Thu thập dữ liệu tại Mỹ ngày càng yếu kém, Fed có thể ra quyết định sai lầm

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Lệnh đóng băng tuyển dụng gây cản trở Cục Thống kê Lao động có thể khiến người dân Mỹ phải trả cái giá đắt hơn nhiều so với khoản tiết kiệm mà chính phủ có được.

Việc chính quyền Trump áp dụng lệnh đóng băng tuyển dụng trên diện rộng đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với chất lượng dữ liệu kinh tế, đặc biệt là tại Cục Thống kê Lao động (BLS) – cơ quan phụ trách thu thập và công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI), một thước đo quan trọng của lạm phát. Do thiếu nhân lực, BLS buộc phải sử dụng phương pháp ước tính giá – suy luận từ các mặt hàng tương tự thay vì thu thập trực tiếp – trên quy mô lớn hơn bình thường, làm dấy lên lo ngại về độ chính xác của số liệu.
Điều này không chỉ khiến các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách hoài nghi về dữ liệu mà còn cản trở khả năng Fed đưa ra các quyết định tiền tệ phù hợp trong bối cảnh nhiều bất ổn. Tiết kiệm được một khoản nhỏ từ nhân sự có thể khiến nền kinh tế Mỹ phải trả cái giá rất lớn nếu những dữ liệu kém chính xác dẫn đến các sai lầm về chính sách.
Sau khi bị truyền thông chất vấn, BLS thừa nhận đã phải thu hẹp phạm vi khảo sát giá tiêu dùng trên toàn quốc do thiếu nhân sự. Trong tháng Tư, cơ quan này ngưng thu thập dữ liệu CPI tại Lincoln (Nebraska) và Provo (Utah), và đến tháng Năm tiếp tục làm điều tương tự tại Buffalo (New York). Việc thiếu dữ liệu thực tế buộc BLS phải sử dụng các phương pháp ước tính để "điền vào chỗ trống", làm dấy lên lo ngại về độ chính xác của số liệu lạm phát – dù chưa rõ các ước lượng này có bóp méo bức tranh tổng thể trong tháng hay không. Tuy nhiên, chỉ riêng khả năng dữ liệu bị sai lệch cũng đủ để gây xáo trộn cho giới đầu tư và gây khó khăn cho các nhà hoạch định chính sách tiền tệ.
Việc BLS tạm ngưng thu thập dữ liệu tại một số khu vực dù có thể là giải pháp tạm thời nhưng đã tạo ra sự hoài nghi lớn về độ chính xác của số liệu lạm phát. Khi dữ liệu trở nên thiếu chắc chắn, các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách sẽ gặp khó khăn trong việc đánh giá đúng tình hình kinh tế, từ đó làm giảm hiệu quả của các quyết định quan trọng. Trong bối cảnh các ngân hàng trung ương đang đối mặt với nhiều bất ổn từ chính sách thương mại và kỳ vọng lạm phát biến động, sự mơ hồ trong dữ liệu càng khiến cho việc điều chỉnh chính sách tiền tệ trở nên phức tạp, đe dọa sự ổn định của thị trường và nền kinh tế nói chung.
Mặc dù BLS vẫn nỗ lực duy trì vai trò là một trong những cơ quan thống kê quan trọng hàng đầu thế giới, nhưng tình trạng thiếu hụt nhân sự và nguồn lực kéo dài đang ngày càng đe dọa uy tín và chất lượng công việc của cơ quan này. Đáng lo ngại hơn, đề xuất ngân sách năm tài chính 2026 của chính quyền Trump dự kiến cắt giảm khoảng 8% ngân sách và nhân sự của BLS, trong bối cảnh ngân sách thực tế của cơ quan này đã liên tục sụt giảm theo lạm phát nhiều năm qua. Thêm vào đó, nhiều nhân viên chủ chốt tại BLS cùng các cơ quan thống kê khác như Cục Phân tích Kinh tế và Cục Điều tra Dân số đang rời bỏ vị trí do nghỉ hưu sớm hoặc chuyển công tác, khiến tình trạng thiếu hụt nhân lực càng thêm trầm trọng. Điều này đặt ra nguy cơ lớn đối với khả năng cung cấp dữ liệu kinh tế chính xác và kịp thời, làm suy giảm niềm tin của công chúng và các nhà hoạch định chính sách vào các con số then chốt cho nền kinh tế.
Wall Street Journal đã trích lời Chủ tịch Inflation Insights Omair Sharif nói rằng BLS đang chuyển sang “các phương pháp kém hiệu quả hơn để điền vào chỗ trống.” Trong dữ liệu tháng 4, BLS đã sử dụng phương pháp ước tính ô khác cho 29% cuộc khảo sát giá hàng hóa và dịch vụ của mình, tăng từ 15% một tháng trước đó và cao hơn nhiều so với bất kỳ tháng nào khác trong năm năm qua. Áp lực về thu thập dữ liệu có thể tiếp tục miễn là lệnh đóng băng tuyển dụng vẫn còn hiệu lực, hiện tại dự kiến đến giữa tháng 7.
Bloomberg