Bối cảnh

Thủ tướng Keir Starmer, người đã ủng hộ việc ở lại EU, đã đặt cược rằng việc nới lỏng căng thẳng thương mại và đảm bảo những lợi ích hữu hình cho người dân Anh sẽ vượt qua những lời nói về 'sự phản bội' từ nhà vận động Brexit Nigel Farage khi ông đồng ý liên kết chặt chẽ hơn với EU tại hội nghị thượng đỉnh ở London.

'Đã đến lúc hướng về phía trước — để vượt qua những cuộc đấu tranh chính trị cũ rích và tìm kiếm những giải pháp thực tế, hợp lý giúp cải thiện cuộc sống của người dân Anh,' Starmer nói trên X.

Trọng tâm của việc thiết lập lại này là một hiệp ước quốc phòng và an ninh có thể cho phép các công ty quốc phòng của Anh tham gia vào chương trình tái vũ trang châu Âu trị giá 150 tỷ euro (167 tỷ USD).

Theo những người được thông báo về cuộc đàm phán, hai bên đã đồng ý cấp quyền tiếp cận vùng biển đánh bắt cá trong 12 năm - một động thái có khả năng bị các chính trị gia và ngành công nghiệp chỉ trích - nhằm loại bỏ các thủ tục kiểm tra biên giới và giấy tờ đã ngăn cản nhiều nhà sản xuất thực phẩm nhỏ xuất khẩu kể từ khi Anh rời khỏi khối vào năm 2020.

Anh cũng hy vọng đảm bảo quyền sử dụng các cổng điện tử nhanh hơn cho du khách Anh tại các sân bay EU.

Đổi lại, họ dự kiến sẽ đồng ý với một chương trình di chuyển thanh niên hạn chế và có thể tham gia chương trình trao đổi sinh viên Erasmus+.

Các cuộc đàm phán tiếp tục suốt đêm trước khi đạt được đột phá vào những giờ đầu, trước cuộc gặp của Starmer với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa.

Các đại sứ EU đã họp tại Brussels để phê duyệt.

Việc thiết lập lại này diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đảo lộn trật tự thế giới sau chiến tranh và cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine, buộc các chính phủ trên khắp thế giới phải xem xét lại quan hệ về thương mại, quốc phòng và an ninh.

Anh đã ký một thỏa thuận thương mại đầy đủ với Ấn Độ vào đầu tháng này và đảm bảo một số ưu đãi thuế quan từ Hoa Kỳ. EU cũng đã đẩy nhanh nỗ lực ký kết các thỏa thuận thương mại với các quốc gia như Ấn Độ và tăng cường quan hệ đối tác với các quốc gia bao gồm Canada, Úc, Nhật Bản và Singapore.

Không đủ không gian để xoay sở

Cuộc bỏ phiếu của Anh rời EU trong một cuộc trưng cầu dân ý lịch sử vào năm 2016 đã tiết lộ một quốc gia bị chia rẽ sâu sắc về mọi thứ, từ di cư và chủ quyền quyền lực đến văn hóa và thương mại.

Nó đã giúp kích hoạt một trong những giai đoạn hỗn loạn nhất trong lịch sử chính trị Anh, với năm thủ tướng tại vị trước khi Starmer nhậm chức vào tháng 7 năm ngoái, và làm xấu đi quan hệ với Brussels.

Các cuộc thăm dò cho thấy đa số người dân Anh hiện hối tiếc về cuộc bỏ phiếu mặc dù họ không muốn tái gia nhập. Farage, người đã vận động cho Brexit trong nhiều thập kỷ, dẫn đầu các cuộc thăm dò ý kiến ở Anh, khiến Starmer có không đủ không gian để xoay sở.

Tuy nhiên, thủ tướng và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã thiết lập được một mối quan hệ vững chắc nhờ sự ủng hộ của họ đối với Ukraine, và Starmer không bị ảnh hưởng bởi những tranh cãi Brexit trước đó, giúp cải thiện tâm lý.

Phá bỏ điều cấm kỵ

Lợi ích kinh tế sẽ bị hạn chế bởi lời hứa của Starmer không tái gia nhập thị trường chung hoặc liên minh hải quan của EU, nhưng thay vào đó, ông đã tìm cách đàm phán tiếp cận thị trường tốt hơn ở một số lĩnh vực - một nhiệm vụ khó khăn khi EU phản đối cái gọi là chỉ hưởng các lợi ích của EU mà không có nghĩa vụ thành viên.

Loại bỏ các thủ tục rườm rà trong thương mại thực phẩm sẽ yêu cầu Anh chấp nhận sự giám sát của EU về các tiêu chuẩn, nhưng Starmer có khả năng lập luận rằng điều đó đáng giá để giúp giảm chi phí thực phẩm và phát triển nền kinh tế trì trệ.

Việc đồng ý một thỏa thuận quyền đánh bắt cá dài hạn hơn cũng sẽ bị Farage phản đối, trong khi Đảng Bảo thủ đối lập gọi sự kiện hôm thứ Hai là 'hội nghị thượng đỉnh đầu hàng'.

Một chuyên gia thương mại, người đã tư vấn cho các chính trị gia ở cả London và Brussels, cho biết chính phủ cần phải 'phá bỏ điều cấm kỵ' về việc chấp nhận các quy định của EU, và làm như vậy để giúp đỡ nông dân và các doanh nghiệp nhỏ là điều thông minh.

Các chuyên gia thương mại cũng cho biết Anh hưởng lợi từ việc tập trung hơn vào quốc phòng, khiến thỏa thuận trông có vẻ đối ứng hơn, và nói rằng việc cải thiện quan hệ có ý nghĩa trong một thế giới biến động hơn.

Khi 'sự gián đoạn thương mại hiển hiện và đáng kể', bất cứ điều gì làm giảm ma sát thương mại với đối tác thương mại lớn nhất của một quốc gia đều có ý nghĩa, Allie Renison, cựu quan chức thương mại chính phủ Anh tại công ty tư vấn SEC Newgate, cho biết.

(1 USD = 0.8958 euro)