Theo ông Ray Jia, Trưởng bộ phận Nghiên cứu Trung Quốc tại Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), thị trường vàng Trung Quốc trong tháng 3 và cả quý I đã ghi nhận sức mạnh đáng kể, với mức giá nội địa cao kỷ lục, dòng vốn đổ vào các quỹ ETF tăng mạnh và ngân hàng trung ương tiếp tục mua vào. Tuy nhiên, đà tăng giá mạnh mẽ này đang kìm hãm hoạt động nhập khẩu và nhu cầu vàng trang sức.

Ông Jia cho biết, giá vàng tiếp tục leo thang trong tháng 3, lập kỷ lục mới cả ở thị trường trong nước và quốc tế. “Giá vàng tham chiếu SHAUPM tính theo Nhân dân tệ có tháng tăng mạnh nhất trong vòng một năm, trong khi giá vàng PM theo chuẩn LBMA tính bằng USD đạt mức cao nhất kể từ tháng 7 năm 2020,” ông nhận định. Căng thẳng địa chính trị và chính sách thương mại khó đoán của ông Trump khiến vàng càng trở nên hấp dẫn trong vai trò tài sản trú ẩn an toàn.

Bên cạnh đó, sự suy yếu của đồng USD và dòng vốn đổ vào các quỹ ETF vàng toàn cầu tiếp tục đẩy giá tăng mạnh.

Giá vàng tiếp tục tăng mạnh trong tháng 3

Hiệu suất ấn tượng trong tháng 3 cũng giúp quý I trở thành một quý bứt phá, với giá vàng tính bằng cả Nhân dân tệ và USD đều tăng 19%. “Đây là quý I tăng mạnh nhất của giá vàng tính bằng Nhân dân tệ kể từ khi Sở Giao dịch Vàng Thượng Hải (SGE) thành lập vào năm 2002, và quý I có hiệu suất tốt nhất tính bằng USD kể từ năm 1975,” ông Jia viết.

Các yếu tố chính thúc đẩy đà tăng này bao gồm: Nhu cầu trú ẩn tăng cao do rủi ro địa chính trị và thương mại toàn cầu, đồng USD suy yếu do lo ngại về tăng trưởng kinh tế Mỹ và lộ trình lãi suất của Fed, cùng với dòng vốn mạnh vào các quỹ ETF vàng toàn cầu.

Giá vàng đạt mức cao kỷ lục vào quý 1 năm nay

Tuy nhiên, nhu cầu bán buôn trong quý I lại sụt giảm, dù đã có sự phục hồi vào tháng 3. “Lượng vàng được rút khỏi SGE trong tháng 3 đạt 120 tấn, tăng 30 tấn so với tháng trước nhưng vẫn giảm nhẹ so với cùng kỳ năm trước,” ông Jia cho biết. “Mức tăng so với tháng trước phản ánh nhu cầu tích trữ trở lại của các doanh nghiệp trang sức và ngân hàng sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán – một yếu tố mang tính mùa vụ. Ngoài ra, nhu cầu đầu tư vàng vẫn mạnh mẽ cũng có thể góp phần hỗ trợ tiêu thụ. Việc nhu cầu bán buôn phục hồi đã giúp chênh lệch giá vàng trong nước cải thiện trong tháng 3, trung bình đạt mức cao hơn 4.3 USD/oz so với mức chiết khấu 1.5 USD/oz vào tháng 2.”

Tổng nhu cầu vàng bán buôn tại Trung Quốc trong quý I đạt 336 tấn – thấp hơn 29% so với mức trung bình 10 năm và giảm tới 36% so với quý I năm 2024. Ông Jia cho biết nguyên nhân chủ yếu là do nền so sánh cao, khi tháng 1 năm 2024 ghi nhận nhu cầu bán buôn mạnh nhất lịch sử, đồng thời giá vàng tăng vọt đã gây áp lực lên nhu cầu trang sức.

Nhu cầu vàng bán buôn thấp hơn đáng kể trong quý 1

Ngược lại, giá cao lại giúp kích thích mạnh nhu cầu đầu tư. “Dòng vốn vào các quỹ ETF vàng Trung Quốc tiếp tục tăng tháng thứ hai liên tiếp, đạt tổng cộng 5.6 tỷ Nhân dân tệ (772 triệu USD) trong tháng 3,” ông cho biết. “Dòng vốn này kết hợp với giá vàng tăng mạnh đã đẩy tổng tài sản quản lý (AUM) của các quỹ ETF vàng lên đỉnh mới, đạt 101 tỷ Nhân dân tệ (14 tỷ USD). Lượng vàng nắm giữ tăng thêm 7.7 tấn, cũng là mức cao kỷ lục.”

AUM của các quỹ ETF vàng Trung Quốc tiếp tục tăng

“Giá vàng tăng vọt tiếp tục là yếu tố chính thúc đẩy dòng vốn vào các quỹ ETF vàng trong tháng 3, trong khi những bất ổn thương mại toàn cầu và lo ngại về tác động của chúng tới nền kinh tế Trung Quốc góp phần củng cố xu hướng này,” ông nhận định thêm.

Nhu cầu đầu tư mạnh mẽ trong tháng 2 và 3 đã góp phần tạo nên một quý kỷ lục cho các quỹ ETF vàng Trung Quốc. “Quý I năm 2025 ghi nhận dòng vốn vào đạt 1.7 tỷ Nhân dân tệ (2.3 tỷ USD), tương đương mức tăng 23 tấn trong lượng nắm giữ – đều là các mức cao kỷ lục,” ông Jia cho biết. “Đà tăng giá chưa từng có, niềm tin lung lay vào các tài sản trong nước, cùng lo ngại tăng trưởng suy yếu do căng thẳng thương mại leo thang với Mỹ đã thúc đẩy dòng vốn mạnh vào vàng.”

Giá vàng tăng khiến dòng tiền vào các quỹ ETF vàng tăng cao

Ông cho biết thêm, xu hướng này tiếp tục diễn ra trong quý II. “Chỉ trong hai tuần đầu tháng 4, lượng nắm giữ vàng tập thể của các quỹ ETF Trung Quốc đã tăng thêm 29 tấn, trong khi AUM tăng vọt 25%, nhờ giá vàng duy trì ở mức cao và căng thẳng thương mại với Mỹ tiếp tục leo thang.”

Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBoC) cũng tiếp tục tăng dự trữ vàng trong tháng 3. “PBoC đã liên tục công bố mua vào vàng trong năm tháng gần đây, và trong tháng 3 đã mua thêm 2.8 tấn,” ông Jia viết. “Điều này nâng tổng dự trữ vàng chính thức của Trung Quốc lên 2,292 tấn, chiếm 6.5% tổng dự trữ ngoại hối quốc gia. Trong quý I năm 2025, Trung Quốc ghi nhận tổng cộng 12.8 tấn vàng được mua vào.”

Dự trữ vàng của Trung Quốc tăng trong 5 tháng liên tiếp

Tổng dự trữ ngoại hối của Trung Quốc tăng 2.3% trong quý I, đạt 3.5 nghìn tỷ USD, nhờ các yếu tố như đồng USD yếu (giúp tăng giá trị tài sản định danh bằng USD), lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ giảm (đẩy giá trái phiếu tăng) và dự trữ vàng tăng kết hợp với giá vàng leo dốc – riêng vàng đã tăng 20% lên 230 tỷ USD, đóng góp hơn 1% vào mức tăng tổng dự trữ trong quý.

Ngược lại, giá cao lại tác động tiêu cực tới hoạt động nhập khẩu, vốn vẫn khá yếu trong đầu năm 2025. “Lượng vàng nhập khẩu vào Trung Quốc gần như chững lại trong tháng 1, chỉ đạt 17 tấn – mức thấp nhất kể từ tháng 2 năm 2021 khi hoạt động nhập khẩu bị hạn chế bởi COVID,” ông Jia cho biết. “Tháng 2 ghi nhận sự phục hồi với lượng nhập khẩu tăng lên 76 tấn, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình hàng tháng năm 2024 là 102 tấn.”

Sự yếu kém càng rõ nét hơn khi xét theo số liệu nhập khẩu ròng. “Nhập khẩu ròng thông thường giảm về 0 trong tháng 1 – mức thấp nhất kể từ đầu năm 2021, sang tháng 2 hồi phục lên 49 tấn, nhưng vẫn giảm 38% so với cùng kỳ,” ông chia sẻ. “Chúng tôi cho rằng nguyên nhân chủ yếu đến từ số ngày làm việc ít do kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, nhu cầu vàng trong nước yếu và phần lớn thời gian thị trường trong nước có mức chiết khấu – điều này khiến các nhà nhập khẩu nản lòng.”

Nhập khẩu vàng giảm đáng kể vào năm 2025

Nhìn về phía trước, ông Jia dự báo nhu cầu đầu tư vàng sẽ tiếp tục mạnh trong ngắn hạn, khi cuộc chiến thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc tác động tiêu cực đến tăng trưởng và các tài sản trong nước.

“Giá vàng toàn cầu sẽ tiếp tục được hỗ trợ bởi sự tái cấu trúc trật tự thương mại thế giới và biến động trên các thị trường toàn cầu,” ông nhận định.

Các công ty bảo hiểm Trung Quốc cũng bắt đầu tham gia thị trường vàng, với bốn công ty trở thành thành viên của SGE trong tháng 3. “Sự tham gia của khối bảo hiểm sẽ giúp duy trì nhu cầu đầu tư dài hạn đối với vàng tại Trung Quốc, đặc biệt trong bối cảnh bất ổn kinh tế và thương mại kéo dài,” ông Jia nhận xét, đồng thời cảnh báo rằng dù kỳ nghỉ lễ Quốc tế Lao động sắp tới có thể hỗ trợ phần nào, “giá vàng cao kỷ lục và lo ngại về triển vọng kinh tế đang khiến nhu cầu vàng trang sức đứng trước nhiều rủi ro.”