Những phát biểu của Tổng thống Trump vào hôm Chủ nhật phản ánh sự bất mãn tại Nhà Trắng đối với Tổng thống Nga trong bối cảnh đàm phán về giải pháp cho cuộc chiến Ukraine vẫn tiếp diễn mà không có bước đột phá rõ ràng. Lời đe dọa mới nhắm vào hàng nhập khẩu từ các quốc gia mua dầu của Nga xuất hiện khi Trump chuẩn bị áp thuế quan lên hàng hóa từ nhiều đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ vào thứ Tư. Tổng thống Trump đã tuyên bố thời điểm này là "ngày giải phóng", nhưng kế hoạch này đã gây ra sự biến động trên thị trường và lo ngại sâu sắc giữa các doanh nghiệp và chính phủ toàn cầu.

Phản ứng gay gắt của Trump nhắm vào Moscow đánh dấu sự thay đổi trong giọng điệu của Tổng thống Mỹ, người mà trong nhiều tuần qua đã đổ lỗi cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy vì miễn cưỡng đi đến thỏa thuận.

Tổng thống Mỹ đã chỉ trích Putin vì công kích tính chính danh của Zelenskyy với tư cách là nhà lãnh đạo Kyiv. "Nếu chúng ta đang trong tiến trình đàm phán, có thể nói rằng tôi rất tức giận, vô cùng bực bội khi Putin bắt đầu đặt vấn đề về uy tín của Zelenskyy," Trump chia sẻ với NBC News. "Điều đó không đi đúng hướng, các bạn hiểu chứ?"

Ukraine đã sẵn sàng chấp nhận đề xuất của Mỹ về kế hoạch ngừng bắn toàn diện 30 ngày, nhưng Nga từ chối phương án này. Moscow chỉ đồng ý ngừng tấn công các cơ sở hạ tầng năng lượng và giới hạn hoạt động tại Biển Đen, kèm điều kiện phương Tây phải dỡ bỏ trước các lệnh trừng phạt liên quan đến nông nghiệp. Theo cáo buộc của Tổng thống Zelenskyy, Nga đã vi phạm thỏa thuận này ít nhất hai lần. "Nga phải bị buộc phải chấp nhận hòa bình và chỉ có áp lực mới phát huy tác dụng," ông tuyên bố cuối tuần qua.

Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, người đã dành bảy giờ với Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago vào thứ Bảy, đã tiết lộ với Financial Times rằng Tổng thống Mỹ đang hết kiên nhẫn với Putin về vấn đề ngừng bắn. "Tôi nghĩ chúng ta đang đi đúng hướng," Stubb phát biểu trong chuyến thăm London, nơi ông sẽ thông tin cho Thủ tướng Anh Sir Keir Starmer về các cuộc thảo luận của mình với Trump vào ngày hôm nay. Trong cuộc điện đàm tối Chủ nhật, nhà lãnh đạo Anh đã cập nhật cho Tổng thống Mỹ về các cuộc thảo luận giữa hơn 30 quốc gia ủng hộ Kyiv tại Paris trong tuần qua.

Theo phát ngôn viên Văn phòng Thủ tướng Starmer, các nhà lãnh đạo đều nhất trí về việc cần tiếp tục gây sức ép chung đối với Putin. Bên cạnh đó, Tổng thống Trump và Thủ tướng Starmer đã bàn thảo về quan hệ thương mại song phương. Tổng thống Phần Lan Stubb tiết lộ đã kiến nghị một mốc thời gian quan trọng là ngày 20/4, tròn 3 tháng kể từ khi Trump nhậm chức để các bên chấp thuận lệnh ngừng bắn toàn diện 30 ngày trên mọi mặt trận. Đáng chú ý, ngày này cũng là dịp hiếm hoi khi cả Giáo hội Công giáo và Chính thống giáo cùng kỷ niệm Lễ Phục sinh.

"Moscow đang kéo dài thời gian và liên tục đưa ra những yêu sách mới," Tổng thống Stubb nhận định. "Chúng ta cần vạch trần chiến thuật lừa dối của Putin. Thực tế là Nga hiện không có ý định tìm kiếm hòa bình. Do đó, chúng ta buộc phải áp đặt giải pháp hòa bình lên Nga." Theo tiết lộ của Tổng thống Ukraine Zelenskyy vào tối Chủ nhật, Tổng thống Stubb đã thông báo đầy đủ về nội dung cuộc gặp với Trump trong cuộc điện đàm giữa hai bên.

"Chúng ta cần tăng cường hợp tác với Hoa Kỳ, tìm cách buộc Nga phải chấp nhận hòa bình, và nỗ lực về các đảm bảo an ninh, điều phải trở thành bước tiếp theo của chúng ta sau lệnh ngừng bắn," Zelenskyy phát biểu. "Nga tiếp tục tìm kiếm lý do để kéo dài cuộc chiến này thêm nữa. Putin đang diễn lại chính trò chơi mà ông ta đã thực hiện từ năm 2014."

Trump trước đây đã đe dọa Nga với thuế quan và lệnh trừng phạt mới nếu Moscow từ chối một thỏa thuận, nhưng việc mở rộng áp lực thương mại đến các quốc gia mua dầu của Nga sẽ tạo thêm sức ép lên Putin.

"Nếu không đạt được thỏa thuận và tôi xác định lỗi thuộc về Nga, tôi sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp," Trump khẳng định với NBC. Mặc dù chưa nêu chi tiết kế hoạch, ông cho biết những nước mua dầu Nga sẽ bị cấm bán mọi sản phẩm - không chỉ dầu mỏ - vào thị trường Mỹ, đồng thời đề cập việc áp thuế từ 25% đến 50% đối với toàn bộ dầu mỏ.

Tổng thống Mỹ cũng cảnh báo sẽ áp dụng biện pháp tương tự với Iran nếu Tehran không đồng ý thỏa thuận về chương trình hạt nhân, thậm chí tái khẳng định đe dọa "ném bom" nếu họ không tuân thủ.