Những thử thách nào sẽ chờ đợi bà Yellen trên cương vị mới sắp tới?

Những thử thách nào sẽ chờ đợi bà Yellen trên cương vị mới sắp tới?

Tú Đỗ

Tú Đỗ

Senior Economic Analyst

17:28 25/11/2020

Hàn gắn quan hệ với Fed và thúc đẩy chi tiêu chính phủ sẽ là nhiệm vụ trước mắt của bà Yellen nếu trở thành Bộ trưởng Tài chính tiếp theo

Việc lựa chọn bà Janet Yellen cho vị trí Bộ trưởng Tài chính cho thấy ông Biden đang lên kế hoạch hành động quyết liệt để vực dậy nền kinh tế khi đặt cựu chủ tích Fed vào vị trí chỉ huy chính sách kinh tế của mình. Với sự có mặt của bà Yellen, Bộ Tài chính Mỹ dưới nhiệm kỳ của Biden sẽ chuẩn bị tham gia cùng với Fed trong việc hỗ trợ nền kinh tế thông qua gia tăng quy mô chi tiêu của chính phủ.

Dù thông tin bổ nhiệm trên đã được hoan nghênh bởi cả Phố Wall và Washington, bà Yellen chắc chắn sẽ phải đối mặt với thử thách trong phiên điều trần phê chuẩn trước Quốc hội. Phe bảo thủ sẽ chất vấn quan điểm của bà về chi tiêu kích thích tài khóa, cũng như quan điểm bớt đối đầu đối với Trung Quốc. Là người đã chứng kiến rõ những bất đồng tại Quốc hội liên quan tới vấn đề chi tiêu công trong hơn 1/4 thập kỷ qua, bà Yellen giờ đây sẽ phải chuẩn bị để chính thức tham gia vào cuộc chiến này lần đầu tiên. Fed là một tổ chức hoạt động dựa trên sự đồng thuận khi những sự bất đồng thường được bàn luận bằng ngôn ngữ lịch sự và ngoại giao. Ở cương vị mới tại Chính phủ, bà Yellen sẽ phải đối mặt với sự tấn công không khoan nhượng từ phía đảng Cộng hòa đối với đề xuất gói kích thích kinh tế quy mô lớn của ông Biden, đồng thời bất cứ sự thỏa hiệp nào cũng sẽ chịu áp lực từ chính phe cấp tiếp trong nội bộ đảng Dân chủ. Bà Yellen hoàn toàn thiếu kinh nghiệm trong việc đạt thỏa thuận chính sách với Quốc hội và cũng không thể hiện năng lực nổi trội trong giai đoạn giữ chức Chủ tịch Fed, đây sẽ là một lỗ hổng cần phải bù đắp trong năm tới đối với ứng cử viên Bộ trưởng Tài chính.

Động thái đầu tiên của bà Yellen được dự báo sẽ là tìm kiếm sự thống nhất trở lại giữa Fed và Bộ Tài chính Mỹ, 2 cơ quan thường đứng mũi chịu sào trước mỗi cuộc khủng hoảng kinh tế. Steven Mnuchin vào tuần trước đã khơi mào mâu thuẫn giữa 2 bên khi từ chối gia hạn chương trình cho vay thực hiện bởi Fed trong khuôn khổ Đạo luật Chăm sóc đã được thông qua vào đầu năm nay. Fed cho biết phản đối việc chấm dứt chương trình trên nhưng vẫn đồng ý chuyển hàng trăm tỷ USD trở lại Bộ Tài chính, nơi mà ông Mnuchin cho rằng có thể được phân bổ một cách hiệu quả hơn. Yellen được dự báo sẽ đảo ngược động thái trên sau khi nhậm chức vào đầu năm sau. Những người đứng đầu của 2 cơ quan này đã có lịch sử hợp tác trong nhiều năm, điều thuận lợi cho nỗ lực hỗ trợ nền kinh tế phục hồi từ khủng hoảng. Với cương vị là một nhà kinh tế vĩ mô chuyên nghiên cứu về thị trường lao động, bà Yellen nói rằng chính sách duy trì lãi suất thấp trong dài hạn của Fed nên được tiến hành đồng thời với việc gia tăng chi tiêu chính phủ.

Trước khi có thể nối lại quan hệ giữa Fed và đàm phán về gói kích thích kinh tế mới, bà Yellensẽ phải đối phó với những chỉ trích từ đảng Cộng hòa về những bình luận trong quá khức của bà về chính sách đối với Trung Quốc. Ông Biden trở lại chính phủ trong bối cảnh quan điểm của Quốc hội đối với Trung Quốc trở nên căng thẳng hơn nhiều so với thời điểm 4 năm trước và đồng thuận về quan điểm trừng phạt Bắc Kinh do hoạt động thương mại không công bằng. Các cuộc đàm phán với Trung Quốc thường được thực hiện bởi người đứng đầu Bộ Tài chính. Trong buổi điều trần trước quốc hội năm 2018 dưới cương vị Chủ tịch Fed, bà Yellen nói rằng Trung Quốc chịu trách nhiệm cho mức thâm hụt thương mại lớn của nước Mỹ với thế giới. Bà Yellen cũng đã có nhiều kinh nghiệm đối phó với các cơ quan kinh tế của Trung Quốc trong thời gian làm việc tại Fed.

Bà Yellen và ông Biden có thể tìm cách tránh lặp lại điều mà nhiều nhà kinh tế học cho rằng là sai lầm chính sách sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009, khi các chính sách tài khóa thắt chặt quá sớm làm ngăn cản quá trình phục hồi của nền kinh tế dù cho Fed vẫn tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ thông qua chương trình nới lỏng định lượng. Đó là một bước đi sai lầm mà ông Powell hoàn toàn hiểu rõ và Biden cũng đã chứng kiến tận mắt trong nhiệm kỳ thứ 2 dưới thời Obama. Vấn đề mấu chốt đó là quan điểm chính sách tài khóa sẽ phụ thuộc lớn vào việc đảng nào sẽ kiểm soát Thượng viện, điều mà chúng ta chưa biết cho tới đầu tháng 1 tới. Nếu như đảng Cộng hòa giữ được đa số tại Thượng viện, danh tiếng của bà Yellen có thể sẽ không đủ để thuyết phục những người phản đối quan điểm tăng cường chi tiêu công và định hình lại nền kinh tế của ông Biden.

Broker listing

Cùng chuyên mục

Trung Quốc siết chặt dòng chảy nhân tài: Mặt trận mới trong cuộc chiến thương mại toàn cầu

Trung Quốc siết chặt dòng chảy nhân tài: Mặt trận mới trong cuộc chiến thương mại toàn cầu

Việc Foxconn triệu hồi hàng trăm kỹ sư Trung Quốc từ các nhà máy iPhone ở Ấn Độ cho thấy Bắc Kinh đang thắt chặt kiểm soát nhân tài công nghệ giữa bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang. Trong khi các công ty phương Tây chuyển dịch chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc, cuộc cạnh tranh toàn cầu giờ đây không chỉ là về hàng hóa, mà còn là về con người và trí tuệ.
Lãi suất có thực sự quá cao?

Lãi suất có thực sự quá cao?

Nhiều người tin là có, và ngày càng có nhiều ý kiến kêu gọi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell nên sớm hạ lãi suất. Nhưng họ có đúng không? Liệu ngân hàng trung ương có nên can thiệp, giảm lãi suất và nới lỏng chính sách tiền tệ? Câu trả lời trung thực là: không ai có thể chắc chắn. Tuy nhiên, nếu nhìn từ góc độ lịch sử, lãi suất hiện tại vẫn ở mức tương đối thấp, và chính sách tiền tệ vẫn chưa thực sự bị siết chặt.
Chứng khoán Mỹ ăn mừng ngày độc lập với NFP vượt dự báo, kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất bị đẩy lùi

Chứng khoán Mỹ ăn mừng ngày độc lập với NFP vượt dự báo, kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất bị đẩy lùi

Phố Wall kết thúc tuần lễ ngắn với kỷ lục mới trên S&P và Nasdaq, dù kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất đang nguội dần sau báo cáo việc làm mạnh hơn dự kiến. Thị trường vẫn lạc quan khi tăng trưởng ở mức "vừa đủ" để duy trì kỳ vọng mà không gây hoảng loạn, trong khi thanh khoản tiếp tục nâng đỡ đà tăng bất chấp rủi ro vĩ mô tiềm ẩn.
Thị trường tiền tệ thận trọng trước báo cáo việc làm Mỹ và thỏa thuận thương mại mới với Việt Nam

Thị trường tiền tệ thận trọng trước báo cáo việc làm Mỹ và thỏa thuận thương mại mới với Việt Nam

Đồng USD dao động trong bối cảnh giới đầu tư chờ báo cáo việc làm Mỹ tháng 6 và đánh giá tác động từ thỏa thuận thương mại với Việt Nam, diễn ra trước hạn chót thuế quan ngày 9/7. Đồng bảng Anh và euro biến động nhẹ, trong khi kỳ vọng về chính sách lãi suất của Fed tiếp tục điều chỉnh theo dữ liệu kinh tế mới nhất.
Quỹ phòng hộ khởi sắc trong tháng 6 giữa làn sóng tăng giá cổ phiếu và sự phân hóa chiến lược

Quỹ phòng hộ khởi sắc trong tháng 6 giữa làn sóng tăng giá cổ phiếu và sự phân hóa chiến lược

Lợi nhuận các quỹ phòng hộ tăng mạnh trong tháng 6 khi thị trường chứng khoán Mỹ lập đỉnh mới, giúp nhiều chiến lược đầu tư truyền thống và đa dạng hóa ghi nhận kết quả tích cực. Tuy nhiên, các quỹ giao dịch theo hệ thống lần đầu sụt giảm sau 8 tháng, do thua lỗ từ cổ phiếu tiêu dùng không thiết yếu và áp lực từ các vị thế bán khống chật chội.
Đóng cửa phiên Mỹ: Thị trường “mừng rỡ” trước dữ liệu lao động yếu - Cắt giảm lãi suất đang đến gần?

Đóng cửa phiên Mỹ: Thị trường “mừng rỡ” trước dữ liệu lao động yếu - Cắt giảm lãi suất đang đến gần?

Tất cả sự chú ý giờ đây đổ dồn vào báo cáo việc làm phi nông nghiệp (NFP). Chỉ số S&P hôm nay lập đỉnh mới, phản ứng đúng với mô-típ quen thuộc: "tin xấu là tin tốt". Báo cáo việc làm tư nhân từ ADP yếu kém đến mức không thể chối cãi, kéo Chỉ số Bất ngờ Kinh tế Mỹ xuống mức thấp nhất kể từ tháng 9 năm ngoái. Nhưng thị trường dường như không hề nao núng—ngược lại, tâm lý kỳ vọng Fed sẽ sớm nới lỏng chính sách đã thúc đẩy đà tăng.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ