Vào thứ Bảy vừa qua, Tổng thống Joe Biden đã có cuộc gặp gỡ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đánh dấu cuộc họp trực tiếp cuối cùng trong nhiệm kỳ của Biden. Cuộc thảo luận kéo dài một giờ 40 phút, diễn ra bên lề hội nghị APEC tại Lima, Peru, tại khách sạn nơi Tập Cận Bình đang lưu trú.

Trong bài phát biểu mở đầu, ông Tập nhấn mạnh rằng “Mỹ vừa kết thúc cuộc bầu cử. Mục tiêu của Trung Quốc về mối quan hệ ổn định, lành mạnh và bền vững với Mỹ vẫn không thay đổi.” Ông cũng bày tỏ sẵn sàng hợp tác với chính quyền Mỹ mới để duy trì trao đổi, mở rộng hợp tác và quản lý những khác biệt, để phấn đấu cho sự chuyển đổi ổn định trong mối quan hệ Trung - Mỹ vì lợi ích của nhân dân hai nước.

Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết, ông Biden và ông Tập đã thảo luận về nhiều vấn đề, với cuộc đối thoại được mô tả là "thẳng thắn" và "mang tính xây dựng". Ông Biden khẳng định ông đã nỗ lực quản lý cạnh tranh với Trung Quốc một cách có trách nhiệm trong 4 năm qua để tránh đối đầu.

Ngoài ra, cuộc gặp cũng đề cập đến những “quan điểm bất đồng” bao gồm việc Trung Quốc hỗ trợ cơ sở công nghiệp quốc phòng của Nga, hoạt động quân sự xung quanh Đài Loan, các chính sách thương mại không công bằng và gia tăng căng thẳng ở Biển Đông.

Biden bày tỏ "quan ngại nghiêm trọng" về việc Triều Tiên được cho là đã điều quân hỗ trợ Nga trong cuộc chiến với Ukraine, theo đánh giá của tình báo phương Tây. Nhà Trắng cho rằng Mỹ và các đồng minh - Hàn Quốc và Nhật Bản - tin rằng "Trung Quốc có vai trò" trong việc ngăn chặn sự hợp tác ngày càng tăng giữa Nga và Triều Tiên.

Sự trở lại của ông Trump

Việc Donald Trump sắp quay trở lại Nhà Trắng cũng là một chủ đề lớn trong cuộc gặp Biden-Tập. Trump đã nhiều lần tuyên bố sẽ áp thuế lên tới 60% đối với hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ.

Trump cũng dự kiến bổ nhiệm các nhân vật có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc vào chính quyền mới. Ông đã chọn Thượng nghị sĩ Marco Rubio và Dân biểu Michael Waltz làm Ngoại trưởng và Cố vấn An ninh Quốc gia. Đáng chú ý, Bắc Kinh đã từng trừng phạt Rubio hai lần vào năm 2020 và cấm ông nhập cảnh vào Trung Quốc.

Sullivan từ chối bình luận về phản ứng của Bắc Kinh đối với kế hoạch thuế quan của Trump, ông cho rằng cho rằng chính sách của một chính quyền tương lai chưa được hình thành và trình bày rõ ràng. Nhưng Sullivan cũng bảo vệ việc áp thuế của Mỹ lên hàng hóa Trung Quốc, cho rằng nhiều nước đã áp các biện pháp để giải quyết vấn đề dư thừa năng lực sản xuất của Trung Quốc trong các ngành then chốt.

Cuộc gặp này đánh dấu một bước quan trọng trong việc chuẩn bị cho giai đoạn chuyển tiếp sắp tới trong quan hệ Mỹ-Trung, khi cả hai bên đều thể hiện cam kết quản lý mối quan hệ một cách có trách nhiệm trong thời kỳ chuyển giao quyền lực nhạy cảm này.