Trong những tháng qua, các cơ quan quản lý tài chính đã thúc giục nhiều ngân hàng, trong đó có Ngân hàng Công Thương Trung Quốc (ICBC), ưu tiên xử lý các khoản vay bất động sản không sinh lời. Một số ngân hàng đã nâng gấp đôi hạn mức xóa nợ hàng năm tại các chi nhánh địa phương trong năm nay.

Chỉ đạo này phản ánh mối lo ngại ngày càng sâu sắc của giới hoạch định chính sách trước nguy cơ khủng hoảng bất động sản kéo dài nhiều năm tiếp tục làm suy yếu bảng cân đối và hạn chế khả năng hỗ trợ của ngân hàng đối với các lĩnh vực được Bắc Kinh ưu tiên. Hiện các ngân hàng đang phải đối mặt với thách thức tạo lợi nhuận trong bối cảnh biên lãi suất xuống mức thấp kỷ lục và khối nợ xấu không ngừng gia tăng. Đồng thời, giới chức đang xây dựng kế hoạch tái cấp vốn cho toàn bộ hệ thống ngân hàng lớn.

Theo số liệu từ cơ quan quản lý ngân hàng, ngành tài chính Trung Quốc đã xử lý khối tài sản xấu kỷ lục lên tới 3.8 nghìn tỷ Nhân dân tệ (tương đương 532 tỷ USD) trong năm 2024. Mặc dù dữ liệu chính thức không phân tách theo ngành, các chuyên gia phân tích cho rằng các khoản vay dành cho nhà phát triển bất động sản chiếm phần lớn trong số này.

Cục Quản lý Tài chính Quốc gia và ICBC chưa đưa ra bình luận chính thức về vấn đề này.

Fitch cho biết các ngân hàng Trung Quốc trong danh sách giám sát có khoảng 6% đến 7% tín dụng nằm trong danh mục các khoản vay phát triển bất động sản, với tỷ lệ nợ xấu trong phân khúc này duy trì tương đối ổn định ở mức 4% đến 5% trong vài năm qua. Việc giảm nhanh các khoản vay này sẽ giúp các ngân hàng giải phóng nguồn lực để tham gia vào các hoạt động kinh doanh khác.

"Về dài hạn, động thái này sẽ mang lại bảng cân đối trong sạch và lành mạnh hơn cho các ngân hàng, giải phóng nguồn dự phòng và cho phép tập trung tốt hơn vào việc mở rộng các lĩnh vực kinh doanh mới," Elaine Xu, Giám đốc phụ trách các tổ chức tài chính châu Á - Thái Bình Dương tại Fitch nhận định.

Tuy nhiên, đối với các ngân hàng có tỷ lệ dự phòng thấp cho nợ xấu, việc đẩy nhanh xóa nợ có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và vốn hóa trong ngắn hạn, bà Xu bổ sung. "Nhìn chung, đây vẫn là tín hiệu tích cực."

Thông thường, các ngân hàng loại bỏ nợ xấu khỏi bảng cân đối bằng cách xóa nợ hoặc bán cho các công ty quản lý tài sản xấu. Trong những năm gần đây, việc xóa nợ đã trở thành phương pháp chủ đạo, chiếm một nửa tổng nợ xấu, trong khi việc bán cho các ngân hàng xấu chiếm 30% - 40%, theo Fitch. Các nhà phát triển vẫn phải chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ đã bị xóa, và ngân hàng có thể nỗ lực thu hồi hoặc thuê các công ty thu hồi nợ bên thứ ba.

Vào tháng 9 năm ngoái, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã chuyển hướng sang kích thích tăng trưởng, thúc đẩy tiêu dùng, đầu tư và sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, thị trường bất động sản vẫn chịu áp lực lớn khi cả doanh số bán nhà mới và đầu tư phát triển bất động sản đều sụt giảm trong hai tháng đầu năm.

Ngân hàng Giao thông Trung Quốc, một trong những ngân hàng quốc doanh hàng đầu của đất nước, đã cảnh báo tuần trước về nguy cơ gia tăng nợ xấu từ lĩnh vực bất động sản. Fitch dự báo tỷ lệ nợ xấu bất động sản tại các ngân hàng trong diện giám sát sẽ duy trì ổn định ở mức 4% đến 5% trong năm nay, bởi sự xuất hiện của nhiều khoản nợ xấu mới sẽ bù đắp cho các nỗ lực xử lý nhanh hơn.

"Dòng tiền của một số nhà phát triển chưa hoàn toàn phục hồi, và doanh số bán dự án của họ chưa thực sự khởi sắc," ông Cổ Bân, Phó Chủ tịch Bocom chia sẻ tại buổi họp báo công bố kết quả kinh doanh. "Một số khoản vay trong lĩnh vực này vẫn đối mặt với áp lực bị hạ cấp thành nợ xấu."

Ngân hàng Trung Quốc (Bank of China) báo cáo mức tăng trưởng lợi nhuận 2.6% cho năm 2024, nhờ vào sự sụt giảm trong các khoản dự phòng giảm giá đã giúp bù đắp áp lực từ việc lãi suất giảm.

Theo các nguồn tin, bước tiến mới nhất này sẽ giúp giảm tỷ lệ nợ xấu bất động sản tại các ngân hàng, nhằm khôi phục niềm tin của người mua nhà vào thị trường bất động sản.

Việc đẩy nhanh xóa nợ xấu bất động sản cũng sẽ thúc đẩy quá trình tái cơ cấu nợ và bán tài sản của các nhà phát triển diễn ra nhanh hơn, điều thường xảy ra trước khi ngành này chạm đáy, theo nhận định của ông Raymond Cheng, Trưởng bộ phận nghiên cứu bất động sản Trung Quốc tại CGS International Securities Hong Kong.

"Việc chính quyền và các tổ chức tài chính Trung Quốc quyết tâm thực hiện điều này cho thấy họ đang đối mặt với thực tế và tự tin rằng tình hình hoàn toàn trong tầm kiểm soát," ông Cheng nhận định. "Mọi việc đang đi đúng hướng. Đối với các nhà đầu tư, đây có lẽ cũng là tín hiệu cho thấy ngành công nghiệp bất động sản đang dần tiến gần đến đáy."