Một quan chức quân sự cấp cao của Đài Loan cho biết lực lượng không quân và đơn vị tên lửa Trung Quốc, những đơn vị sẽ đóng vai trò trong cuộc tấn công Đài Loan, đã được cải thiện đến mức có thể “chuyển từ hoạt động thời bình sang hoạt động chiến tranh bất cứ lúc nào”.

Các quan chức quốc phòng Đài Loan khác cho biết các hoạt động của Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) hiện bao gồm huấn luyện liên tục các lực lượng đổ bộ gần các cảng xuất phát để tấn công Đài Loan, luôn trong trạng thái sẵn sàng của các đơn vị không quân lục quân sẽ thả quân xuống Đài Loan bằng đường không và một hệ thống tên lửa mới có khả năng tấn công bất cứ đâu trên đảo.

Đô đốc Samuel Paparo, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ, vào tháng 2 cho biết đã “rất gần” đến thời điểm mà “vỏ bọc của một cuộc tập trận” có thể che đậy sự chuẩn bị cho một cuộc tấn công.

Theo Bộ Quốc phòng Đài Loan, máy bay chiến đấu của PLA bay vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan hơn 245 lần mỗi tháng, so với dưới 10 lần mỗi tháng cách đây 5 năm. Chúng cũng vượt qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan 120 lần mỗi tháng, xóa bỏ ranh giới không chính thức trước đây.

Một quan chức quốc phòng Mỹ nói: “Riêng điều đó đã là một minh chứng rõ ràng cho sự leo thang và áp lực liên tục trên không phận đang được thực hiện chống lại Đài Loan”.

Nhấn mạnh sức mạnh không quân mạnh mẽ của mình, Trung Quốc đã thực hiện 153 phi vụ máy bay chiến đấu gần Đài Loan chỉ trong một ngày vào tháng 10 năm ngoái.

Một quan chức quốc phòng Đài Loan cho biết sức mạnh không quân được tăng cường là do lực lượng không quân PLA đã “mở rộng bán kính tác chiến” với các máy bay chiến đấu mới – J-10, J-11, J-16 và J-20 – có thể tiếp cận Đài Loan từ các căn cứ sâu trong nội địa mà không cần tiếp nhiên liệu tại các căn cứ ven biển, và với máy bay tiếp liệu trên không Y-20 của họ.

Hải quân PLA cũng đã có những cải thiện nhanh chóng. Kể từ năm 2022, họ đã duy trì sự hiện diện luân phiên của các tàu chiến, thường xuyên nhất là tàu khu trục Type 052D, ở eo biển Miyako và kênh Bashi, những tuyến đường duy nhất dẫn tàu Trung Quốc ra Thái Bình Dương.

Ông Yang Tai-yuan, cựu chỉ huy trưởng Trường Lục quân Đài Loan, nói rằng để tấn công Đài Loan, tàu chiến Trung Quốc “sẽ phải ra Thái Bình Dương rất sớm” để tránh bị mắc kẹt gần Trung Quốc hơn khi chiến tranh bắt đầu. Đã có sự tăng cường tàu chiến của Hải quân PLA ở Tây Thái Bình Dương vào năm ngoái như một cuộc diễn tập cho kịch bản đó.

Quan chức quốc phòng Mỹ cho biết Hải quân PLA và Cảnh sát biển Trung Quốc luôn có khoảng chục tàu triển khai quanh Đài Loan. Điều đó, kết hợp với các cảng gần đó, có nghĩa là Hải quân PLA và các tàu liên kết có thể “chuyển sang tư thế phong tỏa… trong vài giờ”.

Quan chức quốc phòng Đài Loan cho biết sự hiện diện của tàu chiến có nghĩa là Trung Quốc có thể phát động tấn công đường không mà không báo trước. Đài Bắc theo dõi sát sao các loại trực thăng mà PLA vận hành trên tàu khu trục hoặc tàu tấn công đổ bộ Type 075 vì chúng có thể thả lực lượng đặc nhiệm xuống Đài Loan bằng đường không. Ông nói thêm: “Với việc triển khai hải quân tiền phương này, họ đã rút ngắn cả khoảng cách và thời gian” đến Đài Loan.

Tuy nhiên, các quan chức quân sự và chuyên gia cho biết PLA cũng đã đạt được những tiến bộ đáng kể ở các lĩnh vực khác.

Tình báo Mỹ cho biết Chủ tịch Tập Cận Bình vào năm 2019 đã yêu cầu PLA phát triển khả năng tấn công Đài Loan vào năm 2027. Phát biểu tại Diễn đàn Sedona, Paparo cho biết dường như họ đã đạt được một số mục tiêu, dẫn chứng là lực lượng tên lửa và chòm sao vệ tinh mà họ đã đưa vào không gian.

Năm 2015, ông Tập bắt đầu tái cơ cấu cấu trúc chỉ huy và các đơn vị của PLA. Các chuyên gia cho biết các cuộc tập trận quy mô lớn mà PLA đã tiến hành quanh Đài Loan kể từ khi Nancy Pelosi, khi đó là Chủ tịch Hạ viện Mỹ, thăm vào năm 2022 cho thấy họ đang làm chủ các hoạt động phối hợp giữa các quân chủng, đó là mục tiêu chính của cải cách đó.

Joshua Arostegui, chuyên gia về PLA tại Đại học Chiến tranh Lục quân Mỹ, cho biết trong cuộc tập trận được tiến hành phản ứng trước chuyến thăm của Pelosi, PLA đã thực hành các hoạt động khác nhau – như tên lửa và đạn đạo, diễn tập hải quân và không quân – vào các ngày riêng biệt.

Ông nói: “Nhanh chóng đến cuộc tập trận gần đây nhất tập trung vào Đài Loan, họ đã thực hiện tất cả cùng lúc. Họ ngày càng tự tin hơn vào khả năng chỉ huy và kiểm soát các hoạt động quy mô lớn… Điều đó khiến mọi người sợ hãi.”

Một số thay đổi lớn nhất đã diễn ra trong Lực lượng Lục quân PLA, lực lượng này sẽ cung cấp phần lớn trong số hàng trăm nghìn quân cần thiết để chiếm và kiểm soát Đài Loan.

Cải cách của ông Tập đã chia nhỏ nhiều đơn vị lục quân lớn thành các đơn vị nhỏ hơn, linh hoạt hơn, bao gồm sáu lữ đoàn hợp thành đổ bộ được triển khai dọc bờ biển đối diện Đài Loan. Arostegui nói: “Điều này phản ánh sự chú trọng mới của PLA đối với Đài Loan và đặt nền móng cho khả năng tác chiến thực tế”.

Một quan chức quân sự cấp cao của Đài Loan cho biết PLA chỉ cần “thời gian chuyển đổi tối thiểu” cho một cuộc tấn công vì họ “huấn luyện không ngừng tại các căn cứ và… đã đóng quân rất gần các cảng nơi họ sẽ lên tàu”.

Các đơn vị đổ bộ có thể hoạt động độc lập hơn với thiết bị vận tải đa dạng hơn, khả năng trinh sát và phạm vi vũ khí rộng hơn. Chúng bao gồm PCH-191, một hệ thống pháo phản lực phóng loạt có tầm bắn 300 km có thể bắn tới bất kỳ đâu ở Đài Loan từ bờ biển Trung Quốc. Nó có tầm bắn tương tự tên lửa tầm ngắn, nhưng rẻ hơn, nạp đạn nhanh hơn và khó bị phát hiện hơn vì có thể phóng từ xe tải.

Theo các quan chức Đài Loan, lần đầu tiên được sử dụng ngay sau chuyến thăm của Pelosi, các hệ thống phóng này hiện được triển khai rộng rãi dọc toàn bộ bờ biển đối diện Đài Loan và sử dụng trong mọi cuộc tập trận hướng tới Đài Loan kể từ đó.

Các hệ thống phóng này có thể được lực lượng mặt đất sử dụng trong đợt bắn phá ban đầu để vô hiệu hóa hệ thống phòng không của Đài Loan và cũng có thể được các đơn vị đổ bộ sử dụng để tấn công các đơn vị ven biển nhỏ của Đài Loan được thiết kế để chống lại hạm đội xâm lược.

Dennis Blasko, một nhà phân tích kỳ cựu về PLA, cho biết: “Những khả năng như vậy có thể được sử dụng mà không cần nhiều sự chuẩn bị. Với sự giúp đỡ của chúng, các đơn vị đổ bộ hoặc không quân lục quân có thể khởi động nhanh hơn đáng kể. Đó là điều rất khó chống lại.”

Quan chức quốc phòng Mỹ cho biết lĩnh vực mà PLA dường như đạt được thành công lớn nhất là “trong việc phát triển và tích hợp chiến dịch tấn công hỏa lực phối hợp”.

Nhưng họ đang gặp khó khăn ở một số lĩnh vực, đặc biệt là khả năng lãnh đạo và ra quyết định quân sự. “Đây là kiểu hoạt động cực kỳ phức tạp… và họ chỉ đơn giản là chưa chứng tỏ được khả năng thích ứng với chiến tranh hiện đại.”