Giá dầu thô thế giới đã đảo chiều mạnh sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố một "thỏa thuận hoàn toàn và triệt để" giữa Israel và Iran. Trước đó, giá dầu Brent từng vọt lên mức đỉnh 81.40 USD/thùng do lo ngại Iran sẽ đáp trả cuộc tấn công của Mỹ và Israel bằng cách phong tỏa Eo biển Hormuz hoặc nhắm vào các căn cứ quân sự Mỹ. Tuy nhiên, phản ứng thực tế của Tehran lại khá nhẹ nhàng, chỉ là một cuộc tấn công mang tính biểu tượng vào căn cứ Mỹ ở Qatar với thiệt hại không đáng kể.

Kết quả là giá dầu đã rơi thẳng đứng. Hợp đồng tương lai Brent đóng cửa phiên thứ Hai ở mức 71.48 USD/thùng, giảm hơn 7% so với phiên trước đó. Đến sáng thứ Ba tại châu Á, giá còn tiếp tục trượt xuống mức thấp nhất 68.23 USD/thùng — gần như xóa sạch toàn bộ đợt tăng do rủi ro địa chính trị những ngày trước đó.

Diễn biến này phản ánh một điều quen thuộc: giá dầu rất nhạy cảm với các tuyên bố chính trị, nhưng phản ứng thị trường thường bị phóng đại và khó duy trì lâu. Một phát ngôn của Trump có thể làm giá quay đầu, nhưng những nhân tố quan trọng hơn lại thường im lặng.

Trong cuộc khủng hoảng lần này, các đồng minh quan trọng của Iran như Trung Quốc, Nga và Ấn Độ hầu như không có hành động cụ thể nào ngoài các tuyên bố ngoại giao mang tính biểu tượng. Trung Quốc – nước mua dầu lớn nhất của Iran – chỉ phát biểu thông qua đại sứ tại Liên Hợp Quốc, không hề sử dụng các lãnh đạo cấp cao để lên án Mỹ. Điều này cho thấy sự ủng hộ của Bắc Kinh với Tehran là rất có điều kiện, chủ yếu nhằm duy trì ổn định trong khu vực và bảo đảm các tuyến vận tải năng lượng không bị gián đoạn.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cũng được cho là đã truyền đi thông điệp tương tự tới Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian trong cuộc điện đàm gần đây, ám chỉ rằng bất kỳ hành động gây rối nào ở Eo biển Hormuz đều sẽ bị phản đối ngầm bởi cộng đồng quốc tế.

Có thể thấy, những nước từng được xem là "hậu thuẫn" cho Iran giờ đây lại là lực cản lớn cho bất kỳ phản ứng quân sự nào của Tehran. Và có lẽ Iran đã hiểu rằng, không có đồng minh nào sẵn sàng đặt lợi ích dầu mỏ và ổn định khu vực vào rủi ro vì mình.

Từ chiến dịch kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran, nổi lên bốn bài học rõ ràng. Một, giá dầu vẫn phản ứng mạnh với bất ổn địa chính trị, nhưng phần lớn mang tính nhất thời. Hai, lợi ích toàn cầu trong việc giữ dòng chảy dầu mỏ thông suốt luôn chiếm ưu thế, khiến mức phí rủi ro chỉ tồn tại ngắn hạn. Ba, Iran hiện trông yếu ớt hơn nhiều, dù chưa rõ điều đó sẽ ảnh hưởng lâu dài thế nào tới ban lãnh đạo và chương trình hạt nhân của nước này. Và cuối cùng, dù Trump có tự hào nhận công về lệnh ngừng bắn, thực tế là Trung Đông chưa hề trở nên an toàn hay ổn định hơn sau tất cả những gì đã diễn ra.