Thụy Sĩ đang đứng trước một bước ngoặt lớn. Hai năm trước, các nhà lập pháp nước này đã tạo điều kiện thuận lợi để UBS thâu tóm Credit Suisse với lý do rằng sự sụp đổ của ngân hàng này có thể đe dọa vị thế của Thụy Sĩ như một trung tâm tài chính toàn cầu. Nhưng đến năm 2025, những nhà lãnh đạo đó lại đang kêu gọi UBS – giờ đây lớn mạnh hơn rất nhiều – phải huy động thêm 24 tỷ USD vốn cổ phần. Động thái này có nguy cơ khiến UBS cân nhắc chuyển phần lớn bảng cân đối kế toán trị giá 1,500 tỷ USD sang nơi khác, làm lung lay vai trò của Zurich. Tuy nhiên, một thỏa hiệp để tránh cả kịch bản rút lui lẫn một cuộc khủng hoảng ngân hàng khác dường như vẫn khả thi.

Bộ trưởng Tài chính Karin Keller-Sutter, người từng gây tranh cãi vào năm 2023 khi đưa ra bảo đảm lỗ cho thương vụ mua lại Credit Suisse – dù cuối cùng UBS không sử dụng đến – hiện yêu cầu ngân hàng loại bỏ hoàn toàn giá trị các công ty con nước ngoài khỏi vốn CET1 của ngân hàng mẹ. Với quy mô tài sản vượt xa GDP 950 tỷ USD của Thụy Sĩ, yêu cầu này không phải không có lý. UBS cũng có hoạt động lớn tại Mỹ, nên việc đảm bảo đủ vốn để chống lại các rủi ro từ nước ngoài là hợp lý. Trước đây, các quy định cùng các miễn trừ đặc biệt khiến tỷ lệ vốn của Credit Suisse yếu hơn so với bề ngoài – điều góp phần khiến ngân hàng này rơi vào khủng hoảng. Về lý thuyết, UBS hoàn toàn có thể đối mặt với tình huống tương tự trong tương lai.

Dù vậy, Chủ tịch UBS Colm Kelleher và CEO Sergio Ermotti cho rằng các quy định mới có thể khiến ngân hàng kém hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư. Nếu các thay đổi được thông qua, tỷ lệ vốn CET1 yêu cầu thực tế sẽ lên đến 17.2% vào năm 2030 – cao hơn nhiều so với mức 14% hiện tại. Điều này sẽ làm giảm lợi nhuận. Theo ước tính của UBS trước khi các đề xuất được công bố, lợi nhuận hàng năm có thể đạt 11.9 tỷ USD vào năm 2027, tương đương lợi suất trên vốn CET1 là 15.7%. Nhưng nếu nâng tỷ lệ CET1 lên 17.2%, lợi suất sẽ giảm còn 13.7%. Trong khi đó, lợi suất tương đương của Morgan Stanley dự kiến vượt 19%.

Tương lai của kế hoạch phụ thuộc vào quốc hội Thụy Sĩ – nơi các nhà lập pháp sẽ quyết định thông qua hay điều chỉnh quy định mới. Quy trình sẽ kéo dài, và UBS có thể phải đợi đến cuối năm 2026 mới biết kết quả. Một điểm cần xem xét là liệu ngân hàng có đang phóng đại tác động của yêu cầu vốn mới hay không. Theo các nhà phân tích, UBS có thể có hàng tỷ USD vốn dư thừa tại các công ty con nước ngoài. Ngoài ra, ngân hàng có thể sử dụng các biện pháp như "hồi hương vốn" để giảm lượng vốn yêu cầu hỗ trợ cho các đơn vị đó. Chính phủ Thụy Sĩ cũng đã chỉ ra rằng tỷ lệ CET1 15% sẽ giúp UBS gần tương đương với Morgan Stanley và JPMorgan.

Một giải pháp khác được thảo luận là UBS có thể tăng đòn bẩy tại công ty mẹ niêm yết để bù đắp phần vốn bị "kẹt" ở các công ty con. Tuy nhiên, Kelleher và Ermotti phản đối điều này, cho rằng sẽ là nghịch lý nếu giảm rủi ro tại cấp công ty con bằng cách tăng rủi ro tại cấp cao hơn. Họ cũng lập luận rằng việc so sánh quốc tế của chính phủ là không công bằng, vì Mỹ yêu cầu tỷ lệ vốn thực tế thấp hơn – chỉ khoảng 13.5%. Nếu đặt trụ sở ở nơi khác, UBS có thể đạt lợi nhuận cao hơn và giá cổ phiếu tốt hơn.

Từ đó nảy sinh một mối đe dọa ngầm: UBS có thể chuyển trụ sở sang New York hoặc London nếu các yêu cầu của chính phủ được quốc hội thông qua. Cơ hội tăng trưởng của UBS hiện nằm ngoài Thụy Sĩ, và các quy định mới khiến mở rộng tại Mỹ trở nên đắt đỏ hơn. Kelleher, người từng là lãnh đạo tại Morgan Stanley, hoàn toàn có thể ưu tiên mở rộng toàn cầu thay vì giữ trung thành với Thụy Sĩ. Nếu Morgan Stanley hoặc JPMorgan đưa ra đề nghị tạo điều kiện cho việc chuyển trụ sở, ông có thể cân nhắc.

Việc rời trụ sở sẽ khiến UBS đối mặt với các vấn đề như chi phí thuế theo luật địa phương và khả năng các khoản nợ AT1 không còn đủ điều kiện theo quy định Mỹ. Ngoài ra, UBS cũng có thể mất một số khách hàng vốn coi trọng việc ngân hàng không phải là định chế tài chính Mỹ hoặc Anh. Dù vậy, các nhà lập pháp – đặc biệt là phe bảo thủ chiếm đa số – hiểu rõ rủi ro nếu Thụy Sĩ không còn ngân hàng nào mang tầm toàn cầu, sau khi từng có tới hai ngân hàng như vậy.

Tuy nhiên, một thỏa hiệp vẫn khả thi. Chẳng hạn, chính phủ có thể cho phép sử dụng vốn AT1 cùng với CET1 để bù đắp giá trị các công ty con nước ngoài. Theo phân tích của JPMorgan, nếu tất cả AT1 được tính vào, UBS chỉ cần huy động thêm 5 tỷ USD CET1 thay vì 24 tỷ USD. Một phương án khác là cho phép AT1 bù đắp 20% tổng yêu cầu vốn, với phần còn lại là CET1 – như vậy ngân hàng sẽ cần thêm khoảng 15 tỷ USD.

Mặc dù không làm hài lòng những người theo chủ nghĩa thận trọng tuyệt đối về vốn, nhưng đây là phương án dung hòa khả thi. Đặc biệt khi các nhà quản lý Thụy Sĩ đã và đang điều chỉnh để chứng khoán AT1 hấp thụ lỗ hiệu quả hơn trong khủng hoảng. Dù UBS có lợi thế đàm phán nhờ khả năng chuyển trụ sở, nhưng thời gian không đứng về phía họ: ngân hàng phải đối mặt với hơn 18 tháng bất ổn về vốn, và cổ phiếu đã giảm 20% từ cuối tháng 1 – có thể còn giảm nữa nếu nhà đầu tư lo ngại. Trong khi đó, các nhà lập pháp đang muốn tránh lặp lại thất bại như Credit Suisse – vốn không sụp đổ vì vấn đề vốn mà vì khách hàng giàu có mất niềm tin vào mô hình kinh doanh. Đánh vào lợi nhuận của UBS cũng có thể tiềm ẩn rủi ro tương tự.