Thông báo vào hôm thứ Hai xuất hiện chỉ vài ngày trước khi Tổng thống Trump dự định sẽ công bố chính sách thuế quan mới với các đối tác thương mại của Hoa Kỳ, trong bối cảnh chính sách thương mại đang triển khai đầy biến động với nhiều đảo ngược và thay đổi bất ngờ.

Trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social, Trump nêu rõ ông áp đặt thuế quan vì nhiều lý do, cáo buộc rằng "Venezuela đã có chủ ý và lừa dối khi đưa vào Hoa Kỳ, một cách bí mật, hàng chục nghìn tội phạm cấp cao và các đối tượng khác, trong đó có nhiều kẻ giết người và những nhân vật có bản chất cực kỳ bạo lực".

Theo công ty tư vấn Kpler, Venezuela xuất khẩu 660,000 thùng dầu thô mỗi ngày trên toàn cầu trong năm ngoái. Trung Quốc - quốc gia đã bị Trump áp thuế 20% trong năm nay - là một trong những nước mua nhiều nhất, cùng với các quốc gia khác là Ấn Độ, Tây Ban Nha và Ý.

Trong cuộc trả lời phóng viên sau đó vào thứ Hai, Trump khẳng định mức thuế 25% đối với các nước mua dầu thô Venezuela sẽ được áp dụng bổ sung vào bất kỳ khoản thuế hiện hành nào. "Đúng vậy, đây là thuế bổ sung vào các mức thuế quan hiện có," vị Tổng thống xác nhận.

Theo sắc lệnh hành pháp công bố vào tối thứ Hai, một khi được áp dụng, thuế quan sẽ được duy trì trong 1 năm kể từ ngày cuối cùng quốc gia đó nhập khẩu dầu từ Venezuela, trừ khi Bộ trưởng thương mại Hoa Kỳ phê duyệt việc dỡ bỏ sớm hơn.

Hoa Kỳ đã nhập khẩu khoảng 230,000 thùng/ngày từ Venezuela trong năm 2024, đưa quốc gia Nam Mỹ này trở thành nhà cung cấp lớn thứ tư của Hoa Kỳ trong năm ngoái.

Cuộc leo thang mới nhất trong cuộc chiến thương mại của Trump diễn ra chỉ vài ngày sau khi Caracas đồng ý bắt đầu tiếp nhận các chuyến bay chở người di cư bị trục xuất từ Hoa Kỳ - một sự nhượng bộ đối với Tổng thống Hoa Kỳ.

Động thái này tiềm ẩn nguy cơ gây xáo trộn nghiêm trọng cho thị trường dầu mỏ, điều mà Nhà Trắng đã nỗ lực tránh nhằm ngăn chặn việc gián đoạn nguồn cung làm tăng giá xăng cho người tiêu dùng Mỹ. Giá dầu Brent đã tăng 1.3% ngay sau thông báo này.

"Nếu nguồn cung từ Venezuela bị rút khỏi thị trường, điều đó đồng nghĩa với việc nguồn cung toàn cầu suy giảm, khiến giá dầu tăng cao," Matt Smith, chuyên gia phân tích dầu mỏ hàng đầu tại Kpler nhận định. "Điều này sẽ chuyển hóa thành giá tăng tại các trạm xăng, hoàn toàn trái ngược với mục tiêu của Tổng thống Trump."

Trung Quốc và Hoa Kỳ là những nước mua dầu thô Venezuela lớn nhất

Tổng thống Hoa Kỳ đã mô tả biện pháp chưa từng có tiền lệ vào thứ Hai là thuế quan thứ cấp và tuyên bố loại thuế này sẽ có hiệu lực từ ngày 2/4 - thời điểm các mức thuế tương ứng đối với các quốc gia khác cũng sẽ bắt đầu có hiệu lực.

Các nhà phân tích dự đoán rằng nhiều quốc gia có khả năng sẽ cắt giảm nhập khẩu thay vì đối mặt với rủi ro từ thuế quan. "Chúng tôi chưa từng chứng kiến thuế quan thứ cấp nhưng nếu hiểu theo nghĩa đen tuyên bố của Tổng thống Trump trên Truth Social, điều này có thể dẫn đến sự gián đoạn đáng kể đối với hoạt động xuất khẩu của Venezuela," Fernando Ferreira, Giám đốc rủi ro địa chính trị tại công ty tư vấn Rapidan Energy nhận định.

"Nếu không có sự làm rõ từ chính quyền về các trường hợp miễn trừ tiềm năng, tôi tin rằng hầu hết các quốc gia sẽ tự áp đặt lệnh trừng phạt để tránh thuế quan toàn diện đối với tất cả hàng xuất khẩu sang Hoa Kỳ," ông bổ sung.

Bộ Tài chính Hoa Kỳ gần đây đã hủy bỏ giấy phép hoạt động của Chevron tại Venezuela, yêu cầu tập đoàn dầu khí có trụ sở tại California này dừng hoạt động trong vòng 30 ngày. Vào ngày hôm qua, Bộ Tài chính đã gia hạn thời hạn cho Chevron dừng sản xuất dầu tại quốc gia này đến ngày 27/5.

Giấy phép của Chevron cho phép công ty xuất khẩu khoảng 200,000 thùng/ngày vào năm ngoái, điều mà phe đối lập dân chủ Venezuela cáo buộc đã góp phần tài trợ cho các hoạt động đàn áp của chính phủ Tổng thống Nicolás Maduro. Chevron từ chối bình luận về cả thông báo thuế quan lẫn việc gia hạn của Bộ Tài chính. Chính phủ Venezuela từ chối yêu cầu bình luận.

Như một phần của thỏa thuận để Venezuela tiếp tục chấp nhận người bị trục xuất từ Hoa Kỳ, một chuyến bay chở 199 người đã hạ cánh gần Caracas vào Chủ nhật. Trong những tuần gần đây, Trump đã thúc đẩy việc trục xuất hàng trăm thành viên bị cáo buộc thuộc băng đảng Tren de Aragua của Venezuela - tổ chức mà Hoa Kỳ đã chính thức xác định là tổ chức khủng bố. Trong bài đăng trên Truth Social vào thứ Hai, Tổng thống đã đề cập đến băng đảng này và tuyên bố rằng Venezuela đã thể hiện thái độ hết sức thù địch với Hoa Kỳ và các giá trị tự do mà Mỹ ủng hộ.

Đầu tháng này, Hoa Kỳ đã trục xuất một số thành viên băng đảng bị cáo buộc đến El Salvador, nơi Tổng thống Nayib Bukele đã đồng ý giam giữ họ trong các nhà tù chất lượng cao với mức giá hợp lý, giúp tiết kiệm ngân sách thuế của chính phủ. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ vào thứ Hai thông báo họ sẽ trục xuất ba thành viên bị cáo buộc của Tren de Aragua đến Chile.

Chính phủ Maduro - vốn thường xuyên sử dụng làn sóng di cư của công dân nước mình làm đòn bẩy trong các cuộc đàm phán với Washington - đã cáo buộc những người di cư đã bị "bắt cóc" và đưa đến El Salvador.

Ryan Berg, Giám đốc chương trình châu Mỹ tại viện nghiên cứu Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington, nhận định rằng nếu thuế quan tác động đến tất cả các quốc gia có doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dầu mỏ của Venezuela, biện pháp này có thể càng cô lập Maduro trong nỗ lực củng cố quyền lực của ông ta.

"Mức thuế này thực sự có thể tạo ra tác động sâu rộng, buộc các công ty phải rút lui khỏi thị trường dầu mỏ Venezuela," Berg nhận định.