Mức thuế mới 34% được Tổng thống Donald Trump công bố vào hôm thứ Tư sẽ bổ sung vào mức thuế 20% đã có hiệu lực từ đầu năm nay, ảnh hưởng đến phần lớn giá trị nửa nghìn tỷ USD hàng hóa mà các doanh nghiệp Trung Quốc xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong năm 2024. Mức thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 9/4, theo lời tuyên bố của ông Trump trong một sự kiện tại Vườn Hồng Nhà Trắng.

"Nói một cách đơn giản rằng nếu mức tăng thuế 20% trước đây của Trump đã như một nhát búa giáng vào thương mại Mỹ - Trung, thì hành động hôm nay chẳng khác nào một phát súng bazooka," Jennifer Welch, chuyên gia phân tích kinh tế địa chính trị của Bloomberg Economics nhận xét.

Đợt thuế mới nhất này đưa mức thuế của Hoa Kỳ tiến gần đến ngưỡng 60% mà Trump đã đề cập trong chiến dịch tranh cử của mình.

Tập đoàn Macquarie ước tính năm ngoái rằng tăng trưởng GDP của Trung Quốc có thể sụt giảm 2 điểm phần trăm nếu mức thuế 60% được áp dụng. Một mô phỏng của Bloomberg Economics cho thấy thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ co hẹp gần như biến mất với mức thuế cao đến vậy.

Bộ Thương mại Trung Quốc chưa phản hồi yêu cầu bình luận vào sáng sớm thứ Năm. Trong khi đó, hãng thông tấn chính thức Tân Hoa Xã đã đăng tải bài bình luận chỉ trích mạnh mẽ chiến dịch thuế quan của Trump, mô tả đây là "hành động bắt nạt tự gây hại".

"Bằng cách biến thương mại thành một trò chơi ăn miếng trả miếng quá đơn giản, Washington đang phá hủy hệ thống thương mại toàn cầu vốn dựa trên hiệu quả, chuyên môn hóa và lợi ích chung, gây tổn hại cho cả nền kinh tế Mỹ lẫn nền kinh tế toàn cầu nói chung," Tân Hoa Xã nhận định.

Bắc Kinh đã đáp trả các mức thuế trước đây bằng việc áp đặt thuế lên các sản phẩm của Mỹ. Trung Quốc cũng đã hạn chế xuất khẩu khoáng sản chiến lược và nhắm vào thêm nhiều công ty Mỹ để điều tra, những biện pháp mà quốc gia này có thể thực hiện để đáp trả động thái mới nhất của Trump.

"Những mức thuế này sẽ đặt Trung Quốc dưới áp lực khổng lồ," Martin Chorzempa, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson ở Washington cho biết.

"Phản ứng của Trung Quốc đối với hai vòng áp thuế gần đây tương đối ôn hòa, nhưng hành động hôm nay có thể khiến Bắc Kinh trở nên cứng rắn hơn và dẫn đến leo thang nghiêm trọng vượt xa khỏi phạm vi thuế quan," ông bổ sung.

Mức thuế đối ứng mới này sẽ bổ sung vào chuỗi động thái của Hoa Kỳ nhằm kiềm chế thâm hụt thương mại với Trung Quốc, bao gồm các mức thuế hiện hành từ nhiệm kỳ đầu tiên của Trump và được duy trì bởi chính quyền Biden.

Các miễn trừ thuế De Minimis, hiện cho phép các gói hàng trị giá 800 USD hoặc thấp hơn từ Trung Quốc và Hồng Kông vào Hoa Kỳ miễn thuế, sẽ chấm dứt vào ngày 2/5, theo thông báo của Nhà Trắng vào thứ Tư. Miễn trừ thuế này đã tạo điều kiện cho sự phát triển của các sàn thương mại trực tuyến như Shein và Temu của PDD Holdings - những đơn vị vận chuyển hàng hóa trực tiếp từ các nhà máy Trung Quốc đến người tiêu dùng Mỹ.

Những hành động này của Hoa Kỳ có thể buộc Bắc Kinh phải bơm thêm kích thích cho nền kinh tế trong nước để bù đắp cho tác động tiêu cực có thể xảy ra đối với nhu cầu. Nền kinh tế Trung Quốc vốn đã đang vật lộn với tình trạng dư thừa nguồn cung đang kéo giá xuống thấp. Vấn đề này có thể trở nên trầm trọng hơn do sự sụt giảm xuất khẩu bởi thuế quan.

Các nhà kinh tế dự đoán PBoC sẽ giảm lượng tiền mặt mà các ngân hàng phải dự trữ trong quý này, điều này sẽ cho phép các tổ chức tài chính cho vay nhiều tiền hơn đến các hộ gia đình và doanh nghiệp.

Tiêu dùng của Trung Quốc đã thể hiện dấu hiệu khả quan nhờ sáng kiến của chính phủ trợ cấp mua ô tô và đồ gia dụng. Tuy nhiên, lạm phát tiêu dùng đã giảm sâu hơn dự báo vào đầu năm nay, và kỳ vọng cho hoạt động kinh doanh tương lai trong ngành sản xuất đã suy yếu tháng thứ hai liên tiếp vào tháng 3, xuống mức thấp nhất trong năm 2025.

Căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh đã trở nên gay gắt hơn kể từ khi Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng Một. Tổng thống Mỹ vẫn chưa đối thoại với người đồng cấp Trung Quốc sau hơn hai tháng kể từ lễ nhậm chức. Hai bên cũng đang bế tắc về vai trò bị cáo buộc của Trung Quốc trong dòng chảy fentanyl vào Mỹ, lý do mà Trump đã viện dẫn cho mức thuế 20% áp đặt vào đầu năm nay.

Fentanyl đã trở thành điểm nóng trong quan hệ Mỹ - Trung, với việc Trump cáo buộc Bắc Kinh đã làm quá ít để ngăn chặn các tiền chất của chất này vào Mỹ. Trung Quốc ngược lại đổ lỗi cho chính quyền Trump đã sử dụng vấn đề này như cái cớ để tăng thuế, với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc mô tả đây là "tống tiền" vào đầu tuần này.

Xung đột kinh tế giữa hai chính phủ đã lan sang các công ty tư nhân ở cả hai quốc gia. Các quan chức Trung Quốc đã phản đối nỗ lực của Walmart Inc. trong việc gây áp lực lên các nhà cung cấp Trung Quốc để giảm giá nhằm bù đắp cho thuế quan của Trump. Tỷ phú Hồng Kông Lý Gia Thành đã khiến Bắc Kinh phẫn nộ khi đồng ý bán cảng của công ty ông ở Panama để xoa dịu Trump.

Trump biện hộ cho quyết định tăng thuế mới như một biện pháp công bằng nhằm đối phó với các rào cản mà quốc gia khác đang áp đặt lên doanh nghiệp và hàng hóa Mỹ. Theo ông, mức thuế chung 34% mới chỉ tương đương một nửa so với thuế quan mà Trung Quốc đang đặt lên Hoa Kỳ, khi tính cả ảnh hưởng từ các hàng rào thương mại khác và những cáo buộc về thao túng tiền tệ.

Chính quyền Trump đã cáo buộc Trung Quốc dựng lên các rào cản phi thuế quan gây bất lợi cho xuất khẩu và các công ty Mỹ, những khiếu nại đã được trình bày trong một báo cáo thường niên được USTR công bố tuần này.