đang dần hiện rõ qua các chỉ số kinh tế. Điển hình là xuất khẩu của Hàn Quốc sang Mỹ đã sụt giảm mạnh 14% trong 20 ngày đầu tháng 4 so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực ô tô và linh kiện - một dấu hiệu sớm về tác động tiêu cực của các rào cản thương mại.

Thứ hai, kế hoạch cắt giảm thuế khổng lồ trị giá 4.5 nghìn tỷ USD đang đe dọa đẩy thâm hụt ngân sách Mỹ - vốn đã ở mức kỷ lục - lên những tầm cao mới. Trong sáu tháng kể từ tháng 10 năm ngoái, thâm hụt đã đạt mức báo động 1.3 nghìn tỷ USD. Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát hiện đang tranh luận về các biện pháp cắt giảm chi tiêu để bù đắp chi phí gia hạn và mở rộng chính sách giảm thuế cho cá nhân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, với khối nợ quốc gia khổng lồ 36.6 nghìn tỷ USD đang chờ được tài trợ, nếu các nhà đầu tư quốc tế - những người vẫn xem trái phiếu kho bạc Mỹ là tài sản "không rủi ro" của thế giới - bắt đầu đòi hỏi phần bù rủi ro cao hơn, chi phí tài chính có thể tăng vọt đến mức không thể kiểm soát.

Mối lo ngại thứ ba, có lẽ gây lo lắng nhất cho các nhà phân tích tài chính dài hạn, là áp lực mà Tổng thống Trump đang tạo ra lên Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell. Tổng thống công khai chỉ trích Powell, vì không sớm hạ lãi suất và thậm chí đã cân nhắc khả năng sa thải vị chủ tịch Fed trước khi kết thúc nhiệm kỳ vào năm 2026 - một động thái có tính pháp lý không chắc chắn và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về tính độc lập của ngân hàng trung ương.

Powell đã kiên định với quan điểm ưu tiên kiềm chế lạm phát, đặc biệt khi kỳ vọng về giá cả của công chúng đang vượt xa mục tiêu của Fed. Trước áp lực từ Nhà Trắng, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và các cố vấn khác đã phải lên tiếng phản đối ý tưởng sa thải Powell, theo báo cáo của Wall Street Journal, nhằm bảo vệ tính độc lập vốn là nền tảng uy tín của Fed.

Phản ứng của thị trường đối với tình hình này không thể rõ ràng hơn. Các nhà đầu tư đang ồ ạt chuyển hướng sang các công cụ trái phiếu kỳ hạn ngắn của Mỹ đồng thời tháo chạy khỏi trái phiếu dài hạn, phản ánh tâm lý e ngại về rủi ro từ những biến động chính sách khó lường. Lợi suất trái phiếu kho bạc 20 năm đã vượt ngưỡng 4,9% vào ngày 21 tháng 4, sau khi đã đạt đỉnh vào đầu tháng. Đồng thời, dòng vốn đang tìm đến các tài sản ngoài lãnh thổ Mỹ khi đồng đô la liên tục mất giá.

Chỉ số S&P 500 cũng phản ánh tâm lý bi quan của thị trường khi giảm mạnh 2/8% vào trưa ngày 21 tháng 4, phần lớn do thiếu tiến triển trong các cuộc đàm phán thương mại nhằm giảm thuế quan đã được áp dụng từ đầu tháng. Sự sụt giảm này đặc biệt đáng chú ý vì xảy ra trong bối cảnh nhiều công ty đang công bố kết quả kinh doanh quý I/2025.

Mặc dù tình hình đang diễn biến tiêu cực, các nhà phân tích vẫn chỉ ra rằng thị trường vốn Mỹ chưa có đối thủ cạnh tranh rõ ràng trên toàn cầu. Nếu nhiệm kỳ của Powell kết thúc vào năm 2026 với một quá trình chuyển giao trật tự, và nếu các thỏa thuận thương mại giảm thuế quan được đàm phán thành công, thiệt hại kinh tế có thể được hạn chế đáng kể.

Tuy nhiên, những vết nứt đang xuất hiện và lan rộng với tốc độ đáng báo động cho thấy những điểm yếu tiềm ẩn của nền kinh tế có thể bùng phát thành khủng hoảng nếu bất kỳ quyết sách nào đẩy tình hình vượt qua điểm tới hạn. Cuộc tranh luận giữa các nhà hoạch định chính sách, các nhà đầu tư và các chuyên gia kinh tế về hướng đi trong tương lai của nền kinh tế Mỹ chưa bao giờ trở nên gay gắt như hiện nay.

Reuters

Broker listing

Cùng chuyên mục

Việt Nam đẩy mạnh đàm phán thuế với Mỹ, khéo léo cân bằng quan hệ giữa hai siêu cường
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Việt Nam đẩy mạnh đàm phán thuế với Mỹ, khéo léo cân bằng quan hệ giữa hai siêu cường

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu chuẩn bị kỹ lưỡng cho đàm phán thuế với Mỹ nhằm bảo vệ xuất khẩu và tránh ảnh hưởng đến các thị trường khác. Việt Nam tiếp tục khẳng định cam kết thương mại công bằng, đồng thời đẩy mạnh chống gian lận xuất xứ. Trong thế lưỡng nan giữa Mỹ và Trung Quốc, Hà Nội đang duy trì thế cân bằng ngoại giao một cách khéo léo.
Châu Âu cần một "tổng tư lệnh quốc phòng"
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Châu Âu cần một "tổng tư lệnh quốc phòng"

Châu Âu đang đối mặt với thách thức hiện đại hóa quốc phòng giữa lúc ngân sách hạn hẹp và nguy cơ an ninh gia tăng. Việc tăng chi tiêu là cần thiết, nhưng không đủ nếu thiếu một nhân vật có tầm nhìn chiến lược để điều phối, tiêu chuẩn hóa và thúc đẩy hợp tác quân sự xuyên biên giới. Một “tổng tư lệnh quốc phòng” châu Âu có thể là chìa khóa để biến cam kết thành hành động thực chất.
Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Châu Âu nên làm gì khi Hoa Kỳ không còn là lá chắn đáng tin cậy trong cuộc xung đột Ukraine?

Giới chức Hoa Kỳ ngày càng bày tỏ sự thiếu kiên nhẫn trước tiến độ chậm chạp của tiến trình hòa bình tại Ukraine. Điểm mấu chốt của vấn đề nằm ở sự miễn cưỡng bất thường của họ trong việc gây sức ép buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải thực hiện những nhượng bộ đáng kể. Trong bối cảnh Hoa Kỳ không sẵn lòng hành động, các quốc gia châu Âu cần phải chủ động đảm nhận vai trò này.
Thị trường tài chính trước sóng gió mới từ chính sách thương mại của Mỹ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Thị trường tài chính trước sóng gió mới từ chính sách thương mại của Mỹ

Thị trường tài chính toàn cầu đang căng thẳng sau khi Mỹ thay đổi đột ngột chính sách thương mại và gia tăng nguy cơ can thiệp vào Fed. IMF cảnh báo rủi ro tài chính leo thang, trong khi Trung Quốc phản ứng cứng rắn với bất kỳ thỏa thuận nào gây tổn hại đến lợi ích của nước này. Nhà đầu tư đang dõi theo diễn biến trái phiếu và USD để đo lường mức độ áp lực lên chính quyền Trump.
Phụ thuộc hay tự chủ: Con đường nào cho nền kinh tế Mỹ hiện nay?
Mai Khánh Linh

Mai Khánh Linh

Junior Editor

Phụ thuộc hay tự chủ: Con đường nào cho nền kinh tế Mỹ hiện nay?

Trong thương mại, độc lập là sức mạnh. Phụ thuộc là rủi ro. Một quốc gia càng có khả năng tự cung tự cấp, càng có nhiều quyền kiểm soát vận mệnh kinh tế của chính mình. Ngược lại, khi phụ thuộc vào hàng hóa, nguyên liệu hoặc công nghệ từ bên ngoài, quốc gia đó trở nên dễ tổn thương trước các cú sốc địa chính trị, gián đoạn chuỗi cung ứng hay sự thao túng của đối thủ.
Trump đẩy mạnh áp lực lên Powell: Cảnh báo suy thoái kinh tế nếu Fed không nhanh chóng hạ lãi suất
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Trump đẩy mạnh áp lực lên Powell: Cảnh báo suy thoái kinh tế nếu Fed không nhanh chóng hạ lãi suất

Trong một diễn biến mới nhất phản ánh mối quan hệ căng thẳng giữa Nhà Trắng và chính sách tiền tệ độc lập, Tổng thống Donald Trump đã gia tăng áp lực lên Cục Dự trữ Liên bang (Fed) với cảnh báo nghiêm khắc về nguy cơ suy thoái kinh tế nếu không có động thái hạ lãi suất nhanh chóng.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ