Gần một năm sau khi thúc đẩy đợt tăng giá mạnh mẽ trên thị trường tài chính, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã làm điều hoàn toàn ngược lại vào ngày thứ Tư, khi đưa ra quan điểm thận trọng về việc cắt giảm lãi suất trong năm 2025, khiến các nhà đầu tư bất ngờ.

Cổ phiếu giảm 3% trong khi trái phiếu lao dốc, đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm lên mức cao nhất trong bảy tháng qua. Khi Powell kết thúc phát biểu, khoảng 90 phút sau khi Fed công bố lần giảm lãi suất thứ ba liên tiếp, thị trường chứng kiến đợt bán tháo tồi tệ nhất sau một cuộc họp kể từ đầu đại dịch. Thông điệp rất rõ ràng: Giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ và đầu cơ rủi ro kéo dài hơn hai năm qua đang đối mặt nguy cơ chững lại.

Tình trạng này phản ánh mức độ kỳ vọng lớn mà thị trường đặt vào chính sách nới lỏng tiền tệ để hỗ trợ giá tài sản. Tuy nhiên, với dự đoán Fed sẽ chỉ cắt giảm lãi suất hai lần trong vòng 12 tháng tới, những kỳ vọng này gần như tan biến, buộc các nhà đầu tư phải điều chỉnh chiến lược.

“Thị trường hoàn toàn không chuẩn bị cho thông báo này của Fed,” Tom di Galoma, giám đốc bộ phận trái phiếu tại Curvature Securities, chia sẻ. “Powell đang chuyển sang lập trường trung lập, chờ chính quyền tiếp theo đưa ra định hướng để quyết định hành động phù hợp.”

Thực tế, những nhận xét của Powell về “giai đoạn mới” trong chính sách tiền tệ tại buổi họp báo ngày thứ Tư không hoàn toàn gây bất ngờ. Dữ liệu kinh tế đã cho thấy nền kinh tế Mỹ duy trì sự bền bỉ, trong khi lạm phát vẫn dai dẳng vượt mục tiêu 2% của Fed. Trên thị trường trái phiếu trị giá 29 nghìn tỷ USD, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm đã tăng khoảng 75 bps kể từ khi Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất vào giữa tháng 9.

Tuy vậy, ngay cả những nhà giao dịch trái phiếu cũng bất ngờ trước việc Fed dường như đang tiến gần đến giai đoạn cuối của chu kỳ giảm lãi suất.

Thị trường hoán đổi hiện chỉ kỳ vọng chưa đến hai lần giảm lãi suất 25 bps trong cả năm 2025, thậm chí còn thấp hơn dự báo trong biểu đồ dot plot của Fed hôm thứ Tư. Trên thị trường quyền chọn liên quan đến lãi suất qua đêm (SOFR), một giao dịch lớn vào chiều thứ Tư thậm chí đặt cược vào khả năng Fed tăng lãi suất trở lại vào năm tới.

“Fed dường như sẽ theo đuổi con đường rất thận trọng,” Chris Ahrens, chiến lược gia tại Stifel Nicolaus & Co, nhận định. “Lạm phát đã chứng minh mức độ dai dẳng hơn so với dự báo, trong khi các yếu tố chính trị sắp tới làm tăng độ khó trong việc đưa ra dự đoán.”

Cả Fed và thị trường đều phải giữ sự linh hoạt trong quan điểm. Tổng thống đắc cử Donald Trump, người sẽ trở lại Nhà Trắng trong hơn một tháng tới, đã cam kết tăng mạnh thuế quan với các đối tác thương mại lớn của Mỹ và cắt giảm thuế, các chính sách mà nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng có thể đẩy lạm phát lên cao.

“Ngưỡng để Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất đã cao hơn rất nhiều so với dự đoán ban đầu,” Tom Graff, giám đốc đầu tư tại Facet Wealth, cho biết. “Fed cần thời gian để lấy lại niềm tin rằng lạm phát đang thực sự giảm, trong khi các chính sách của Trump sẽ làm tăng thêm bất ổn về lạm phát.”

Sự chuyển hướng của Powell

Trên các thị trường khác, chỉ số Bloomberg Dollar Spot Index tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2022, trong khi euro, bảng Anh và franc đều giảm ít nhất 1%. Đồng CNY cũng giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2023.

Những phân khúc rủi ro nhất trên Phố Wall, vốn bùng nổ khi Fed cắt giảm lãi suất đầu năm nay và kỳ vọng các chính sách của Trump sẽ thúc đẩy tăng trưởng, cũng chịu tác động nặng nề. Chỉ số các cổ phiếu bị bán khống nhiều nhất của Goldman Sachs giảm 4.9%, mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 2, trong khi nhóm cổ phiếu công nghệ chưa có lợi nhuận giảm 6.4%, mức tệ nhất trong hai năm. Tesla giảm 8.3% và Bitcoin, gần đạt 108,000 USD, đã giảm 5%.

“Khi thị trường đạt đến giai đoạn quá lạc quan, một tác nhân tiêu cực sẽ xuất hiện để đảo ngược tình thế, và lần này chính là lập trường hawkish,” Kevin Gordon, chiến lược gia đầu tư cao cấp tại Charles Schwab & Co, nhận định. “Giới đầu cơ trên thị trường đang chịu cú sốc lớn khi tâm lý bị đẩy quá xa.”

Sự biến động gia tăng, với chỉ số VIX của Cboe vượt ngưỡng 28, mức cao nhất kể từ đợt biến động hồi tháng 8. Chi phí bảo hiểm quyền chọn trên S&P 500 cũng tăng mạnh. Khối lượng giao dịch quyền chọn VIX cao gấp đôi quyền chọn bán, và chỉ số VVIX, đo lường sự biến động ngụ ý của quyền chọn VIX đã đạt mức cao nhất kể từ đầu tháng 8.

Cổ phiếu ngân hàng cũng giảm mạnh. Chỉ số KBW Bank giảm 4.3% khi sáu ngân hàng lớn của Phố Wall, bao gồm JPMorgan Chase & Co. và Goldman Sachs Group Inc., đều giảm ít nhất 3%.

“Thị trường chứng khoán đã quá kỳ vọng trước cuộc họp này, và đây là cách tốt để điều chỉnh trước kỳ nghỉ lễ,” Jamie Cox, đối tác quản lý tại Harris Financial Group, nhận xét.