Mười tám tháng trôi qua, thay vì thực hiện cam kết trên, Tổng thống Milei đã thuyết phục Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cùng các bên cho vay khác cung cấp 42 tỷ USD nhằm hỗ trợ ngân hàng trung ương Argentina (vốn đã được củng cố) duy trì đồng peso, bổ sung cho khoản vay 44 tỷ USD trước đó. Kế hoạch đô la hóa tức thời đã được thay thế bằng quá trình chuyển đổi từng bước hướng tới "hệ thống song hành hai đồng tiền" giữa đồng peso và USD.

Trong giai đoạn tái sinh, đồng peso Argentina được cấp thêm nhiều không gian tự do hơn trên thị trường. Kể từ tuần này, đồng tiền quốc gia sẽ được phép giao dịch trong khung biên độ mở rộng đáng kể so với USD, cùng với việc chính phủ đã quyết định bãi bỏ phần lớn các quy định hạn chế mua ngoại tệ. Tuy nhiên, khu vực doanh nghiệp vẫn phải tuân thủ quy trình chờ đợi để có thể chuyển lợi nhuận từ các năm tài chính trước đây về nước.

Vậy, sau khi nhận được tổng cộng 86 tỷ USD hỗ trợ quốc tế, liệu người dân Argentina có thể lấy lại niềm tin vào đồng tiền quốc gia của mình?

Thị trường tài chính đã phản ứng tích cực trong giai đoạn đầu tiên. Tuy vậy, sự thận trọng của các nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm là hoàn toàn dễ hiểu. Đây là khoản cứu trợ thứ 23 từ IMF dành cho quốc gia Nam Mỹ vốn có lịch sử vỡ nợ liên tiếp, và đáng chú ý là phần lớn trong 22 lần trước đều kết thúc không như mong đợi. Mauricio Macri, người tiền nhiệm cải cách của Milei, từng cam kết làm nên lịch sử nhưng chưa đầy một năm sau đã phải quay lại cầu viện IMF cho một gói giải cứu mới.

Tuy nhiên, tình hình hiện tại có sự khác biệt căn bản. Argentina giờ đây có một chính quyền thực sự cam kết chống lạm phát thông qua việc kiểm soát chi tiêu công trong phạm vi năng lực tài khóa quốc gia. Ngay cả những nhà phê bình hoài nghi nhất cũng bất ngờ trước quyết tâm của Tổng thống Milei trong việc thực thi chính sách cắt giảm chi tiêu và duy trì thặng dư ngân sách, khác biệt hoàn toàn với tình trạng thâm hụt mà Buenos Aires đã áp dụng suốt nhiều thập kỷ, bao gồm cả thời kỳ dưới sự lãnh đạo của Macri.

Vị Tổng thống theo chủ nghĩa tự do này còn tiên phong trong làn sóng phi quy chế hóa tại một trong những nền kinh tế đóng kín nhất thế giới, thu hẹp sự can thiệp của nhà nước trong nhiều lĩnh vực kinh doanh, nơi mà sự hiện diện của chính phủ chỉ làm tăng chi phí mà không tạo ra giá trị thực chất. Ông đã thẳng thắn với cử tri về giai đoạn khó khăn tạm thời mà họ cần vượt qua trước khi nền kinh tế có thể bước vào kỷ nguyên mới.

Những diễn biến cho đến nay đều khả quan. Tuy nhiên, bất chấp những thành tựu được ghi nhận trong việc cắt giảm thâm hụt và phòng tránh nguy cơ siêu lạm phát, một số thách thức cố hữu trong nền kinh tế Argentina vẫn dai dẳng. Ngân hàng trung ương có thể đã ngừng phát hành ồ ạt đồng peso để tài trợ chi tiêu như dưới thời các chính quyền Peronist, nhưng tổng phương tiện thanh toán trong nền kinh tế vẫn gia tăng với tốc độ đáng quan ngại.

Giáo sư Steve Hanke, chuyên gia kinh tế ứng dụng tại Đại học Johns Hopkins, chỉ ra rằng sự mở rộng cung tiền quá nhanh đang là vấn đề nghiêm trọng. Theo nhận định của ông, Argentina "khó có thể đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức 23% trong năm nay do khối lượng tiền cung ứng đang tăng với tốc độ quá cao. Chính sách tiền tệ hiện đang ở mức quá nới lỏng."

Chỉ số giá tiêu dùng tăng 3.7% trong tháng Ba, mức cao nhất kể từ tháng Tám năm ngoái, là tín hiệu cảnh báo cho Tổng thống Milei rằng cuộc chiến chống lạm phát vẫn chưa kết thúc. Quyết định cho phép tỷ giá chính thức của đồng peso linh hoạt hơn đã dẫn đến mức phá giá thực tế khoảng 10% chỉ trong vòng hai ngày, tạo thêm áp lực lên mặt bằng giá cả chung.

Xét về tình hình hiện tại, cả IMF lẫn Argentina đều không có nhiều sự lựa chọn. Trong bối cảnh Buenos Aires không thể gia tăng dự trữ USD, IMF hầu như không còn hy vọng thu hồi khoản giải ngân 44 tỷ USD từ gói cứu trợ trước. Tổng thống Milei cũng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc từ bỏ cơ chế kiểm soát ngoại hối cứng nhắc - vốn đang làm suy giảm dòng vốn đầu tư và gây biến dạng tỷ giá hối đoái trên thị trường tiền tệ (thể hiện qua việc giá cả một số mặt hàng tại Buenos Aires đã tiệm cận mức ở châu Âu).

"Hai điểm yếu then chốt trong chương trình kinh tế của Milei là năng lực tích lũy dự trữ không đủ và tỷ giá hối đoái thiếu tương thích với thực tế thị trường," theo nhận định của Alejandro Werner, cựu quan chức cấp cao IMF, hiện là giáo sư tại Đại học Georgetown. "Những vấn đề này đòi hỏi giải pháp khẩn cấp, và thỏa thuận hiện tại chính là phương án phù hợp trong hoàn cảnh chính trị đặc thù của Argentina."

Tổng thống Milei đang bày tỏ mối quan ngại về tác động của lạm phát gia tăng đối với vị thế chính trị của ông trước thềm cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ vào tháng 10 - thời điểm quan trọng khi ông cần đảm bảo thêm nhiều ghế nghị sĩ để có thể chuyển hóa chương trình cải cách thành khung pháp lý vững chắc.

Dù vậy, IMF đã thành công thuyết phục ông gỡ bỏ đa số các rào cản kiểm soát ngoại hối và mở rộng biên độ giao dịch cho đồng peso, mặc dù ngưỡng trần vẫn thấp hơn kỳ vọng của nhiều chuyên gia tại IMF.

"Phương trình tiền tệ mà chính phủ đang đối mặt không có lời giải nào miễn phí," Alfonso Prat-Gay, nguyên Bộ trưởng Kinh tế kiêm Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Argentina, nhận xét. "Phương án này là giải pháp ít tổn thất nhất trong ngắn hạn và có lẽ là tối ưu cho tầm nhìn trung hạn."

Câu hỏi liệu thỏa thuận gần đây với IMF có đủ sức thuyết phục người dân Argentina tin tưởng vào đồng peso thay vì vội vàng chuyển đổi sang USD vẫn cần thời gian để được trả lời một cách thỏa đáng.