“Trung Quốc là quốc gia duy nhất có khả năng ảnh hưởng đến Iran,” Ravit Baer, Tổng Lãnh sự Israel tại Thượng Hải, phát biểu với các phóng viên vào thứ Ba tại thành phố này. “Iran sẽ sụp đổ nếu Trung Quốc không mua dầu của họ.”

Phát biểu của Baer được đưa ra trong bối cảnh quan hệ giữa Israel và Trung Quốc đang căng thẳng do cuộc chiến của nhà nước Do Thái tại Gaza và các cuộc tấn công vào Iran hồi tháng trước, một đối tác quan trọng của Bắc Kinh tại Trung Đông.

Trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran, các cơ sở quân sự và hạt nhân của nIran đã bị hư hại nghiêm trọng và một số chỉ huy quân đội cấp cao cùng các nhà khoa học hạt nhân đã thiệt mạng. Mỹ đã làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn bắt đầu từ tuần trước, mặc dù Tehran bày tỏ sự nghi ngờ về tính bền vững của lệnh ngừng bắn và cho biết họ sẵn sàng đáp trả bất kỳ hành động gây hấn nào từ Israel.

Trung Quốc và Nga đều lên án các cuộc tấn công của Israel, nhưng không làm nhiều để hỗ trợ Tehran. Bắc Kinh cũng luôn kêu gọi Israel chấm dứt xung đột tại Gaza chống lại Hamas và thực hiện các bước tiến tới giải pháp hai nhà nước cho người Palestine, điều mà Thủ tướng Benjamin Netanyahu cho rằng sẽ đe dọa an ninh của đất nước ông.

Trung Quốc mua khoảng 90% lượng dầu xuất khẩu của Iran, tương đương khoảng 1.7 triệu thùng mỗi ngày. Ngoài ra, Bắc Kinh đã ký một thỏa thuận đối tác chiến lược vào năm 2021 với kế hoạch đầu tư tiềm năng lên tới 400 tỷ USD trong vòng 25 năm tại Iran.

“Họ có thể gây áp lực lên Iran, họ có quyền lực chính trị đối với Iran, họ có thể giúp thay đổi các hoạt động bất lợi của Iran trong khu vực,” bà nói. “Có rất nhiều điều Trung Quốc có thể làm.”

Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng cho thấy Trung Quốc có thể ảnh hưởng đáng kể đến Iran về chiến lược quân sự và hạt nhân. Mặc dù Tehran đã xây dựng mối quan hệ sâu sắc hơn với Bắc Kinh và Moscow trong những năm gần đây, họ luôn phản đối viễn cảnh bị can thiệp nước ngoài trong các quyết định chính sách quan trọng.

Hơn nữa, Chủ tịch Tập Cận Bình có lẽ sẽ ưu tiên tập trung vào các mối quan hệ kinh tế khi nhắc đến quan hệ với Iran.

“Tôi không nghĩ Trung Quốc quan tâm đến việc trở thành trung gian hòa giải” giữa Israel và Iran, Baer nói. “Trở thành trung gian hòa giải là một trách nhiệm lớn, đòi hỏi rất nhiều tiền bạc và những quyết định khó khăn.”

Bà còn cho biết thêm rằng mối quan hệ của Israel với Trung Quốc — đối tác thương mại lớn nhất của nhà nước Do Thái sau Mỹ — chưa bị suy giảm đáng kể bất chấp các xung đột kể từ năm 2023.

“Chúng tôi vẫn đang có những cuộc đối thoại tốt,” bà nói. “Ngay cả khi chúng tôi bất đồng về chính trị, điều đó không có nghĩa là không thể hợp tác.”