Phố Wall từ lâu đã lo ngại về sự trỗi dậy của công nghệ trong lĩnh vực tài chính, và viễn cảnh đó đang tiến gần hơn khi Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng. Chính quyền của ông có thể mở đường cho tiền mã hóa phát triển, đồng thời tạo điều kiện để các tập đoàn công nghệ lớn ở Thung lũng Silicon mở rộng ảnh hưởng trong ngành tài chính. Khi các công ty như Meta, Google hay Apple có cơ hội tham gia sâu hơn vào lĩnh vực này, vai trò của các ngân hàng truyền thống có nguy cơ bị suy giảm. Nếu điều đó xảy ra, Phố Wall có thể chứng kiến một sự thay đổi lớn chưa từng có, nơi các nền tảng công nghệ nắm giữ quyền kiểm soát dòng tiền, đẩy hệ thống tài chính vào một giai đoạn cạnh tranh khốc liệt hơn bao giờ hết.

Quốc hội Mỹ đang thúc đẩy một dự luật nhằm thiết lập khung pháp lý cho stablecoin, mở đường cho chúng trở thành một phương tiện thanh toán hợp pháp. Với sự chấp thuận từ chính phủ và cơ chế quản lý nhẹ nhàng, stablecoin có thể dần thay thế tiền gửi ngân hàng như một lựa chọn để lưu trữ tiền mặt. Tuy nhiên, không giống như tiền gửi truyền thống được bảo hiểm bởi FDIC, stablecoin tiềm ẩn rủi ro lớn khi có thể mất giá nếu không giữ được tỷ lệ 1:1 với USD. Những vụ sụp đổ trước đây của Terra hay Voyager đã cho thấy hậu quả nặng nề, khi người dùng không chỉ mất tiền mà còn phải chờ đợi nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, để được hoàn trả.

Dự luật về stablecoin đang mở đường cho một cuộc cách mạng trong hệ thống tài chính, nhưng lại không giải quyết những rủi ro cốt lõi như depeg hay thiếu bảo hiểm tiền gửi. Một số ngân hàng đã lên kế hoạch phát hành stablecoin của riêng mình, nhưng điều đáng chú ý là các stablecoin này sẽ không được bảo hiểm như tiền gửi truyền thống, khiến người dùng đối mặt với nguy cơ mất tiền nếu có sự cố xảy ra. Trong khi đó, các tập đoàn công nghệ có thể trở thành bên hưởng lợi lớn nhất, khi họ có thể phát hành stablecoin để sử dụng trong hệ sinh thái của mình mà không phải chịu sự giám sát chặt chẽ như các ngân hàng. Nếu không có cơ chế kiểm soát phù hợp, ngành tài chính có thể bước vào một giai đoạn đầy rủi ro với sự trỗi dậy của các nền tảng công nghệ nắm giữ quyền kiểm soát tiền tệ theo cách chưa từng có trước đây.

Tại Mỹ, từ lâu đã có chính sách tách biệt ngân hàng khỏi các hoạt động thương mại khác. Các ngân hàng phần lớn không được phép tham gia vào các ngành kinh doanh phi tài chính để tránh việc họ sử dụng nguồn vốn tiền gửi giá rẻ để cạnh tranh không lành mạnh với các doanh nghiệp khác. Cho đến nay, các nền tảng công nghệ vẫn bị cấm nhận tiền gửi. Tuy nhiên, dự luật stablecoin này có thể mở đường cho các tập đoàn công nghệ khổng lồ ở Thung lũng Silicon phát hành stablecoin của riêng họ – các mạng xã hội và nền tảng thương mại điện tử có thể chấp nhận stablecoin như một dạng tiền gửi.

Các tập đoàn công nghệ đang đứng trước cơ hội chưa từng có để mở rộng ảnh hưởng trong lĩnh vực tài chính nhờ stablecoin. Với lợi thế từ kho dữ liệu khổng lồ và hiệu ứng mạng, những gã khổng lồ như Meta, Google hay Amazon có thể nhanh chóng biến stablecoin thành công cụ thanh toán và lưu trữ giá trị trên nền tảng của mình, tạo ra hệ sinh thái tài chính khép kín mà không cần đến ngân hàng truyền thống. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho hệ thống tài chính hiện tại, tương tự như khi Meta từng có tham vọng phát hành đồng Libra, khiến cả ngân hàng trung ương và thương mại phải lo ngại. Nếu stablecoin được hợp pháp hóa mà không có sự kiểm soát chặt chẽ, ngành tài chính có thể đối mặt với một cuộc chuyển dịch quyền lực lớn, nơi các công ty công nghệ dần thay thế vai trò của ngân hàng trong việc nắm giữ và quản lý tiền tệ.

Dự luật stablecoin không đề cập đến việc chính phủ sẽ giải cứu nếu một stablecoin sụp đổ, nhưng kịch bản này hoàn toàn có thể xảy ra. Khi một stablecoin lớn mất giá hoặc phá sản, tác động dây chuyền có thể gây ra tình trạng rút tiền ồ ạt, đe dọa sự ổn định tài chính và buộc chính phủ phải can thiệp dù không mong muốn. Bài học từ vụ sụp đổ của Terra cho thấy, khi stablecoin mất khả năng giữ giá, thị trường có thể rơi vào hỗn loạn, kéo theo sự phá sản của hàng loạt công ty liên quan. Nếu stablecoin được hợp pháp hóa mà không có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, một cuộc khủng hoảng tương tự – hoặc nghiêm trọng hơn – có thể xảy ra, đặt ra rủi ro lớn cho hệ thống tài chính.

Việc Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng (CFPB) bị cắt giảm nhân sự hàng loạt đang mở đường cho các tập đoàn công nghệ mở rộng ảnh hưởng trong lĩnh vực tài chính mà không bị kiểm soát chặt chẽ. Đây vốn là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc giám sát cách các công ty sử dụng dữ liệu thanh toán cũng như bảo vệ người tiêu dùng trước rủi ro từ các nền tảng blockchain. Tuy nhiên, khi quyền Giám đốc Russell Vought ra lệnh ngừng hầu hết các hoạt động giám sát và thực thi quy định, các công ty công nghệ có thể tận dụng kẽ hở để khai thác dữ liệu tài chính của người dùng và giảm bớt các biện pháp bảo mật, làm gia tăng nguy cơ rủi ro và mất an toàn trên thị trường.

Sự bùng nổ của stablecoin và blockchain đang đặt ra một thách thức lớn đối với hệ thống tài chính truyền thống, nhưng Phố Wall dường như vẫn chưa hoàn toàn nhận ra mức độ nghiêm trọng của nó. Không giống như ngân hàng với hệ thống giám sát chặt chẽ, blockchain vận hành phi tập trung, không có cơ quan nào chịu trách nhiệm bảo vệ hoặc khôi phục khi xảy ra sự cố. Nếu một blockchain quan trọng bị tấn công hoặc gặp trục trặc kỹ thuật, hệ thống tài chính có thể rơi vào hỗn loạn mà không có giải pháp khắc phục tức thời. Khi các công ty công nghệ lớn tận dụng stablecoin để mở rộng vai trò trong lĩnh vực tài chính, Phố Wall có nguy cơ bị đẩy vào thế bị động, đối mặt với một cuộc cách mạng mà họ không thể kiểm soát. Và dù nhiều người kỳ vọng vào sự đổi mới, một hệ thống tài chính thiếu cơ chế bảo vệ có thể khiến mọi thứ trở nên rủi ro và bất ổn hơn bao giờ hết.