Giá dầu bật tăng khi căng thẳng Israel–Iran leo thang, thị trường lo ngại Mỹ can thiệp

Huyền Trần
Junior Analyst
Giá dầu tăng gần 3% sau khi Israel không kích mục tiêu hạt nhân ở Iran, trong khi Iran cảnh báo nếu có bên thứ ba tham chiến. Nhà Trắng cho biết Tổng thống Trump sẽ quyết định việc Mỹ có can dự hay không trong hai tuần tới. Rủi ro gián đoạn nguồn cung tại eo Hormuz khiến các nhà phân tích cảnh báo giá dầu có thể tăng vọt lên 120–130 USD/thùng trong kịch bản xung đột lan rộng.

Giá dầu tăng mạnh trong phiên thứ Năm khi xung đột kéo dài giữa Israel và Iran bước vào tuần thứ hai, làm dấy lên lo ngại về khả năng Mỹ có thể can dự và nguy cơ gián đoạn nguồn cung năng lượng toàn cầu.
Hợp đồng dầu Brent tăng 2.15 USD (2.8%) lên 78.85 USD/thùng – mức đóng cửa cao nhất kể từ ngày 22 tháng 1. Trong khi đó, hợp đồng dầu thô WTI của Mỹ giao tháng 7 tăng 2.06 USD (2.7%) lên 77.20 USD. Giao dịch diễn ra với khối lượng thấp hơn bình thường do trùng với kỳ nghỉ lễ liên bang tại Mỹ.
Nguyên nhân chính khiến giá tăng là do các cuộc không kích qua lại giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang. Israel đã tiến hành đánh bom các mục tiêu hạt nhân ở Iran vào thứ Năm, trong khi một cuộc tấn công trước đó của Iran đã nhắm vào bệnh viện tại Israel. Không có dấu hiệu cho thấy bên nào sẵn sàng rút lui, khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố rằng các lãnh đạo Iran sẽ phải "trả cái giá đầy đủ", còn phía Iran cảnh báo về hậu quả nếu có "bên thứ ba" tham gia.
Trong bối cảnh đó, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Donald Trump sẽ đưa ra quyết định về khả năng Mỹ can thiệp quân sự trong vòng hai tuần tới. Theo Rory Johnston – nhà phân tích và người sáng lập bản tin Commodity Context – thị trường đang dần hình thành quan điểm rằng Mỹ có thể sẽ tham gia dưới một hình thức nào đó.
Iran hiện là nhà sản xuất dầu lớn thứ ba trong khối OPEC, với sản lượng khoảng 3.3 triệu thùng mỗi ngày. Bên cạnh đó, khoảng 18 đến 21 triệu thùng dầu và sản phẩm dầu mỏ mỗi ngày được vận chuyển qua eo biển Hormuz – tuyến hàng hải chiến lược dọc theo bờ biển phía nam của Iran. Nguy cơ gián đoạn dòng chảy dầu qua khu vực này khiến thị trường càng thêm lo ngại.
Theo Helima Croft từ RBC Capital, nếu Iran cảm thấy bị đe dọa đến sự tồn tại, nguy cơ gián đoạn năng lượng sẽ tăng vọt, đặc biệt nếu Mỹ tham chiến và kéo theo các cuộc tấn công trực diện vào tàu chở dầu hay cơ sở hạ tầng năng lượng.
JP Morgan nhận định rằng trong kịch bản cực đoan – khi xung đột lan rộng và dẫn đến việc phong tỏa eo biển Hormuz – giá dầu có thể tăng vọt lên 120 đến 130 USD/thùng. Ngân hàng này ước tính mức phí bảo hiểm địa chính trị khoảng 10 USD/thùng là hợp lý trong bối cảnh hiện tại và nếu nguồn cung từ Iran tiếp tục suy giảm, giá dầu Brent có thể vượt ngưỡng 90 USD.
Ngay cả khi căng thẳng tại Trung Đông sớm hạ nhiệt, giá dầu khó có thể quay trở lại mức thấp gần 60 USD như cách đây một tháng. Theo Phil Flynn – chuyên gia phân tích cấp cao tại Price Futures Group – xung đột hiện tại đã làm thay đổi hoàn toàn tâm lý thị trường, vốn trước đó có phần chủ quan với rủi ro địa chính trị.
Tuy vậy, DBRS Morningstar lại đưa ra quan điểm thận trọng hơn. Trong một ghi chú phát hành hôm thứ Năm, tổ chức này cho rằng đà tăng giá dầu có thể chỉ là tạm thời. Giá dầu cao hơn sẽ gây thêm áp lực lên nền kinh tế toàn cầu vốn đã chịu ảnh hưởng bởi các rào cản thương mại, từ đó kìm hãm nhu cầu năng lượng. Nếu xung đột được kiểm soát, phí bảo hiểm rủi ro sẽ giảm và giá dầu có khả năng đảo chiều giảm trở lại.
Về phía nguồn cung, Nga – một thành viên chủ chốt trong liên minh OPEC+ – vẫn giữ vững quan điểm ổn định. Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế St. Petersburg rằng OPEC+ nên tiếp tục kế hoạch tăng sản lượng đã đề ra để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ tăng cao trong mùa hè, đồng thời tránh gây hoang mang cho thị trường bằng những dự báo gây xáo trộn.
Reuters