Donald Trump để Nga và Ukraine tự dàn xếp trong cuộc đàm phán

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Donald Trump tuyên bố rằng Nga và Ukraine sẽ “ngay lập tức” bắt đầu đàm phán để chuẩn bị cho các cuộc đàm phán hòa bình, nhưng báo hiệu rằng ông đang để Moscow và Kyiv tự tìm thỏa thuận mà không có Mỹ đóng vai trò trung gian.

Sau các cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, Trump đã đăng tải rằng “Nga và Ukraine sẽ ngay lập tức bắt đầu đàm phán hướng tới Lệnh ngừng bắn và, quan trọng hơn, chấm dứt CUỘC CHIẾN”.
Thông tin từ phía Putin về cuộc gọi thận trọng hơn và ông không đưa ra thay đổi đáng kể nào về lập trường của Điện Kremlin, trong khi Zelenskyy khẩn khoản kêu gọi nhà lãnh đạo Mỹ “không xa lánh” những nỗ lực đảm bảo hòa bình.
“Chỉ có Putin là người hưởng lợi từ điều đó”, Zelenskyy cho biết.
Trong những nhận xét cho thấy Washington có thể đang lùi lại vai trò trung gian, Trump nói rằng “các điều kiện” cho một thỏa thuận chỉ có thể được các bên tham chiến đồng ý “vì họ biết chi tiết của cuộc đàm phán mà không ai khác có thể biết”.
Ông cũng nói rằng Vatican sẽ “rất quan tâm” đến việc đăng cai các cuộc đàm phán. Tại sự kiện Vườn Hồng cuối ngày, khi được hỏi liệu ông có nghĩ Putin muốn hòa bình và Giáo hoàng Leo có thể giúp đạt được điều đó không, ông trả lời: “Tôi nghĩ vậy.”
Trong lời kể thận trọng hơn của mình, Putin cho biết ông “sẵn sàng làm việc” với Kyiv về một bản ghi nhớ để định hình các cuộc đàm phán trong tương lai, trong đó có thể bao gồm khả năng ngừng bắn “trong một khoảng thời gian nhất định”.
Putin nói với một phóng viên truyền thông nhà nước rằng cuộc trò chuyện với Trump đã “rất thẳng thắn và do đó rất hữu ích”. Tuy nhiên, ông không công bố bất kỳ thay đổi lớn nào trong lập trường của Moscow về cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine.
“Chúng tôi đã đồng ý với tổng thống Mỹ rằng Nga sẽ đề xuất và sẵn sàng làm việc với phía Ukraine về thỏa thuận hòa bình trong tương lai,” Putin nói.
Ông cũng nói rằng mục tiêu chính của Nga vẫn là “loại bỏ tận gốc nguyên nhân của cuộc khủng hoảng này”, bằng ngôn ngữ cho thấy những yêu cầu cốt lõi của ông vẫn không thay đổi.
Các quan chức trong văn phòng của Zelenskyy cho biết họ không chắc chắn bản ghi nhớ sẽ là gì, mặc dù nhà lãnh đạo Ukraine cho biết rằng ông đã nhắc lại với Trump rằng Ukraine “sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Nga dưới bất kỳ hình thức nào mang lại kết quả”.
“Không cần phải thuyết phục Ukraine, và đại diện của chúng tôi sẵn sàng đưa ra những quyết định thực sự trong đàm phán,” Zelenskyy cho biết trong một tuyên bố vào cuối ngày Thứ Hai. “Điều cần thiết là sự sẵn sàng tương tự từ phía Nga để tham gia vào các cuộc đàm phán có ý nghĩa.”
Zelenskyy kêu gọi các đối tác phương Tây của Ukraine áp đặt “các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn” đối với Moscow.
Tuần trước, các nhà đàm phán của Nga đã yêu cầu Kyiv rút quân khỏi các vùng lãnh thổ của mình và đe dọa chiếm thêm lãnh thổ ở Ukraine.
Trump cũng cho biết rằng ngay sau cuộc gọi với Putin, ông đã thuật lại cuộc trò chuyện cho Zelenskyy cùng với các nhà lãnh đạo Anh, Pháp, Đức, Ý, Phần Lan và Ủy ban Châu Âu.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết tất cả những người tham gia cuộc gọi “tái khẳng định sự sẵn sàng hỗ trợ chặt chẽ Ukraine trên con đường hướng tới lệnh ngừng bắn”.
Tuy nhiên, hai người được thông báo về cuộc gọi với các nhà lãnh đạo Châu Âu cho biết Trump đã nói rõ rằng ông sẽ rút Mỹ khỏi việc tham gia vào cuộc xung đột và để Ukraine và Nga trực tiếp đàm phán một lệnh ngừng bắn. Ông cũng không hứa hẹn về các biện pháp trừng phạt trong tương lai của Mỹ đối với Nga nếu Putin từ chối bất kỳ nỗ lực hòa bình nào.
Một người quen thuộc với cuộc trò chuyện cho biết các nhà lãnh đạo đã sững sờ trước mô tả của tổng thống Mỹ về những gì đã được đồng ý. Họ nói thêm rằng rõ ràng Trump “không sẵn sàng gây áp lực lớn hơn” đối với Putin để ông nghiêm túc đến bàn đàm phán.
Yuri Ushakov, cố vấn chính sách đối ngoại của Putin, nói với các phóng viên rằng cuộc gọi được thực hiện với thái độ “tôn trọng lẫn nhau” và Trump đã bày tỏ sự ủng hộ việc bình thường hóa quan hệ giữa Washington và Moscow.
“Tôi có thể nói rằng, Tổng thống Trump đã nói khá say sưa về triển vọng của những mối quan hệ đó,” Ushakov nói. “Đặc biệt, ông ấy chỉ ra rằng triển vọng quan hệ song phương – sau khi cuộc xung đột ở Ukraine được giải quyết ở một mức độ nào đó – trông rất ấn tượng.”
Các cuộc điện đàm vào Thứ Hai diễn ra chỉ vài ngày sau khi Putin từ chối tham dự các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine tại Thổ Nhĩ Kỳ mà chính ông đã khởi xướng, khiến Trump phải nói rằng “sẽ không có gì xảy ra” cho đến khi ông và tổng thống Nga gặp mặt trực tiếp.
Trump cam kết chấm dứt chiến tranh ngay ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai, nhưng hòa bình vẫn tỏ ra khó đạt được, khi cả hai bên vẫn còn xa cách.
Tại các thủ đô châu Âu, các nhà lãnh đạo lo ngại rằng Trump có thể đạt được thỏa thuận với Putin, chấp nhận các yêu cầu tối đa của ông ấy và bán đứng lợi ích của Ukraine trong sự vội vàng kết thúc giao tranh.
Financial Times