Động thái này đánh dấu một bước lùi hiếm hoi trong chiến lược thương mại cứng rắn của vị tổng thống đương nhiệm, được thúc đẩy bởi phản ứng dữ dội từ thị trường tài chính toàn cầu.

Thông qua bài đăng trên nền tảng mạng xã hội, Trump đã xác nhận rằng sự hỗn loạn trên thị trường tài chính là yếu tố quan trọng dẫn đến quyết định này. Đối với giới đầu tư và các nhà hoạch định chính sách kinh tế, đây là minh chứng rõ nét về mức độ ảnh hưởng của các biện pháp bảo hộ thương mại đến sự ổn định của hệ thống tài chính quốc tế.

Phân tích chi tiết về gói thuế quan bị tạm hoãn

Gói thuế quan mà Trump tạm hoãn 90 ngày được chính quyền Mỹ mô tả như một biện pháp đối ứng nhằm cân bằng lại những "bất công" trong thương mại quốc tế. Đặc điểm nổi bật của chính sách này là việc áp dụng mức thuế khác nhau cho từng quốc gia, được tính toán dựa trên thặng dư thương mại của họ với Hoa Kỳ - một phương pháp chưa từng có tiền lệ trong lịch sử thương mại Mỹ.

Thay vào đó, các đối tác thương mại được đề cập sẽ chỉ phải chịu mức thuế cố định 10% áp dụng đồng loạt cho tất cả hàng nhập khẩu từ nước ngoài vào Mỹ kể từ ngày 5/4. Mức thuế 10% này, dù vẫn là một rào cản thương mại đáng kể, nhưng được đánh giá là ít gây tổn hại hơn nhiều so với các mức thuế "có đi có lại" có thể lên đến hàng chục phần trăm đối với một số quốc gia.

Điều đáng chú ý là Trung Quốc - đối tác thương mại lớn nhưng cũng là đối tác chiến lược của Mỹ - đã không được hưởng lợi từ quyết định tạm hoãn này. Ngược lại, Trump còn tuyên bố tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc từ 104% lên 125%, một động thái được xem là phản ứng trực tiếp trước kế hoạch trả đũa của Bắc Kinh với mức thuế 84% đối với hàng hóa Mỹ.

"Các quốc gia khác phải chịu thuế đã không, theo đề nghị mạnh mẽ của tôi, trả đũa dưới bất kỳ hình thức nào," Trump viết trong bài đăng của mình, ngụ ý rằng việc không áp dụng biện pháp trả đũa là một yếu tố quan trọng trong quyết định tạm hoãn.

Tác động thị trường và áp lực từ giới tài chính

Phố Wall đã phản ứng mạnh mẽ đối với cả hai quyết định của Trump - cả khi ông áp đặt và khi ông tạm hoãn thuế quan. Việc triển khai thuế quan đối ứng đã kích hoạt làn sóng bán tháo trên thị trường chứng khoán toàn cầu, với các chỉ số chính sụt giảm liên tục trong nhiều phiên giao dịch, phản ánh nỗi lo ngại ngày càng tăng về khả năng xảy ra suy thoái kinh tế.

Các nhà phân tích từ các tổ chức tài chính hàng đầu như Goldman Sachs, Morgan Stanley và JP Morgan đã liên tiếp cảnh báo về nguy cơ suy giảm tăng trưởng kinh tế và thậm chí là suy thoái toàn cầu nếu chính sách thuế quan cứng rắn được duy trì. Áp lực từ các CEO của các tập đoàn lớn cũng gia tăng khi họ lo ngại về tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu và chi phí sản xuất.

"Tôi nghĩ rằng mọi người đang phản ứng hơi quá mức," Trump giải thích với các phóng viên tại Nhà Trắng. "Họ đang trở nên hơi hoảng loạn, hơi sợ hãi." Tuyên bố này phản ánh sự thừa nhận gián tiếp về tác động mạnh mẽ của chính sách thuế quan đối với tâm lý thị trường.

Sau thông báo tạm hoãn chỉ số S&P 500 đã tăng vọt 9.5% - mức tăng một ngày ấn tượng nhất kể từ năm 2008, trong thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu. Thị trường dầu mỏ - vốn đã giảm mạnh do lo ngại về suy thoái kinh tế - cũng hồi phục đáng kể, phản ánh sự lạc quan trở lại về triển vọng tăng trưởng.

Triển vọng kinh tế Mỹ và nguy cơ suy thoái

Trước khi Trump công bố quyết định tạm hoãn, nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu đã bắt đầu điều chỉnh dự báo về triển vọng kinh tế Mỹ theo hướng tiêu cực hơn. Quyết định áp thuế quan được Trump công bố vào ngày 2/4 đã làm trầm trọng thêm tâm lý tiêu dùng vốn đã suy giảm, trong khi các ngân hàng đầu tư lớn trên Phố Wall đã nâng xác suất xảy ra suy thoái toàn cầu trong năm nay.

Theo đánh giá của các nhà phân tích, sự kết hợp giữa giá cả tăng cao do thuế quan và hoạt động kinh doanh thận trọng hơn không chỉ làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế mà còn có thể đẩy nền kinh tế Mỹ vào tình trạng co lại. Mặc dù định nghĩa về "suy thoái" có sự khác biệt giữa các nhà kinh tế, nhưng quan điểm phổ biến cho rằng đó là giai đoạn khi sản lượng kinh tế suy giảm trong hai quý liên tiếp.

Động thái đảo chiều của Trump đã mang lại tia hy vọng cho giới tài chính, thể hiện qua việc Goldman Sachs Group Inc. đã nhanh chóng rút lại dự báo suy thoái của họ. Tuy nhiên, bầu không khí bất ổn vẫn bao trùm thị trường do tính không thể dự đoán trong chính sách thương mại của chính quyền Trump, cùng với tác động tiếp diễn từ các mức thuế vẫn đang có hiệu lực, đặc biệt là thuế quan cao đối với hàng hóa Trung Quốc.

Quan hệ đặc biệt với Canada, Mexico và trường hợp ngoại lệ của Trung Quốc

Hai đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ - Canada và Mexico - đã được miễn trừ khỏi chính sách thuế quan đối ứng, nhưng vẫn phải đối mặt với thuế 25% mà Trump đã gắn kết với các vấn đề phi thương mại như ma túy bất hợp pháp và người nhập cư trái phép qua biên giới Mỹ. Một ngoại lệ quan trọng là các sản phẩm được bảo vệ bởi Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ không bị áp thuế này.

Trường hợp của Trung Quốc nổi bật như một trường hợp đặc biệt trong chiến lược thương mại của Trump. Mối quan hệ căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh có lịch sử lâu dài từ nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, khi ông đã khởi động một cuộc chiến thương mại quy mô lớn với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Trong nhiệm kỳ thứ hai, Trump đã mở rộng phạm vi lý do cho việc áp đặt thuế quan đối với Trung Quốc, vượt ra ngoài các vấn đề thương mại thuần túy. Các sắc lệnh gần đây của ông cho thấy thuế quan còn được sử dụng như một công cụ để buộc Trung Quốc chịu trách nhiệm về việc bị cáo buộc không kiểm soát đủ việc xuất khẩu fentanyl và các tiền chất hóa học của nó - những chất đã góp phần vào cuộc khủng hoảng opioid đang diễn ra tại Mỹ.

Triển vọng sau thời gian tạm hoãn 90 ngày

Tính không thể bất định của chính quyền Trump khiến việc đưa ra dự báo chính xác về những gì sẽ xảy ra sau thời gian tạm hoãn 90 ngày là vô cùng khó khăn. Theo thông báo của Trump, mục đích của việc tạm hoãn là tạo cơ hội cho các đối tác thương mại đàm phán các thỏa thuận mới với Mỹ để tránh thuế quan.

Các yêu cầu đàm phán từ phía Mỹ rất toàn diện, từ việc giảm thuế quan của nước ngoài đối với hàng hóa Mỹ đến loại bỏ các rào cản phi thuế quan như quy định kỹ thuật phức tạp, hạn ngạch nhập khẩu, trợ cấp cho nhà sản xuất trong nước và tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Mục tiêu tổng thể mà Trump đặt ra là xóa bỏ thâm hụt thương mại của Mỹ, điều mà ông cho rằng là kết quả của các rào cản thương mại bất công.

Khi thời hạn 90 ngày kết thúc vào đầu tháng 7, các quốc gia chưa đạt được thỏa thuận với Mỹ có thể sẽ phải đối mặt với các mức thuế quan đối ứng một lần nữa. Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng Trump sẽ công bố thêm một đợt tạm hoãn khác, đặc biệt nếu thị trường tài chính phản ứng tiêu cực trước viễn cảnh thuế quan được áp dụng trở lại. Tiền lệ này đã được thiết lập khi Trump hai lần trì hoãn việc áp dụng thuế quan đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada.

Quyết định tạm hoãn thuế quan của Trump đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính sách thương mại của Mỹ, phản ánh sự cân nhắc giữa mục tiêu bảo hộ và thực tế của thị trường toàn cầu hóa. Trong khi nhiều nhà quan sát thị trường tài chính tạm thời thở phào nhẹ nhõm, sự bất ổn sâu sắc vẫn tồn tại về hướng đi trong tương lai của chính sách thương mại Mỹ. Đối với các nhà đầu tư và doanh nghiệp, việc điều hướng trong môi trường đầy biến động này đòi hỏi sự thận trọng cao độ và khả năng thích ứng nhanh chóng với các thay đổi chính sách.