Khi "ánh hào quang" Mỹ mờ dần: Bức tranh rộng hơn cả yếu tố chính trị!

Khi "ánh hào quang" Mỹ mờ dần: Bức tranh rộng hơn cả yếu tố chính trị!

Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

08:27 25/03/2025

Nhiều người từng ca ngợi việc Donald Trump đắc cử Tổng thống là động lực lớn cho "vị thế đặc biệt của Hoa Kỳ" (American exceptionalism) nay lại xem sự sụt giảm gần đây của thị trường chứng khoán và sự suy yếu của đồng USD như dấu hiệu cho thấy thời đại thống trị của Mỹ đang bị thách thức. Họ cũng quy kết sự chuyển biến đột ngột này cho Trump. Họ ngầm cho rằng nếu không có những biến động chính trị tại Washington, thị trường Mỹ vẫn sẽ duy trì vị thế áp đảo trên phạm vi toàn cầu.

Tuy nhiên, bong bóng "vị thế đặc biệt Hoa Kỳ" đã hình thành từ lâu trước nhiệm kỳ thứ hai của Trump. Sau một chu kỳ tích lũy kéo dài trên thị trường quốc tế, hiện tượng này đã bộc lộ các dấu hiệu điển hình của đỉnh chu kỳ sau cuộc bầu cử, khi giới đầu tư tin tưởng mạnh mẽ rằng chính sách của tân tổng thống sẽ kích thích dòng vốn đổ vào Hoa Kỳ. Tuy nhiên, sự phấn khích thái quá như vậy tất yếu sẽ vỡ vụn trước tác động đủ mạnh. Dù không phải là những biến động trong giai đoạn đầu của chính quyền Trump, một cú sốc nào đó cũng sẽ buộc các nhà đầu tư phải đánh giá lại tỷ trọng phân bổ vốn vào tài sản Mỹ đang ở mức kỷ lục.

Ngay cả sau đợt suy giảm trong tháng qua, giá trị thực của USD vẫn neo ở vùng đỉnh xuất hiện kể từ thời điểm kết thúc cơ chế tỷ giá hối đoái cố định vào đầu thập niên 1970. Đồng thời, chỉ số S&P 500 chỉ điều chỉnh giảm chưa đến 10% so với đỉnh tháng 2 và vẫn đang giao dịch cao hơn 25% so với đường trendline tăng dài hạn trong 150 năm qua.

Bất chấp đà tăng vượt trội của cổ phiếu châu Âu và Trung Quốc trong năm nay, thị trường chứng khoán Mỹ vẫn được định giá với mức premium 50% so với thị trường quốc tế - tiệm cận mức chênh lệch lớn nhất từng được ghi nhận. Tỷ trọng của Mỹ trong chỉ số tham chiếu thị trường toàn cầu vẫn duy trì ở ngưỡng trên 60% mặc dù đóng góp vào GDP toàn cầu chỉ dưới 30%.

Tóm lại, quá trình tái cân bằng thị trường toàn cầu đã trễ hạn và mới chỉ bắt đầu, với khả năng sẽ kéo dài trong một giai đoạn đáng kể.

Từ các tiêu đề báo chí, người ta có thể cho rằng nhà đầu tư đang đặt câu hỏi về vị thế thống lĩnh của Mỹ hoàn toàn dựa trên chính sách thuế quan của Trump và sự bất định cao độ xung quanh các chủ trương của ông. Tuy nhiên, thực tế thì "vị thế đặc biệt Hoa Kỳ" được xây dựng trên nền tảng tăng trưởng kinh tế vượt trội, vốn được kích thích một cách nhân tạo bởi chính sách tài khóa mở rộng và làn sóng đầu tư vốn chưa từng có vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Nền kinh tế Mỹ chưa từng lệ thuộc vào khu vực công đến mức này trước đây, và việc duy trì thâm hụt ngân sách ở mức 6% GDP là không bền vững. Trong khi đó, những cải cách tài khóa gần đây tại Đức và sự ra đời của các mô hình AI chi phí thấp tại Trung Quốc đang minh chứng rằng phần còn lại của thế giới hoàn toàn có khả năng cạnh tranh với Mỹ.

Cho đến nay, làn sóng rút vốn khỏi thị trường cổ phiếu Mỹ chủ yếu do các nhà đầu tư "vốn nóng" (fast-money) dẫn dắt, bao gồm các quỹ đầu cơ. Nhiều nhóm đầu tư khác vẫn chưa tham gia vào xu hướng này. Ngay cả khi các chỉ báo về tâm lý người tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ phản ánh niềm tin suy giảm, nhà đầu tư cá nhân Mỹ vẫn duy trì chiến lược "bắt đáy". Họ liên tục rót vốn vào cổ phiếu Mỹ hầu như mỗi ngày kể từ khi thị trường lập đỉnh vào cuối tháng trước. Không hiếm trường hợp, họ sử dụng các công cụ đầu tư có độ rủi ro cao nhất sẵn có, như các quỹ ETF đòn bẩy (leveraged ETFs).

Các nhà đầu tư nước ngoài, từ quỹ hưu trí Úc đến các tập đoàn bảo hiểm Nhật Bản, cũng tiếp tục định hướng dòng vốn vào Mỹ. Trong những năm gần đây, hơn 80% lượng vốn đổ vào các quỹ đầu tư chứng khoán toàn cầu đã chảy vào thị trường Mỹ. Sau khi tăng gấp ba lần danh mục đầu tư cổ phiếu Mỹ lên 20 nghìn tỷ USD trong thập kỷ qua, các nhà đầu tư nước ngoài hiện nắm giữ 30% vốn hóa thị trường chứng khoán Mỹ - một tỷ lệ kỷ lục.

Với quan điểm lạc quan về USD, họ hầu như không thực hiện các chiến lược phòng hộ tỷ giá, khiến đồng bạc xanh dễ bị tác động như chưa từng thấy. Trong nhiều thập kỷ, Hoa Kỳ liên tục ghi nhận thâm hụt đầu tư quốc tế ở mức cao, nghĩa là giá trị tài sản người Mỹ sở hữu ở nước ngoài thấp hơn đáng kể so với giá trị tài sản người nước ngoài nắm giữ tại Mỹ. Vào đầu thập kỷ này, mức thâm hụt đó đã vượt ngưỡng 50% GDP - một chỉ báo thường gắn liền với sự suy yếu của đồng tiền trong quá khứ. Hiện nay, tỷ lệ thâm hụt còn ở mức cao hơn, lên tới 80% GDP, trong khi hầu hết các nền kinh tế phát triển khác đang duy trì vị thế thặng dư.

Trước đây, thị trường chứng khoán toàn cầu thường diễn biến cùng chiều với thị trường Mỹ - tăng khi Mỹ tăng và giảm khi Mỹ giảm. Mối tương quan này đã bị phá vỡ trong thời gian gần đây, khi sự phấn khích quá mức về tiềm năng Mỹ đã hút cạn dòng tiền và sinh khí từ các thị trường khác. Sự phi tương quan vẫn tiếp diễn, chỉ khác là hiện nay Mỹ đang suy yếu nhưng không kéo theo sự sụt giảm của nhiều thị trường khác.

Thị trường chứng khoán châu Âu vừa ghi nhận tháng có dòng vốn ngoại tốt nhất trong một thập kỷ. Nhật Bản cũng đang thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư. Các thị trường mới nổi không còn bị ảnh hưởng tiêu cực từ đà giảm của thị trường Mỹ. Và khi những nghi vấn về sự thống trị kinh tế và tài chính của Mỹ lan rộng đến đại đa số nhà đầu tư toàn cầu, thần thoại về "vị thế đặc biệt Hoa Kỳ" sẽ tiếp tục phai nhạt. Điều khó tin là nhiều động lực thị trường đang vận hành mang tầm vóc còn lớn hơn cả ảnh hưởng của Trump.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

2 Lý do đà tăng 40% của Netflix vẫn chưa kết Thúc | Investing.com
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

2 Lý do đà tăng 40% của Netflix vẫn chưa kết Thúc | Investing.com

Cổ phiếu của Netflix đã tăng trưởng mạnh mẽ trong những tuần gần đây, tăng hơn 40% kể từ tuần đầu tiên của tháng 4, phá vỡ các kỷ lục trước đó và bước vào vùng giá bốn chữ số hiếm hoi. Mặc dù đợt tăng trưởng như vậy có xu hướng dấy lên lo ngại về việc quá nóng, đặc biệt khi chỉ số RSI hiện ở mức 68, vẫn còn hai lý do chính để tin rằng đà tăng sẽ kéo dài đến mùa hè, và tại sao một nhịp điều chỉnh dù nhỏ cũng nên được xem là cơ hội mua.
USD suy yếu giữa lo ngại về chính sách thuế và niềm tin vào tài sản Mỹ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

USD suy yếu giữa lo ngại về chính sách thuế và niềm tin vào tài sản Mỹ

Đồng USD tiếp tục giảm khi các bất ổn liên quan đến dự luật thuế của Trump, căng thẳng thương mại và triển vọng tài khóa khiến nhà đầu tư thận trọng hơn với tài sản Mỹ. Trong khi Fed duy trì lập trường thận trọng, thị trường vẫn kỳ vọng các thỏa thuận thương mại sẽ thành hiện thực nhưng thiếu động lực mới để duy trì đà tăng.
Tâm lý doanh nghiệp Nhật Bản suy yếu do bất ổn thương mại với Mỹ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Tâm lý doanh nghiệp Nhật Bản suy yếu do bất ổn thương mại với Mỹ

Tâm lý kinh doanh của các nhà sản xuất Nhật Bản suy yếu trong tháng 5 và dự kiến sẽ tiếp tục giảm do bất ổn từ chính sách thuế quan của Mỹ và triển vọng kinh tế toàn cầu mờ nhạt. Dù một số lĩnh vực như vận tải và dịch vụ vẫn giữ được sự ổn định, niềm tin chung đang chịu áp lực bởi chi phí tăng cao và kinh tế Trung Quốc trì trệ.
Dự luật Ngân sách của Đảng Cộng hòa đang khiến thị trường rơi vào tình thế khó xử
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Dự luật Ngân sách của Đảng Cộng hòa đang khiến thị trường rơi vào tình thế khó xử

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Ba đã thuyết phục các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Hạ viện chấp thuận một dự luật ngân sách không chỉ làm tăng thêm nợ nần và thâm hụt vốn đã được coi là không bền vững mà còn trông đầy điềm gở đối với các thị trường tài chính vừa mới phục hồi sau vụ thuế quan “Ngày Giải phóng” đầy tai tiếng.
USD mất dần vai trò trú ẩn giữa lo ngại nợ công và bất ổn thương mại
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

USD mất dần vai trò trú ẩn giữa lo ngại nợ công và bất ổn thương mại

Đồng USD đang chịu áp lực giảm mạnh khi niềm tin vào sức mạnh tài chính và ổn định chính trị của Mỹ suy yếu. Việc Moody’s hạ xếp hạng tín nhiệm cùng lo ngại về thâm hụt ngân sách và nợ công khiến giới đầu tư bán tháo tài sản Mỹ. Nếu xu hướng này tiếp diễn, USD có thể đánh mất vai trò là đồng tiền trú ẩn an toàn trên toàn cầu.
Ai sẽ hưởng lợi từ dự luật thuế của đảng Cộng hòa? Những người có thu nhập cao nhưng chưa giàu (HENRYs)
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Ai sẽ hưởng lợi từ dự luật thuế của đảng Cộng hòa? Những người có thu nhập cao nhưng chưa giàu (HENRYs)

Trong những tuần trước và sau khi Đạo luật Cắt giảm Thuế và Việc làm được thông qua vào tháng 12 năm 2017, Đảng Dân chủ đã nhấn mạnh quan điểm rằng 1% những người có thu nhập cao nhất sẽ nhận được 83% tổng số tiền cắt giảm thuế. Nói một cách chính xác, điều này là đúng nhưng đến năm 2027 thì sẽ là sai, sau khi các điều khoản của dự luật liên quan đến thuế thu nhập cá nhân hết hạn, chỉ còn lại các khoản cắt giảm thuế doanh nghiệp không có ngày hết hạn. Trước đó, 1% nhóm thu nhập cao nhất nhận được khoảng một phần tư tổng số tiền cắt giảm.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ