EU - một chính sách đối ngoại thống nhất hoặc nhìn Washington và Bắc Kinh thống trị?

EU - một chính sách đối ngoại thống nhất hoặc nhìn Washington và Bắc Kinh thống trị?

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

08:10 23/09/2024

Tất cả chính sách đối ngoại đều chứa đựng những yếu tố kinh tế. Hầu hết chính sách kinh tế cũng mang tính đối ngoại chiến lược. Những sự thật cơ bản này được đánh giá cao ở Washington và Bắc Kinh. Nhưng không phải ở các thủ đô của châu Âu.

Trong số nhiều đề xuất chi tiết đến từ báo cáo của Mario Draghi về năng suất của châu Âu, không có đề xuất nào hấp dẫn hoặc có khả năng lan tỏa rộng rãi như lời kêu gọi của ông về một chính sách kinh tế đối ngoại của châu Âu. Việc nhận ra rằng châu Âu không có chính sách cụ thể nào chính là một bước tiến.

Việc có một chính sách ảnh hưởng thế nào tới EU? Rõ ràng nhất là ngay cả chính sách kinh tế trong nước cũng sẽ được đưa ra dựa trên các mục tiêu đối ngoại chiến lược. Draghi giải thích các chính sách này là "thủ đoạn chính trị”, để kết hợp các thỏa thuận thương mại ưu đãi và đầu tư trực tiếp với các quốc gia giàu tài nguyên, xây dựng kho dự trữ ở các khu vực quan trọng đã chọn và tạo ra các quan hệ đối tác công nghiệp để bảo đảm chuỗi cung ứng các công nghệ then chốt.

Nhu cầu về “thủ đoạn chính trị” như vậy không chỉ dừng lại ở việc Draghi tập trung vào việc bảo đảm các nguồn tài nguyên quan trọng, mà còn hướng đến các chính sách công nghiệp xanh nói chung và xa hơn nữa.

Ví dụ, thuế carbon mới của EU đã khuyến khích các khu vực pháp lý khác áp dụng các chương trình định giá carbon của riêng họ. Tuy nhiên, tác động này, rất có lợi cho EU, lại là một ý định trong tương lại chứ không phải là mục đích chính của chính sách. Mục tiêu chính là ngăn chặn ngành công nghiệp xanh của Châu Âu khỏi bị suy yếu do hàng nhập khẩu thâm dụng carbon. Điều này là sự trùng hợp may mắn hơn là “thủ đoạn chính trị”.

Quy định mới của EU về tính bền vững của chuỗi cung ứng (ví dụ như về nạn phá rừng) đã gây ra những căng thẳng ngoại giao, với các đối tác thương mại coi đó là hành động bảo hộ. Điều này khiến châu Âu bất ngờ - điều mà một quan điểm chính sách đối ngoại hợp lý có thể tránh được.

Vấn đề không phải là quan điểm như vậy sẽ làm giảm bớt việc theo đuổi các mục tiêu trong nước. Ngược lại, việc đưa các cân nhắc về địa chiến lược vào trung tâm của quá trình ra quyết định kinh tế trong nước thường sẽ làm tăng mức độ tham vọng.

Hãy lấy chương trình của ECB về EUR kỹ thuật số làm ví dụ. Ngân hàng này chủ yếu tập trung vào các tác động đến hệ thống tiền tệ trong nước của Eurozone - điều này đã dẫn đến sự đồng thuận về các giới hạn chặt chẽ đối với số tiền EUR kỹ thuật số mà bất kỳ ai cũng có thể nắm giữ để bảo vệ các mô hình kinh doanh của các ngân hàng lâu đời. Quan điểm chính sách đối ngoại sẽ nâng cao vai trò quốc tế của EUR và những lợi thế chiến lược mà điều này có thể mang lại. Do đó, quan điểm này sẽ nhấn mạnh rằng việc cho phép người dùng nước ngoài dễ dàng nắm giữ nhiều EUR kỹ thuật số sẽ khuyến khích việc lập hóa đơn bằng EUR trong thương mại quốc tế và gắn kết chặt chẽ hơn các nền kinh tế khác với EU.

Tương tự như vậy, quan điểm chính sách đối ngoại sẽ tạo ra sự cấp bách rất cần thiết cho các dự án thống nhất thị trường tài chính và ngân hàng EU. Các bộ phận quốc gia làm suy yếu sức mạnh kinh tế tập thể của châu Âu và làm tăng sự phụ thuộc của châu Âu vào các quốc gia khác.

Vấn đề phi cacbon hóa trong lĩnh vực xe ô tô của châu Âu là nơi mà chính sách cần quan tâm nhất. Rõ ràng là các nước EU cần cả dòng xe điện Trung Quốc với số lượng lớn trong phân khúc giá rẻ và thị trường trong nước đủ lớn để các nhà sản xuất ô tô EU tự tin thực hiện các khoản đầu tư cần thiết để tăng cường năng lực sản xuất xe điện của riêng họ.

Điều này đòi hỏi sự kết hợp của các chính sách: sự cởi mở có quản lý đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, tập trung vào chính sách trợ cấp và mua sắm của người tiêu dùng đối với xe điện do EU sản xuất và đánh giá định lượng tổng thể về mức độ tối ưu của từng chính sách. Quan trọng là, phán đoán đó phải được hiệu chỉnh rõ ràng so với những gì Bắc Kinh sẵn sàng làm để đổi lại. Yêu cầu hiển nhiên là Trung Quốc phải sử dụng nhiều hơn năng lực sản xuất xe điện đang tăng vọt của mình và giảm sự đồng lõa trong hành vi vi phạm trắng trợn chủ quyền của Ukraine của Nga.

Việc hoạch định chính sách thống nhất như vậy chỉ có thể thực hiện được nếu chính sách đối ngoại, chính sách kinh tế và công nghiệp trong nước được đưa ra một cách thống nhất. Nói một cách đơn giản, điều này có nghĩa là Kaja Kallas - quan chức chính sách đối ngoại hàng đầu sắp tới của EU - phải tham gia vào các quyết định về thuế đối với các phương tiện của công ty và việc ra quyết định về thị trường vốn và liên minh ngân hàng của EU phải đảm bảo các bộ trưởng ngoại giao nắm được thông tin.

Cấu trúc của EU không khuyến khích điều này. Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen đã cố gắng khắc phục điều này thông qua việc tập trung hóa quá mức việc ra quyết định, nhưng điều này không bền vững về mặt chính trị bên mà còn có khả năng gây ra các cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất. Thành viên mới trong ủy ban của bà cho thấy một nỗ lực đáng hoan nghênh nhằm thể chế hóa tư duy thống nhất.
Việc thực hiện chính sách kinh tế đối ngoại của EU đòi hỏi đủ các nhà lãnh đạo quốc gia cùng nhau đưa ra chính sách kinh tế với các mục tiêu chiến lược chung. Châu Âu sẽ trở nên mạnh mẽ đồng đều tại các quốc gia hoặc sẽ suy yếu đến “lụi tàn”.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Thị trường tiền tệ thận trọng trước báo cáo việc làm Mỹ và thỏa thuận thương mại mới với Việt Nam

Thị trường tiền tệ thận trọng trước báo cáo việc làm Mỹ và thỏa thuận thương mại mới với Việt Nam

Đồng USD dao động trong bối cảnh giới đầu tư chờ báo cáo việc làm Mỹ tháng 6 và đánh giá tác động từ thỏa thuận thương mại với Việt Nam, diễn ra trước hạn chót thuế quan ngày 9/7. Đồng bảng Anh và euro biến động nhẹ, trong khi kỳ vọng về chính sách lãi suất của Fed tiếp tục điều chỉnh theo dữ liệu kinh tế mới nhất.
Quỹ phòng hộ khởi sắc trong tháng 6 giữa làn sóng tăng giá cổ phiếu và sự phân hóa chiến lược

Quỹ phòng hộ khởi sắc trong tháng 6 giữa làn sóng tăng giá cổ phiếu và sự phân hóa chiến lược

Lợi nhuận các quỹ phòng hộ tăng mạnh trong tháng 6 khi thị trường chứng khoán Mỹ lập đỉnh mới, giúp nhiều chiến lược đầu tư truyền thống và đa dạng hóa ghi nhận kết quả tích cực. Tuy nhiên, các quỹ giao dịch theo hệ thống lần đầu sụt giảm sau 8 tháng, do thua lỗ từ cổ phiếu tiêu dùng không thiết yếu và áp lực từ các vị thế bán khống chật chội.
Đóng cửa phiên Mỹ: Thị trường “mừng rỡ” trước dữ liệu lao động yếu - Cắt giảm lãi suất đang đến gần?

Đóng cửa phiên Mỹ: Thị trường “mừng rỡ” trước dữ liệu lao động yếu - Cắt giảm lãi suất đang đến gần?

Tất cả sự chú ý giờ đây đổ dồn vào báo cáo việc làm phi nông nghiệp (NFP). Chỉ số S&P hôm nay lập đỉnh mới, phản ứng đúng với mô-típ quen thuộc: "tin xấu là tin tốt". Báo cáo việc làm tư nhân từ ADP yếu kém đến mức không thể chối cãi, kéo Chỉ số Bất ngờ Kinh tế Mỹ xuống mức thấp nhất kể từ tháng 9 năm ngoái. Nhưng thị trường dường như không hề nao núng—ngược lại, tâm lý kỳ vọng Fed sẽ sớm nới lỏng chính sách đã thúc đẩy đà tăng.
Phố Wall biến động: Cổ phiếu công nghệ suy yếu, nhà đầu tư thận trọng trước chính sách và dữ liệu kinh tế

Phố Wall biến động: Cổ phiếu công nghệ suy yếu, nhà đầu tư thận trọng trước chính sách và dữ liệu kinh tế

Nasdaq và S&P 500 giảm nhẹ do áp lực chốt lời ở nhóm cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn sau giai đoạn tăng mạnh, trong khi Dow Jones được hỗ trợ nhờ dòng tiền vào các lĩnh vực nhạy cảm với chu kỳ kinh tế. Tâm lý thị trường bị chi phối bởi những đánh giá trái chiều về hiệu ứng của gói thuế chi tiêu mới, căng thẳng chính trị và kỳ vọng chính sách lãi suất từ Fed. Giới đầu tư đang theo dõi sát báo cáo việc làm sắp tới để định hình triển vọng chính sách tiền tệ.
Dự luật gây tranh cãi của Trump: Gánh nặng mới cho nền kinh tế Mỹ

Dự luật gây tranh cãi của Trump: Gánh nặng mới cho nền kinh tế Mỹ

Các thị trường ở châu Á mở cửa với một mắt hướng về Tokyo và mắt còn lại nhìn về Washington, nơi dự luật được gọi là 'Dự luật Lớn, Đẹp' của Trump đã vượt qua Thượng viện—nhưng không tránh khỏi việc để lại một loạt vết thương và phản ứng trái chiều.
Lo ngại USD suy yếu, giới đầu tư nước ngoài tăng tỷ lệ phòng ngừa rủi ro với chứng khoán Mỹ

Lo ngại USD suy yếu, giới đầu tư nước ngoài tăng tỷ lệ phòng ngừa rủi ro với chứng khoán Mỹ

Trước nguy cơ đồng đô la tiếp tục suy yếu và mất dần vai trò cân bằng trong danh mục đầu tư, các nhà quản lý tài sản quốc tế đang chủ động gia tăng tỷ lệ phòng ngừa rủi ro ngoại hối đối với cổ phiếu Mỹ. Sự thay đổi này phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng về bất ổn chính sách tại Mỹ và tác động lan tỏa của biến động tiền tệ lên hiệu suất đầu tư toàn cầu.